Przy tak dynamicznym rozwoju technologii wyzwaniem staje się nadążanie za trendami rynkowymi. Z jednej strony tempo wprowadzania innowacyjnych rozwiązań powinno być jak najszybsze, żeby nasze firmy mogły skutecznie konkurować z podmiotami z zagranicy, a instytucje zapewniały sprawne i nowoczesne działanie państwa w Europie lat 20. XXI wieku. Z drugiej strony, nie można zapominać o wyzwaniach i zagrożeniach, jakie są związane z raptownym upowszechnianiem się technologii cyfrowych. Im bardziej wykorzystujemy rozwiązania IT, tym bardziej jesteśmy zależni od ich stabilnego i bezpiecznego działania. Im więcej wdrożonych rozwiązań, tym trudniejsza staje ich integracja, szczególnie że zmiana w jednym miejscu (np. nowa wersja oprogramowania) powoduje konieczność modyfikacji wielu innych.
Branża IT oferuje tak wielką różnorodność produktów, usług i technologii, że wyzwaniem jest podjęcie decyzji czego, kiedy i w jakim zakresie używać. Nie ma jednej, słusznej drogi. Zawsze trzeba zestawiać spodziewane korzyści z zastosowania danego rozwiązania z komplikacjami, ryzykami i kosztami związanymi z jego wdrożeniem. Powinno się myśleć o alternatywach, np. jeśli zajmiemy się wdrożeniem systemu obsługi klienta to czy będziemy mogli równocześnie uruchomić projekt obiegu dokumentów podpisywanych elektronicznie. A jeśli nie, to który z tych projektów powinien mieć priorytet. Pamiętajmy, że nawet firmy z tego samego sektora mogą w danym czasie potrzebować czegoś innego, np. ktoś może zdecydować o zainwestowaniu w usługi chmurowe, a ktoś inny – w aplikację dziedzinową.
Transformacja cyfrowa może i powinna nieść za sobą faktyczną nową jakość i mieć wpływ na poprawę działania firmy czy instytucji. Istotne jest jednak także zrozumienie, że zwykle wymaga ona zmian w skali całej organizacji, na różnych płaszczyznach, z niezbędnym wsparciem najwyższej kadry zarządzającej i przygotowaniem ludzi. Potrzebni są liderzy zmian, z przekrojowym spojrzeniem przez różne działy organizacji, wizjonerzy nie tylko dobrze rozumiejący swój biznes, ale także możliwości, jakie oferuje technologia.
Krytyczna rola cyberbezpieczeństwa
Wraz z upowszechnianiem się rozwiązań cyfrowych, krytycznym zagadnieniem stało się cyberbezpieczeństwo. Przez kilka ostatnich lat, a szczególnie od początku pandemii widzimy ogromny wzrost ilości cyberataków, które jeszcze parę lat temu dotykały relatywnie niewiele polskich podmiotów. Niestety, ciągle wielu z nas z trudem dopuszcza myśl, że atak hakerski może być skierowany także przeciwko nam, bo „przecież dotychczas nic takiego mnie nie spotkało". Wolałbym, byśmy nie testowali starego powiedzenia „mądry Polak po szkodzie", tylko żebyśmy podejmowali działania prewencyjne i zabezpieczali swoje systemy oraz dane. Dużo mówi się o cyberbezpieczeństwie, ale jeszcze daleko do takich rozwiązań, które to cyberbezpieczeństwo gwarantowałyby w skali kraju i na odpowiednim poziomie. I tu konieczna jest ścisła współpraca organów państwa z sektorem prywatnym, wzorem USA, Izraela, Wielkiej Brytanii czy Estonii.
Infrastruktura cyfrowa ważna dla wzrostu gospodarczego
Rozwój technologii ma coraz większy wpływ nie tylko na wzrost gospodarczy, ale też na jakość życia ludzi. Obecnie krytyczny jest powszechny dostęp do szybkiego internetu, który umożliwi bezpieczny przesył wielkiej ilości danych. Istotny jest rozwój sieci 5G, która otworzy ogromne możliwości i przyczyni się do powstawania nowych produktów oraz rozwiązań cyfrowych. Polska jest wśród krajów, które najbardziej mogą skorzystać na 5G, zarówno biorąc pod uwagę wzrost PKB, jak i tworzenie miejsc pracy.
Powszechny dostęp do szybkiego internetu (m.in. poprzez 5G) pozwoli także na wykorzystywanie usług chmurowych w dużo większym zakresie, a trzeba zwrócić uwagę, że usług tych przybywa lawinowo. Umożliwiają szybsze wdrażanie rozwiązań IT, sprawiają, że korzystanie z nich jest łatwiejsze i efektywniejsze. Oczywiście zagadnieniem krytycznym jest zapewnienie ciągłości działania sieci i systemów IT. Inwestycje w budowę cyberodporności trzeba znacznie zwiększyć, żeby sprostać coraz bardziej zaawansowanym atakom inicjowanym przez profesjonalne zorganizowane grupy przestępcze lub inne podmioty sponsorowane przez niektóre państwa.
Analizując konsekwencje związane z przyśpieszeniem procesów cyfryzacji trzeba pamiętać o bezpieczeństwie prawnym elektronicznej wymiany informacji i elektronicznego obrotu gospodarczego. Istotne będzie dostosowywanie prawa i regulacji do nowych, cyfrowych modeli działania, zarówno na poziomie krajowym, jak i europejskim. Wspólne standardy i zasady dla europejskiego, a nawet globalnego rynku cyfrowego są niezbędne, by się on rozwijał. Mówimy tu o jednoznacznej cyfrowej identyfikacji osób czy niezaprzeczalności transakcji zawieranych on-line. Można to wszystko określić mianem cyfrowego zaufania, które jest kluczowe dla poprawnego funkcjonowania nowoczesnej gospodarki.
Wpływ trendów globalnych
Wpływ globalnych trendów na rozwój cyfryzacji w Polsce jest oczywisty – jesteśmy przecież częścią światowej infrastruktury cyfrowej. Rozwiązania z obszaru sztucznej inteligencji, big data, cloud computing czy Industry 4.0 już są wykorzystywane przez polskie firmy i instytucje. Przyspieszają tworzenie nowych usług i rozwiązań niezbędnych w transformacji cyfrowej, a także automatyzację złożonych procesów biznesowych. Znajdują zastosowanie m.in. w sektorze finansowym, e-commerce czy w ochronie zdrowia. Polskie firmy wykorzystują cloud computing i ta technologia już na dobre zadomowiła się w biznesie. Niesamowita skalowalność, większa dostępność, ograniczenie kosztów przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa to czynniki, które będą powodować wzrost wykorzystania tych rozwiązań. Już dziś firmy przeznaczają na chmurę ? swoich inwestycji w IT.
Rozwój podejścia multicloud i wykorzystanie wielu dostawców usług w chmurze pociągnie za sobą wzrost zapotrzebowania na rozwiązania zabezpieczające dane w chmurze i gwarantujące ciągłość działania. Liczę na to, że cloud computing będzie też coraz częściej stosowany w instytucjach administracji publicznej i tutaj ważna będzie rola polskich dostawców usług chmurowych, które będą w stanie zagwarantować użytkownikom poufność danych poprzez to, że tylko polskie instytucje będą mogły mieć do nich dostęp.
Autor jest prezesem Asseco Data Systems i wiceprezesem Asseco Poland.
