Po ulepszeniu budowli wyższa danina dopiero od nowego roku

[link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=182297]Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych[/link] (dalej upol) w art. 4 ust. 1 pkt 3 wskazuje, że „za podstawę opodatkowania w podatku od nieruchomości dla budowli lub ich części (…) powinno się przyjmować wartość, o której mowa w przepisach o podatkach dochodowych, ustaloną na dzień 1 stycznia roku podatkowego, stanowiącą podstawę obliczania amortyzacji w tym roku, niepomniejszoną o odpisy amortyzacyjne, a w przypadku budowli całkowicie zamortyzowanych – ich wartość z dnia 1 stycznia roku, w którym dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego”.

[srodtytul]Wartość na dzień 1 stycznia[/srodtytul]

Z przepisu tego wynika jednoznacznie, że na potrzeby wymiaru podatku od nieruchomości wartość budowli ustala się raz w roku, na dzień 1 stycznia. Zatem jakiekolwiek nakłady mające wpływ na zwiększenie wartości początkowej istniejącej budowli w trakcie roku podatkowego nie wpłyną na podstawę opodatkowania takiej budowli dla celów podatku od nieruchomości.

[b]Identyczny pogląd wyraziły Ministerstwo Finansów w piśmie z 29 września 2006 r. (9P1-833/28/PP/06/152)[/b] oraz liczne organy podatkowe [b](prezydent miasta Olsztyna w interpretacji z 16 sierpnia 2007 r., PL.II.0550-8/07, czy prezydent miasta Wrocławia w interpretacji z 2 lipca 2007 r., WPO.I.W/IP-3110/5/07)[/b].

Przyjęcie przeciwnego stanowiska prowadziłoby do nieuzasadnionego zróżnicowania zasad opodatkowania w przypadku:

- ulepszenia budowli podlegającej amortyzacji oraz

- ulepszenia budowli, od której nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych.

[srodtytul]Od kiedy uwzględniamy ulepszenia[/srodtytul]

W stosunku do budowli, od których nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych, ustawodawca wprost określił, jaki wpływ mają nakłady na ulepszenie na podstawę opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Art. 4 ust. 6 upol mówi bowiem, że „jeżeli budowle lub ich części, o których mowa w ust. 5 (budowle, od których nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych – przyp. aut.), zostały ulepszone (…), podstawę opodatkowania stanowi ich wartość rynkowa ustalona na dzień 1 stycznia roku podatkowego następującego po roku, w którym dokonano ulepszenia”.

Tym samym modernizacja wpływa na zwiększenie wartości rynkowej, w konsekwencji na zwiększenie podstawy opodatkowania od kolejnego roku podatkowego.

Należy założyć, że racjonalny ustawodawca powinien zachować identyczne zasady ujmowania w podstawie opodatkowania nakładów na ulepszenie, dla wszystkich kategorii budowli. Dla budowli podlegających amortyzacji nie ma potrzeby wprowadzania dodatkowych uregulowań w zakresie aktualizowania wartości początkowej, gdyż wartość tę ustala się na 1 stycznia każdego kolejnego roku.

Obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości powstaje – zgodnie z art. 6 ust. 1 upol – od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku.

Przepis ten jest nieprecyzyjny i w praktyce budzi wiele wątpliwości. Nasuwa się wobec tego podstawowe pytanie: czy w stosunku do określonego obiektu i podatnika obowiązek podatkowy powstaje tylko raz – w momencie nabycia czy wytworzenia budowli, a zmianom ulega ewentualnie podstawa opodatkowania, czy też obowiązek podatkowy może powstać nieskończenie wiele razy w zależności od zaistnienia określonych okoliczności, oraz jakie okoliczności ustawodawca miał tu na myśli, czy okolicznością taką może być modernizacja budowli?

[srodtytul]Zmiana w trakcie roku[/srodtytul]

Niektóre organy podatkowe wskazują, że w razie modernizacji środka trwałego powinien mieć zastosowanie art. 6 ust. 3 upol.

Przepis ten mówi, że „w sytuacji gdy w trakcie roku podatkowego zaistniało zdarzenie mające wpływ na wysokość opodatkowania w tym roku, a w szczególności zmiana sposobu wykorzystywania przedmiotu opodatkowania lub jego części, podatek ulega obniżeniu lub podwyższeniu, poczynając od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło to zdarzenie” [b](tak burmistrz miasta Biskupiec w postanowieniu z 14 września 2006 r., SFP-3110-5/01/2006)[/b].

Takie stanowisko jest jednak odosobnione, a w doktrynie i interpretacjach organów podatkowych przeważa pogląd, że „modernizacji budowli, powodującej zmianę jej wartości początkowej w ciągu roku podatkowego, nie można uznać za zdarzenie, o którym mowa w art. 6 ust. 3 upol” [b](tak przykładowo: powołane wyżej interpretacje prezydentów miast Olsztyna i Wrocławia, jak również wójt Nidzicy w postanowieniu z 9 października 2006 r., Fn.3110-6/1/1/2006)[/b].

Warto dodać, że zdarzeniem wskazanym przez ustawodawcę, powodującym konieczność podwyższenia podatku w trakcie roku podatkowego, jest – w szczególności – zmiana sposobu wykorzystywania przedmiotu opodatkowania. Wprawdzie zastosowanie przez ustawodawcę zwrotu „w szczególności” wskazuje, że istnieją jeszcze inne niewymienione w przepisie przypadki, jednak powinny być one zbliżone do wskazanego przez ustawodawcę przykładu.

[srodtytul]Wakacje podatkowe[/srodtytul]

Kolejnym istotnym argumentem na poparcie tezy, że nakłady zwiększające wartość początkową budowli mają skutek w podatku od nieruchomości od 1 stycznia kolejnego roku podatkowego, jest art. 6 ust. 2 upol. W myśl tego przepisu „jeżeli okolicznością, od której jest uzależniony obowiązek podatkowy, jest istnienie budowli albo budynku lub ich części, obowiązek podatkowy powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budowli albo budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem”.

Regulacja ta wprowadza tzw. wakacje podatkowe, polegające na tym, że do końca roku, w którym budowa została zakończona lub podatnik rozpoczął użytkowanie obiektu przed jego ostatecznym wykończeniem, nie ma obowiązku uiszczania podatku od nieruchomości. Czy możliwość przesunięcia w czasie obowiązku podatkowego dotyczy również rozbudowy, przebudowy czy modernizacji budowli?

W ocenie niektórych organów podatkowych (wójt gminy Wejherowo w interpretacji z 26 maja 2006 r., 31106/1/2006) art. 6 ust. 2 upol ma zastosowanie wyłącznie do budowli i budynków nowo wybudowanych i nie powinien obejmować swoim zakresem istniejących budynków i budowli, które zostały poddane modernizacji. Powołują się one przy tym na różnice występujące między budową a modernizacją.