Kryzys mija powoli, nie zanosi się więc na podwyżki

Spowolnienie ekonomiczne w Europie wpłynęło także na kondycję warszawskiego rynku nieruchomości komercyjnych. W efekcie jest mniej inwestycji, czynsze spadły, a najemcy dyktują warunki właścicielom budynków i deweloperom.

Jak wynika z danych firmy King Sturge, największe obniżki stawek czynszowych miały miejsce w centrum miasta, gdzie dotąd ich wzrost był największy.

– Tam poziom czynszów obniżył się o ok. 30 proc. w stosunku do najwyższych stawek z połowy roku 2008, gdy wynosił

34 euro za miesiąc. Czynsze nominalne w najlepszych budynkach w centrum miasta są na poziomie 23 – 25 euro za mkw. miesięcznie, a na Mokotowie wynoszą nawet 15 – 16 euro za miesiąc – podaje Ewa Rasińska z firmy King Sturge.

Dziś wskaźnik pustostanów biurowych w stolicy wynosi 7,3 proc. W latach 2010 i 2011 nieznacznie się obniży i spadnie do 6,8 proc. Teraz w Warszawie jest prawie 3,25 mln mkw. nowoczesnych biur. W 2010 r. nowe projekty przyniosą kolejne185 tys. mkw. (teraz są w trakcie budowy).

Jeśli chodzi o magazyny, to kryzys spowodował, że inwestorzy właściwie porzucili całkowicie budowanie spekulacyjnie. Projekty w trakcie budowy to jedynie te z powierzchnią wynajętą umowami przedwstępnymi.

[wyimek]30 proc. - o tyle spadły czynsze za biura w Warszawie w stosunku do najwyższych stawek z połowy roku 2008 – podaje King Sturge[/wyimek]

– Według najnowszych danych jedynie 121,5 tys. mkw. jest w trakcie budowy, z czego ok. 60 proc. jest w części lub w całości wynajęte lub są to projekty budowane na zamówienie konkretnego najemcy, dostosowane do jego potrzeb – wyjaśniają analitycy King Sturge.

Ich zdaniem w 2009 r. najemcy magazynowi stosowali metodę „czekaj i zobacz”, odkładając decyzję o wynajmie i zmniejszając zapotrzebowanie na powierzchnie. Dziś czynsze nominalne w najważniejszych centrach logistycznych w Polsce wahają się od 3 do 4 euro za mkw. miesięcznie. Nie zanosi się na podwyżki.

Brak najemców i kłopoty z finansowaniem przedsięwzięć deweloperskich wpłynęły także na rynek centrów handlowych. W Warszawie żaden duży projekt nie wystartował w czasie kryzysu. Wiele inwestycji w innych dużych miastach zostało przesuniętych w czasie.

Eksperci tłumaczą, że gdy konsumenci znowu będą więcej kupować i w efekcie pojawią się najemcy zainteresowani wynajmem powierzchni, a deweloperzy podpiszą z nimi umowy przedwstępne wynajmu, wtedy ruszy finansowanie z banków, a wraz z tym nowe projekty.