Mniej wymogów przy legalizacji samowoli

[b]Takie wnioski płyną z wczorajszej uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego, podjętej w składzie siedmioosobowym (sygnatura akt: II OPS 2/10)[/b].

O podjęcie uchwały zwrócił się rzecznik praw obywatelskich. Chodziło o rozstrzygnięcie wątpliwości, jakie powstały na skutek różnych orzeczeń sądów administracyjnych, czy inspektor nadzoru budowlanego w trakcie postępowania legalizacyjnego ma prawo, w drodze decyzji administracyjnej, żądać od inwestora złożenia oświadczenia o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane czy nie.

[wyimek]W postępowaniu naprawczym inwestor nie musi już składać oświadczenia[/wyimek]

Takie pytanie pojawiło się przy legalizacji robót budowlanych w tzw. postępowaniu naprawczym (prowadzonym z wykorzystaniem art. 51 ust. 1 pkt 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=404250]prawa budowlanego[/link]). Mówi on, że inspektor nadzoru budowlanego nakłada obowiązek wykonania określonych czynności lub robót w celu doprowadzenia wykonywanych robót do stanu zgodnego z prawem, określając termin ich wykonania.

Przepis ten wykorzystuje się w razie legalizacji niektórych robót. Ich listę zawiera art. 50 ust. 1 prawa budowlanego. Są na niej m.in.: roboty budowlane (wymagające pozwolenia albo zgłoszenia), które nie są budową, a są: przebudową, montażem, remontem lub rozbiórką obiektu budowlanego, np. przebudowa poddasza bez pozwolenia na budowę, wykonanie remontu bez zgłoszenia, wykonanie remontu obiektu wpisanego do rejestru zabytków bez pozwolenia na budowę czy np. utwardzenie działki budowlanej kostką bez wymaganego prawem zgłoszenia.

W takich wypadkach powiatowy inspektor nadzoru budowlanego wydaje postanowienie o wstrzymaniu robót. Jest ono ważne tylko przez dwa miesiące. W tym czasie inspektor musi zadecydować, co dalej (art. 50 i 51 prawa budowlanego). Jeżeli dojdzie do wniosku, że można je zalegalizować, to stosuje się wspominany art. 51 ust. 1 pkt 2.

[b]W orzecznictwie NSA pojawiły się dwie linie orzecznicze w związku z tym przepisem. Według jednej nadzór budowlany prowadzący postępowanie administracyjne w sprawie legalizacji wykonanych robót budowlanych powinien objąć swoimi ustaleniami również to, czy inwestor posiada prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. [/b]

NSA w swoim wyroku z 9 kwietnia 2009 r. (sygn. II OSK 532/09) stwierdził, że art. 51 prawa budowlanego nie wiąże wydania na jego podstawie decyzji umożliwiającej legalizację robót budowlanych z prawem inwestora do terenu.

Z kolei w wyroku z 17 czerwca 2009 r. (sygn. II OSK 967/08) NSA stwierdził, że analiza art. 51 prawa budowlanego, także w postępowaniu naprawczym prowadzonym w trybie tego przepisu, skłania do wniosku, że konieczne jest sprawdzenie, czy inwestor ma prawo do dysponowania nieruchomością. Drugą linię orzeczniczą za właściwą uważał rzecznik. [b] Naczelny Sąd Administracyjny doszedł jednak do wniosku, że nadzór budowlany nie może żądać złożenia oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.[/b] Art. 51 ust. 1 pkt 2 jest jasny i nie powinien budzić wątpliwości interpretacyjnych. Stosuje się go bowiem w wypadku postępowania naprawczego w sytuacjach wymienionych w art. 50.

Sąd nie dopatrzył się także żadnych naruszeń konstytucji, co sugerował rzecznik.

[i]sygnatura akt: II OPS 2/10[/i]