Priorytet: cyfryzacja gospodarki

Kulejąca współpraca nauki z biznesem, brak ciekawych projektów innowacyjnych, niewystarczające wsparcie administracji publicznej dla polskich firm – to tylko jedne z kluczowych problemów, z jakimi musi się zmierzyć rządowy „Plan na rzecz odpowiedzialnego rozwoju". Bariery w pobudzaniu innowacyjności rodzimej gospodarki pomoże pokonać m.in. ścisłe partnerstwu nauki, biznesu i państwa w narodowych programach strategicznych, takich jak Cyberpark Enigma – zgodnie twierdzą uczestnicy zorganizowanej przez „Rzeczpospolitą" debaty pt. „Jak zbudować Cyberpark Enigma".

Teraz informatyka

Cyberpark to jeden z rządowych projektów, który ma wykorzystać informatyczny potencjał naszego kraju. Szczegóły na razie nie są znane. Ministerstwo Rozwoju wiąże z nim jednak spore oczekiwania.

– Polska gospodarka potrzebuje nowych bodźców. Dlatego stawiamy na reindustrializację, rozumianą jednak nie jako odbudowa starych, upadłych zakładów, lecz cyfryzacja przemysłu. Musimy wykorzystać potencjał innowacyjnych polskich firm i rodzimych informatyków – mówi Jerzy Kwieciński, wiceminister rozwoju.

Mirosław Panek, p.o. prezesa BGK, potwierdza: – Mamy zdolnych programistów i prężne firmy informatyczne. Dlatego teraz, wzorem DARPA (amerykańska agencja rządowa zajmująca się rozwojem technologii wojskowej – red.), rząd powinien wspierać innowacyjność poprzez zamówienia nowoczesnych rozwiązań.

– Te, podobnie jak to było w USA, poruszą całą lawinę wynalazków. Liczę, że dzięki takim projektom jak „Cyberpark Enigma" będziemy w stanie zagospodarować rodzimych informatyków, którzy niewątpliwie należą do światowej czołówki. Pieniądze na ten cel z pewnością się znajdą – zaznacza prezes BGK.

Jak zaznacza, dziś finansowanie innowacyjnych przedsięwzięć nie jest problemem. – Jest nim raczej brak ciekawych projektów. Jeśli takie będą się jednak częściej pojawiać, to jestem przekonany, że nie zabraknie środków na ich realizację – tłumaczy Mirosław Panek.

Biorący udział w debacie przekonywali, że problemem jest również oderwanie środowiska naukowego od realiów rynkowych. – W biznesie brakuje dziś wiary w naukę. Mam wrażenie, że jest ona daleko od rynku, często nie potrafi go zrozumieć i przygotować młodych ludzi do pracy – wyjaśnia Marek Panek, wiceprezes Asseco Poland (zbieżność nazwisk przypadkowa).

Siła zespołów

– Fakt, że mamy bardzo zdolnych informatyków, geniuszy wygrywających konkursy, ale po pierwsze, to są pojedyncze przypadki, a po drugie, w dzisiejszej informatyce nie jednostki odnoszą sukcesy, lecz zespoły. A największą sztuką jest zbudowanie i poprowadzenie zespołu, nawet kilkusetosobowego, który potrafiłby pracować nad jednym projektem – wskazuje wiceprezes Asseco. – Obecnie młodzi informatycy, często prymusi, gdy opuszczają uczelnię, nie potrafią podołać takim zadaniom. To efekt właśnie tego, że często uczelnie funkcjonują w oderwaniu od rynku – dodaje wiceprezes Asseco.

Jego zdaniem trzeba to zmienić. – Nasza firma podejmuje kilka takich inicjatyw. Doświadczeni eksperci Asseco prowadzą zajęcia dla studentów i przekazują swoją praktyczną wiedzę. To stosunkowo proste zadanie. Bardziej skomplikowane wyzwanie to praca nad wykładowcami. Na jednej z uczelni rozpoczynamy program edukowania jej kadr po to, by wykładowcy byli bliżej rynku, rozumieli, czego taka firma jak nasza może oczekiwać od przyszłych absolwentów, a finalnie aby przekazywali tę wiedzę studentom – kontynuuje Marek Panek.

Ale kształcenie studentów to tylko jeden z elementów. Druga ważna rzecz to opracowanie modelu współpracy z nauką. – Biznes powinien dokładnie zdefiniować, czego od świata nauki oczekuje, aby strony wyznaczyły sobie zbieżne cele, wykorzystując przy tym mądrze umiejętności i kompetencje. Komercjalizację i sprzedaż należy pozostawiać jednak firmom. Oczywiście z możliwością dzielenia się profitami. W Polsce naukowcy włączani są w projekty komercyjne, ale często robią to ukradkiem, po godzinach, poza uczelniami, bo jak zrobią to w ramach uczelni, to potem nic z tego nie mają. Brak takich klarownych reguł współpracy utrudnia kooperację w tym zakresie – dodaje wiceprezes Panek.

Platforma kooperacji

Marcin Bochenek, dyrektor w Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej (NASK), uważa, że Cyberpark Enigma mógłby stać się platformą scalającą świat nauki, biznesu i administracji. – Traktuję ten projekt jako zaproszenie do współpracy i platformę kooperacji tych środowisk. Dolina Krzemowa, gdzie rodził się świat informatyczny, była właśnie taką platformą wymiany myśli. Mam nadzieję, że teraz w Polsce będzie podobnie – mówi dyrektor Bochenek.

Według zamierzeń rządu Cyberpark Enigma ma być jednym z elementów pobudzenia gospodarki, innowacji, tworzenia polskich produktów i budowy silnych polskich firm. Wiceprezes Asseco uważa, że dotąd słabo to robiliśmy. – Nie zbudowaliśmy globalnych brandów, co udawało się mniejszym krajom, jak Dania, Finlandia, Holandia czy Szwecja – podkreśla.

W Cyberparku rodzące się innowacyjne projekty będą miały szansę na komercjalizację i wyjście w świat.

– Znalezienie klientów, którzy kupią produkt, w przypadku Cyberparku Enigma będzie właściwie zapewnione. Państwo potrzebuje np. różnych systemów kryptograficznych i jeśli one tam powstaną, to zapewne je kupi – twierdzi prezes BGK.

Ma jednak wątpliwości, czy należy działanie Cyberparku opierać wyłącznie na państwie. Według niego najlepiej byłoby, gdyby w komercjalizację wchodził również sektor prywatny. – Można wyobrazić sobie model, w którym w Cyberparku powstawałyby projekty na zamówienie firm i administracji. Chodzi o wynalazki na zamówienie. Wystarczyłoby określić dziedzinę, w której chcemy zrobić krok do przodu, i zamawiać określony produkt. W takiej sytuacji rynek zbytu na innowacyjne rozwiązania byłby gotowy – przekonuje Mirosław Panek.

Podobnie uważa Leszek Grabarczyk, zastępca dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. – Doświadczenia DARPA czy rządowych zamówień w Izraelu pokazują, że odgórne nakierowanie biznesu na konkretne cele administracji pozytywnie wpływa na rozwój firm. Podobnie może być w przypadku Enigmy – zaznacza.

Ministerstwo Rozwoju zamierza stawiać na określone dziedziny. – Odchodzimy od wspierania wszystkich innowacyjnych przedsięwzięć, a zamierzamy skoncentrować się na tzw. inteligentnych specjalizacjach. Cały wysiłek i fundusze europejskie skierujemy w branże o największym potencjale – wyjaśnia wiceminister Jerzy Kwieciński.