W tym roku deweloperzy oddadzą łącznie ok. 1,6 mln mkw. powierzchni komercyjnej w całym kraju – wynika z szacunków analityków DTZ. Realizacja wszystkich projektów pochłonie ok. 1,8 mld euro (ok. 7,6 mld zł), z czego finansowanie banków i innych podmiotów zewnętrznych wynosi ok. 1,2 – 1,3 mld euro (ok. 5 – 5,5 mld zł).
– Dla porównania, w latach 2010 – 2011 wybudowano w sumie 2,2 mln mkw. powierzchni komercyjnej za ok. 2,4 mld euro – wylicza Kamila Wykrota z firmy doradczej DTZ
Choć nie ma wielu projektów realizowanych ze środków własnych dewelopera, to banki zmniejszają swój udział, finansując obecnie ok. 60 – 70 proc. przedsięwzięcia. – Ostatnio pojawiły się nowe formy zwiększenia swoich możliwości udziału własnego poprzez np. emisję obligacji korporacyjnych – mówi Kamila Wykrota.
Rośnie koszt samych kredytów. – Dla projektów finansowanych w walucie obcej, w porównaniu z kosztami pozyskiwania kapitału sprzed 2008 r., marże wzrosły dwukrotnie, a w ekstremalnych przypadkach nawet trzykrotnie. To jednak w znacznym stopniu zostało zrekompensowane spadkiem stóp procentowych – wyjaśnia Karina Trojańska z firmy Panattoni Europe budującej magazyny.
Banki wymagają też nadal, by przed rozpoczęciem budowy powierzchnia przyszłego obiektu została wynajęta – w niektórych przypadkach nawet do 50 proc. – Niestety, potencjalni najemcy niezbyt chętnie chcą podpisywać takie umowy, wybierając biura w już powstałych i zakończonych inwestycjach. W takim przypadku najlepiej wynajmują się projekty w doskonałych lokalizacjach – twierdzi Łukasz Dołęga, wiceprezes spółki deweloperskiej Mermaid Properties.
