Jeżeli jedynym takim użytkownikiem jest spółdzielnia mieszkaniowa, takie uprawnienia przysługują tylko spółdzielni, a nie jej członkom. Uiszczanie, za jej pośrednictwem, opłat za użytkowanie wieczyste, nie czyni z nich współużytkownikow wieczystych — orzekł Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. I OSK 3062/ 12 i I OSK 3063/12).
Użytkowanie wieczyste może być ustanowione na nieruchomości, będącej własnością państwa lub gminy. Sabina M., będąca członkiem Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej Żoliborz Centralny, wystąpiła w do Zarządu Dzielnicy Żoliborz w Warszawie o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności dwóch działek. Na jednej znajduje się boks garażowy, wybudowany z własnych środków, na drugiej stoi spółdzielczy budynek, w którym wnioskodawczyni ma własnościowe mieszkanie. Obie działki chciałaby nabyć na własność.
Zarząd odmówił wszczęcia postępowania w tej sprawie, a Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało postanowienie w mocy. Zgodnie z art. 1 ustawy z 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, z takim żądaniem mogą wystąpić jedynie osoby fizyczne i prawne, będące 13 października 2005 r. użytkownikami wieczystymi nieruchomości. Z księgi wieczystej oraz wypisu z rejestru gruntów i budynków wynika, że jedynym uprawnionym użytkownikiem wieczystym obu działek jest WSM Żoliborz Centralny. Prawo to spółdzielnia nabyła w grudniu 1968 r. aktem notarialnym. Wnioskodawczyni jest jedynie jej członkiem mającym prawo do lokalu, bez prawa do gruntu. Nie ma więc statusu strony, ani podstaw do wszczęcia postępowania uwłaszczeniowego.
W skargach do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie oraz w skargach kasacyjnych do NSA, Sabina M. nie zgodziła się z tezą, że to WSM jest jedynym użytkownikiem wieczystym. Jej zdaniem może starać się o uwłaszczenie jako współużytkownik wieczysty. Uiszcza bowiem, za pośrednictwem spółdzielni, opłatę za wieczyste użytkowanie.
Oba sądy stwierdziły, że ani wzniesienie garażu z własnych środków, ani ponoszenie opłat za użytkowanie wieczyste nie dają podstaw do uznania Sabiny M. za współużytkownika wieczystego. Członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, jak również prawa do garaży, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów eksploatacji i utrzymania nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale oraz nieruchomości wspólnych. Dotyczy to również opłat za użytkowanie wieczyste, wnoszonych za pośrednictwem spółdzielni.
