Kredytobiorca sam wybierze rzeczoznawcę do wyceny kredytowanej nieruchomości

– Obecnie kredytobiorcy nie mogą wybrać rzeczoznawcy majątkowego. Nierzadko też pracownik banku, a nie rzeczoznawca, szacuje wartość kredytowanej nieruchomości – mówi Kazimierz Smoliński, wiceminister infrastruktury i budownictwa.

Według niego tak nie powinno być. – Bank nie może narzucać swoim klientom wyceniającego – tłumaczy wiceminister Smoliński. – Z tych powodów rozważamy zmiany w tym zakresie.

Tylko rzeczoznawca

Pomysł Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa jest taki, by tylko rzeczoznawcy majątkowi szacowali kredytowane nieruchomości. Poza tym klienci banku mają mieć swobodę, komu zlecą wycenę.

– Obecnie banki mają różne procedury wycen – przyznaje Michał Krajowski, analityk Domu Kredytowego Notus SA. Część z nich – dodaje – sama zleca wykonanie operatu. Kredytobiorca tylko za niego płaci. Są i takie – przyznaje – w których nieruchomości zaliczane do standardowych szacują pracownicy banku. Chodzi o typowe nieruchomości, głównie z rynku pierwotnego, na zakup których kredytobiorca nie planuje się zadłużać w banku. Natomiast w wypadku nietypowych nieruchomości, np. domu na odludziu, bank zleca wycenę rzeczoznawcy. Inne z kolei banki mają listę rzeczoznawców. Operat może sporządzić tylko fachowiec z tej listy.

Ryzyko dla banku

Zdaniem ekspertów, gdyby resort budownictwa wprowadził takie zmiany, to zostaną ujednolicone zasady wyceny kredytowanych mieszkań i domów.

Zmiana nie podoba się Związkowi Banków Polskich.

– Listy rzeczoznawców majątkowych banki tworzą nieprzypadkowo – wyjaśnia Jerzy Bańka, wiceprezes Związku Banków Polskich. Przy okazji egzekucji z nieruchomości – dodaje – okazuje się, że wartość nieruchomości bardzo różni się od tej z operatu szacunkowego. Dlatego – dodaje – zależy nam na tym, by wycen dokonywali dobrzy fachowcy.

Jego zdaniem ujednolicenie systemu wycen promowałoby słabych rzeczoznawców majątkowych i generowało ryzyko dla sektora bankowego.

Opinia samych rzeczoznawców jest inna.

Lista z sufitu

– Prowadzenie i przekazywanie klientom list rzeczoznawców majątkowych nie ma umocowania w żadnych przepisach prawa i jako taka jest nielegalna – uważa Wojciech Nurek, rzeczoznawca majątkowy. Nie mówi o tym – dodaje – ani prawo bankowe, ani regulacje nadzorcze Komisji Nadzoru Finansowego skierowane do banków.

– Bank jest przedsiębiorcą, który udziela kredytu, jest więc zainteresowany, by wycena była jak najbardziej dla niego korzystna. Z tego powodu powinien je sporządzać podmiot zewnętrzny, który jest obiektywny, a nie np. pracownik banku – uważa Wojciech Nurek. Ponadto – dodaje – zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami jedynie rzeczoznawca majątkowy jest uprawniony do sporządzania operatów szacunkowych wartości nieruchomości również na zlecenie banku i klienta banku.