Prawo budowlane: Zmiana przeznaczenia budynku uderza w sąsiada

Dotarcie do takiego epilogu sprawy zajęło urzędom i sądom ponad siedem lat.

Stanisław K. zaczął przebudowywać dotychczasową oborę na budynek mieszkalny w 2006 r. Rok później zgłosił go do legalizacji, ale żadnego postępowania legalizacyjnego nie przeprowadzono. Kilka lat później zauważył to prokurator okręgowy w Sieradzu, stwierdzając w skardze kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego, że „brak jakiejkolwiek decyzji określającej ten budynek jako mieszkalny".

Przesunąć lub rozebrać

– Zgodnie z prawem nie dałoby się go zalegalizować, ponieważ stojąc w granicy działek, narusza moje prawo własności. Bezprawna zmiana sposobu użytkowania z gospodarczego na mieszkalny spowodowała, że nie mogę nic u siebie zbudować, a to, co już stoi, muszę rozebrać – narzeka Józef Ł., właściciel sąsiedniego gruntu.

Budynek gospodarczy od mieszkalnego musi dzielić co najmniej 8 m

Zwraca uwagę, że działka o szerokości zaledwie 12,6 m, na której obecnie stoi wybudowany w 1983 r. magazynek na narzędzia rolnicze, stanie się bezużyteczna. – Zgodnie z przepisami określającymi wymagane odległości budynków gospodarczych od mieszkalnych, mam go odsunąć o 8 m, a skoro nie mam gdzie, to rozebrać – tłumaczy.

Józef Ł. zebrał grubą teczkę decyzji i postanowień organów nadzoru budowlanego i sądów. Najważniejsza okazała się jednak decyzja nr 25 z 2010 r. powiatowego inspektora nadzoru budowlanego, który prowadzone postępowanie w sprawie stanu technicznego budynku na działce Stanisława K., zakończył umorzeniem postępowania... w sprawie zmiany sposobu użytkowania budynku inwentarsko-mieszkalnego na mieszkalny. Na podstawie tej decyzji starosta sieradzki wydał Stanisławowi K. pozwolenie na budowę–rozbudowę budynku mieszkalnego, a wojewoda łódzki utrzymał ją w mocy.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi uznał, że skoro decyzja PINB stwierdza, iż zmieniony sposób użytkowania nie narusza prawa budowlanego i nie zagraża bezpieczeństwu, starosta i wojewoda musieli przyjąć, iż obecny sposób użytkowania budynku nie jest samowolą budowlaną.

Dopóki ta decyzja istnieje w obrocie prawnym, brak podstaw do przyjęcia, że inwestorzy użytkują bezprawnie swój budynek jako mieszkalny – zauważył WSA.

Skargi oddalone

Skargę kasacyjną Józefa Ł. do NSA wsparł odrębną skargą kasacyjną prokurator okręgowy w Sieradzu. „Decyzja starosty zapadła z naruszeniem prawa, bowiem dotyczyła budynku, który formalnie nie istnieje jako budynek mieszkalny" – argumentował. „Nieporozumieniem jest uznanie decyzji nr 25 PINB o umorzeniu postępowania w sprawie zmiany sposobu użytkowania budynku inwentarsko-mieszkalnego na mieszkalny za decyzję statuującą go jako mieszkalny – co umożliwiło wydanie pozwolenia na rozbudowę" – napisał do sądu.

NSA oddalił obie skargi (sygn. akt: II OSK 552/12). Prokuratora – jako nie powiązaną z przepisami prawa materialnego. Józefa Ł. – gdyż zgodził się z wyrokiem WSA. Co prawda, odmiennie niż WSA ocenił, że zmiana sposobu użytkowania nastąpiła samowolnie, ale została ona usankcjonowana decyzją nr 25 PINB. – Decyzja stwierdzająca na podstawie ekspertyzy, że budynek nadaje się do użytkowania jako mieszkalny, rozstrzyga kwestię legalizacji sposobu użytkowania – powiedział sędzia Grzegorz Czerwiński.

Józefowi Ł. nakazano rozbiórkę pomieszczenia gospodarczego. Zapowiedział się już komornik.