Kiedy umowa sprzedaży jest nieważna

Decyzją wójta nieruchomość została podzielona na dwie działki. W jej treści zawarty został warunek, że przy sprzedaży (innym zbyciu) wydzielonych działek mają zostać ustanowione służebności drogowe zapewniające dostęp do drogi publicznej. Działki zostały sprzedane bez wykonania tego warunku. Czy umowa jest ważna?

Publikacja: 10.08.2009 07:00

Kiedy umowa sprzedaży jest nieważna

Foto: Fotorzepa, Raf Rafał Guz

[b]Nie.[/b] Zgodnie z art. 93 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami podział nieruchomości nie jest dopuszczalny, jeżeli projektowane do wydzielenia działki gruntu nie mają dostępu do drogi publicznej. Za dostęp do drogi publicznej uważa się m.in. wydzielenie drogi wewnętrznej wraz z ustanowieniem na tej drodze odpowiednich służebności dla wydzielonych działek gruntu albo ustanowienie dla tych działek innych służebności drogowych, jeżeli nie ma możliwości wydzielenia drogi wewnętrznej z nieruchomości objętej podziałem.

Jeżeli zapewnienie dostępu do drogi publicznej ma polegać na ustanowieniu służebności, podziału nieruchomości dokonuje się, pod warunkiem że przy zbywaniu działek wydzielonych w wyniku podziału zostaną one ustanowione (art. 99 ustawy o gospodarce nieruchomościami). Za spełnienie warunku uważa się także sprzedaż wydzielonych działek gruntu wraz ze sprzedażą udziału w prawie do działki gruntu stanowiącej drogę wewnętrzną.

Intencją ustawodawcy wyrażoną w art. 99 jest zabezpieczenie możliwości komunikacji z drogą publiczną właścicielowi lub wieczystemu użytkownikowi działki wydzielonej w wyniku podziału. Zabezpieczenie polega na zatwierdzeniu podziału pod warunkiem ustanowienia służebności drogi przy zbywaniu nowo powstałych działek. W decyzji o zatwierdzeniu projektu podziału zamieszcza się klauzulę warunkującą skuteczność podziału od ustanowienia służebności.

Jednocześnie zgodnie z art. 58. § 1 kodeksu cywilnego czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.

Z powyższego wynika, że umowa sprzedaży nieruchomości bez wykonania zawartego w decyzji warunku jest nieważna. Postanowił tak również i [b]Sąd Najwyższy w uchwale z 4 czerwca 2009 r. (III CZP 34/09)[/b], w której czytamy, że jeżeli decyzja o podziale nieruchomości zawiera warunek, iż przy zbywaniu wydzielonych działek zostaną ustanowione służebności drogowe zapewniające dostęp do drogi publicznej lub nastąpi sprzedaż udziałów w prawie do działki stanowiącej drogę wewnętrzną, umowa przeniesienia własności wydzielonej działki zawarta bez spełnienia tego warunku jest nieważna.

[i]Podstawa prawna:

– art. 58 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=D2D93CA8B39A7DA093579A9C316A48AB?id=70928]ustawy z 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (DzU nr 16, poz. 93 ze zm.)[/link]

– art. 93 ust. 3 i art. 99 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=5A7F6664FC14623743F4ABBD7C467A72?id=175872]ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. DzU z 2004 r. nr 261, poz. 2603 ze zm.)[/link][/i]

Matura i egzamin ósmoklasisty
Egzamin 8-klasisty: język polski. Odpowiedzi eksperta WSiP
Prawo rodzinne
Rozwód tam, gdzie ślub. Szybciej, bliżej domu i niedrogo
Nieruchomości
Czy dziecko może dostać grunt obciążony służebnością? Wyrok SN
Prawo w Polsce
Jak zmienić miejsce głosowania w wyborach prezydenckich 2025?
Prawo drogowe
Ważny wyrok dla kierowców i rowerzystów. Chodzi o pierwszeństwo