Lata cicho i bez spalin

Samolot, który zużywa wodór zamiast benzyny, zbudowali europejscy inżynierowie z pomocą kolegów z USA

Aktualizacja: 05.04.2008 17:06 Publikacja: 05.04.2008 01:41

Prototyp ekologicznego samolotu

Prototyp ekologicznego samolotu

Foto: Boeing Photo

– Otworzyliśmy nowy rozdział w historii lotnictwa – mówił Francisco Escarti, dyrektor Boeing Research & Technology Europe, prezentując dziennikarzom prototyp. – Przez ostatnie 100 lat maszyny latające napędzane były silnikami konwencjonalnymi. My udowodniliśmy, że można utrzymać w powietrzu cichy samolot, który zamiast trujących spalin produkuje jedynie wodę.

Pokaz na lotnisku Ocana pod Madrytem to zwieńczenie pięcioletniej pracy inżynierów. Maszyna pomyślnie przeszła próby w powietrzu, udowadniając, że technologia znana z zastosowań w samochodach i motocyklach jest przydatna także w przypadku samolotów załogowych.

Próby eksperymentalnego samolotu odbyły w lutym i marcu na lotnisku oddalonym o kilkadziesiąt kilometrów od hiszpańskiej stolicy. Loty trwały po 20 minut, choć samolot może utrzymywać się w powietrzu nawet 45 minut. Pionierska maszyna zbudowana została na bazie motoszybowca austriackiej firmy Diamond Aircraft Industries. Miejsce silnika spalinowego napędzającego śmigło zajął elektryczny. Energia dostarczana jest z dwóch źródeł: pierwsze z nich stanowią baterie litowo-jonowe, drugie natomiast ogniwa paliwowe.

Ogniwa paliwowe wykorzystują atomy wodoru i tlenu z powietrza do produkcji energii elektrycznej i ciepła. Wodór zgromadzony jest w zbiorniku pod bardzo dużym ciśnieniem. Kluczową rolę w działaniu ogniw paliwowych odgrywa membrana pokryta związkiem chemicznym pełniącym funkcję katalizatora. Przepuszcza jedynie protony, a zatrzymuje elektrony z atomów wodoru. Inżynierowie nazywają ją PEM (Proton Exchange Membrane). Podczas prób hiszpański samolot wzniósł się w powietrze, korzystając z energii dostarczonej przez baterie. Po osiągnięciu przez niego wysokości 1000 metrów nad poziom morza baterie zostały odłączone, a lot był kontynuowany z użyciem energii dostarczonej przez ogniwa paliwowe.

Za 10 – 15 lat ogniwa paliwowe będą dodatkowym źródłem energii w samolotach pasażerskich

– Nasz samolot kierowany przez pilota pierwszy raz w historii kontynuował lot poziomy, korzystając jedynie z ogniw paliwowych jako źródła energii – tłumaczył Francisco Escart.

– To przełom, fakt wielce obiecujący dla bardziej „zielonej” przyszłości przemysłu lotniczego – dodał dr John J. Tracy, szef technologów Boeinga. Czy ogniwa paliwowe mają szansę zastąpić tradycyjne silniki w samolotach? – W tej chwili nie. Ale w samolotach lekkich, bezzałogowych, czy choćby takich jak nasz prototyp, w niezbyt odległej przyszłości ogniwa paliwowe mogą się okazać na tyle atrakcyjne, że zastąpią konwencjonalne silniki – powiedział Escarti.

Ośrodek projektujący samolot na ogniwa paliwowe należy do Phantom Works – centrum badań najnowszych technologii koncernu Boeing. Czy zatem ta technologia trafi kiedyś do samolotów liniowych? – W przypadku dużych maszyn w dającej się przewidzieć przyszłości – raczej nie. Ale być może za 10 – 15 lat ogniwa paliwowe staną się na tyle doskonałe, że będą pełnić funkcję dodatkowych źródeł zasilania np. generatorów w dużych samolotach pasażerskich – stwierdził Escarti.

Podczas konferencji samolot zaprezentowany został jedynie w hangarze. Gdy dziennikarze oglądali to cudo technologii, która dopiero toruje sobie drogę do praktycznego zastosowania, nad głowami uczestników konferencji ćwiczył akrobacje pilot małego sportowego samolotu. Hałas, jaki czynił, nie pozostawiał wątpliwości, jaki silnik napędzał ten samolot. Huk maszyny brzmiał jak memento, choć do zmierzchu technologii opartej na silnikach spalinowych jeszcze daleko. – Nasz prototyp to już zamknięty rozdział, projekt został zakończony. Samolot przeszedł próby zgodnie z zezwoleniem, jakie otrzymaliśmy od władz lotniczych – wyjaśniał Escarti. – Udowodniliśmy, że potrafimy opracować nowe technologie przyjazne środowisku naturalnemu. Jesteśmy dumni z pracy, którą wykonaliśmy w ciągu ostatnich pięciu lat.

Ośrodek w Hiszpanii, współpracując z innymi firmami projektowymi, wypracował sobie ważną rolę w strukturze amerykańskiego koncernu. – Są tu znakomici specjaliści, laboratorium badawcze, lotnisko i to, co jest najważniejsze dla eksperymentowania: przychylność władz lotniczych – dodał John J. Tracy.

Wykorzystywanie czystej, ekologicznej energii ciągle jest w fazie eksperymentalnej. Żaden z pojazdów zawierających ogniwa paliwowe nie wszedł do seryjnej produkcji. Głównym problemem technologicznym jest obecnie uzyskiwanie taniego paliwa – wodoru, którego zasoby są dziś ograniczone. Łatwy dostęp do wodoru zrewolucjonizuje transport przyszłości.

– Otworzyliśmy nowy rozdział w historii lotnictwa – mówił Francisco Escarti, dyrektor Boeing Research & Technology Europe, prezentując dziennikarzom prototyp. – Przez ostatnie 100 lat maszyny latające napędzane były silnikami konwencjonalnymi. My udowodniliśmy, że można utrzymać w powietrzu cichy samolot, który zamiast trujących spalin produkuje jedynie wodę.

Pokaz na lotnisku Ocana pod Madrytem to zwieńczenie pięcioletniej pracy inżynierów. Maszyna pomyślnie przeszła próby w powietrzu, udowadniając, że technologia znana z zastosowań w samochodach i motocyklach jest przydatna także w przypadku samolotów załogowych.

Pozostało 86% artykułu
Materiał Promocyjny
Kod Innowacji - ruszył konkurs dla firm stawiających na nowe technologie w komunikacji z konsumentami
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Materiał Promocyjny
Polska na czele rewolucji technologii kwantowych
Materiał partnera
Technologie kwantowe: nauka tworzy szanse dla gospodarki
Nowe technologie
Niewykrywalny bombowiec strategiczny Sił Powietrznych USA odbył pierwszy lot
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Nowe technologie
Co mówią kury? Naukowcy opracowali tłumacza, użyli sztucznej inteligencji