Lekarzowi wciąż grożą sankcje za nienależną refundacji

Z ustawy o refundacji leków znika przepis, który był przyczyną ogólnopolskiego protestu lekarzy na przełomie roku i wypisywania przez nich recept z pieczątką „refundacja do decyzji NFZ". Dzisiaj wchodzi bowiem w życie nowelizacja ustawy i uchyla art. 48 ust. 8 i 9. Zobowiązywał on medyka do zwrotu Narodowemu Funduszowi Zdrowia kwoty nienależnej refundacji, m.in. gdy lekarz wypisał receptę na lek refundowany pacjentowi nieubezpieczonemu lub nieuprawnionemu ze względów medycznych do zakupu farmaceutyku ze zniżką.

Lekarze domagali się usunięcia tego przepisu, twierdząc, że przerzuca na nich obowiązek weryfikacji ubezpieczenia obywateli, a kontrolerom z NFZ daje pole do nadużyć.

Nowelizacja nie oznacza jednak, że podstawa do karania medyków przez NFZ zniknęła.

– Wykreślenie dwóch ustępów z art. 48 to usunięcie jednej kary oprócz tych, które niestety już od kilku lat obowiązują w innych regulacjach – tłumaczy Paulina Kieszkowska-Knapik, adwokat z kancelarii Baker & McKenzie.

Podstawa dochodzenia roszczeń

Chodzi tu o rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie ogólnych warunków zawierania umów, które jest dla prezesa NFZ podstawą do podpisywania kontraktów ze szpitalami i gabinetami lekarskimi. Paragraf 31 w załączniku nr 1 do rozporządzenia stanowi bowiem, że fundusz może nałożyć na lekarza sankcję wraz z odsetkami, jeśli wypisał lek osobie nieuprawnionej i bez wskazań medycznych.

Około 200 leków ma w Polsce podwójny poziom odpłatności przez pacjentów

Podstawę karania dają NFZ także umowy, które urzędnicy podpisują indywidualnie z lekarzami chcącymi wypisywać recepty na leki refundowane.

Ogólnopolski Związek Zawodowy Lekarzy (OZZL) uważa, że regulacje zawarte w rozporządzeniu i umowach są niekonstytucyjne, i też chce ich usunięcia.

– Rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów jest wydane na podstawie ustawy o świadczeniach, ale minister zdrowia przekroczył w nim uprawnienia, które dała mu ustawa. Ona nie wspomina o żadnych karach – uważa Krzysztof Bukiel, przewodniczący OZZL.

Okazuje się, że nawet gdyby te przepisy zniknęły, NFZ znajdzie sposób, aby wyegzekwować od lekarzy wartość nienależnej refundacji.

– Kar od lekarza możemy dochodzić na podstawie art. 410 kodeksu cywilnego, bo pozwala on żądać zwrotu nienależnie pobranego świadczenia, czyli np. refundacji. Dla szpitali natomiast karą za takie praktyki jego pracowników może być odpowiednie obniżenie wartości kontraktu – tłumaczy anonimowo jeden z radców prawnych NFZ i zaznacza, że nowelizacja ustawy refundacyjnej nic nie zmieni w kontaktach lekarza z NFZ.

Procenty jednak konieczne

Nowelizacja ustawy refundacyjnej zmieniła także przepisy ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty. Medycy nie unikną jednak obowiązku określania na recepcie, ile procent do leku choremu dopłaca NFZ w ramach refundacji. Takie zapisy znalazły się w rozporządzeniu o receptach z grudnia 2011 r. i także były oprotestowane przez lekarzy.

– Nowe przepisy uchyliły wprawdzie konieczność określania odpłatności w każdym przypadku, ale lekarz ma obowiązek wpisywać to na recepcie, gdy dla farmaceutyku są przewidziane dwa poziomy odpłatności. Takich leków jest ok. 200 – mówi dr Justyna Zajdel, specjalista w zakresie prawa medycznego.

Za przykład niech posłuży np. lek Zoladex, za który chory na raka prostaty zapłaci z ryczałtem 38 zł, a cierpiący na endomitriozę wyłoży 100 proc., czyli 338 zł.

Związki zawodowe nie zgadzają się jednak z tymi zapisami, twierdząc, że przepisy do ustawy o zawodach zostały wprowadzone w trybie pilnym, bez żadnych konsultacji. Krzysztof Bukiel liczy na to, że samorząd lekarski zaskarży do Trybunału Konstytucyjnego tryb wprowadzania nowelizacji.

podstawa prawna: nowelizacja z 13 stycznia 2012 r. DzU z 25 stycznia 2012 r., poz. 95

Opinia

Krzysztof Bukiel, przewodniczący OZZL

Przepisy o karaniu lekarzy w rozporządzeniu są niezgodne z konstytucją, bo ustawa nie dała ministrowi podstawy do określenia takich sankcji

Czytaj także w serwisie:

Sfera budżetowa

»