Odpowiada Agata Łapińska - konsultant w KPT Doradcy Podatkowi
– Przypomnijmy, że do opodatkowania dochodów wspólnoty mieszkaniowej stosuje się przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa o CIT). Do końca 2006 r. zwolnione od podatku były wszystkie dochody wspólnoty wydatkowane na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych. Od 1 stycznia 2007 r. obowiązuje przepis art. 17 ust. 1 pkt 44, który zawęził zwolnienie tylko do tych dochodów, które wspólnota uzyskała z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Oznacza to, że od 1 stycznia 2007 r. wspólnoty muszą płacić podatek od dochodów innych niż uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, niezależnie od ich przeznaczenia, oraz od dochodów z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, które zostały przeznaczone na inne cele niż utrzymanie tych zasobów.Przy ustalaniu prawa do zwolnienia kluczowe znaczenie ma właściwe zdefiniowanie pojęć „zasoby mieszkaniowe” i „gospodarka zasobami mieszkaniowymi”. Niestety, ani ustawa o CIT, ani też ustawa o własności lokali nie odpowiadają na pytanie, co te pojęcia oznaczają. W tej sytuacji ich definiowania podejmują się organy podatkowe. Z wydanych przez nie interpretacji (m.in. pismo ministra finansów z 22.12.2006 r. znak: DD6-8213-438/WK/06/339/39) wynika, że zasoby mieszkaniowe to nie tylko lokale mieszkalne, ale również pozostałe pomieszczenia i urządzenia wchodzące w skład budynku mieszkalnego lub znajdujące się poza nim, których istnienie jest niezbędne dla prawidłowego korzystania z mieszkań przez mieszkańców, ułatwia im dostęp do budynku mieszkalnego oraz zapewnia sprawne jego funkcjonowanie i administrowanie.
Skoro zwolnieniu podatkowemu podlegają dochody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, to również odszkodowanie otrzymane w związku z ubezpieczeniem tych zasobów (tak uznał np. Urząd Skarbowy w Bełchatowie w interpretacji z 19.02.2007 USI/406-20/2896/JM/07). Przykładem takiego odszkodowania może być np. odszkodowanie związane z pokryciem kosztów remontów i usunięcia szkód po awarii w budynku wspólnoty (tak: Urząd Skarbowy Warszawa-Bielany, 1432/POP/423/ZS/11/07).Odnosząc powyższe rozważania do pytania czytelnika, należy stwierdzić, że tylko rekompensata uzyskana w związku z gospodarką zasobami mieszkaniowymi i przeznaczona na cele związane z ich utrzymaniem będzie zwolniona z podatku dochodowego. Niewątpliwie, domagając się odszkodowania za uciążliwości wynikające z budowy, wspólnota miała na celu właściwe gospodarowanie zasobami mieszkaniowymi. Czytelnik wskazuje ponadto, że odszkodowanie ma być przeznaczone na remont elewacji i dachu, co oznacza, iż spełniona zostanie druga z przesłanek zwolnienia tego dochodu z podatku dochodowego.
Niemniej jednak z pytania nie wynika, jakie konkretnie utrudnienia przyczyniły się do wypłaty odszkodowania wspólnocie. Trudno więc ustalić, czy uciążliwości związane z inwestycją wpływały bezpośrednio na pogorszenie stanu zasobów mieszkaniowych (np. chodnika, dróg osiedlowych, elewacji), a tylko negatywny wpływ na ich stan uzasadniałby kwalifikację rekompensaty jako dochodu uzyskanego z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Potrzebna byłaby więc szczegółowa analiza przyczyn wypłaty odszkodowania, aby ustalić, jak ścisły był związek utrudnień wynikających z budowy na działce sąsiadującej z budynkiem wspólnoty mieszkaniowej.
Warto pamiętać, że zwolnienia są wyjątkiem w systemie prawa podatkowego. Przepisy, które je przewidują, należy interpretować ściśle, zgodnie ze znaczeniem językowym, a nie rozszerzająco (patrz wyrok NSA z 12.06.1992, SA/Po 596/92).
