Duża część klientów Home Broker pochodzących z zagranicy, a nieposiadających polskiego obywatelstwa, nie wie, że zakup nieruchomości w naszym kraju może się wiązać z koniecznością uzyskania zezwolenia wydawanego przez MSWiA. To niezwykle istotne zagadnienie. Dokonanie czynności prawnej bez wymaganej zgody jest z mocy prawa nieważne. Nie wywołuje więc żadnych skutków prawnych, niezależnie od faktu zapłaty za nieruchomość i przeniesienia jej posiadania.
Zasady są regulowane przez ustawę z 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Zezwolenie jest wydawane w trybie decyzji administracyjnej przez ministra spraw wewnętrznych i administracji, jeśli sprzeciwu nie wniesie minister obrony narodowej lub – w przypadku nieruchomości rolnych – minister rolnictwa. Cudzoziemcem w rozumieniu przywołanej ustawy jest zarówno osoba fizyczna nieposiadająca obywatelstwa polskiego, osoba prawna mająca siedzibę za granicą, jak i utworzona zgodnie z ustawodawstwem państw obcych spółka cudzoziemców mająca siedzibę za granicą, nawet jeśli nie posiada osobowości prawnej – np. odpowiednik polskiej spółki cywilnej oraz osoba prawna i spółka handlowa nieposiadająca osobowości prawnej mająca siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, kontrolowana bezpośrednio lub pośrednio przez cudzoziemców lub ich spółki. Zezwolenie wydawane jest na wniosek cudzoziemca. MSWiA nie dysponuje gotowymi przykładami wniosków. Każdy cudzoziemiec jest zobowiązany przygotować taki wniosek samodzielnie. Co więcej, cudzoziemiec winien wykazać również więzi z Polską oraz przywołać we wniosku okoliczności więzi te potwierdzające. Jednym z przykładów może być choćby posiadanie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub zawarcie związku małżeńskiego z polskim obywatelem. Wniosek podlega opłacie skarbowej w wysokości 1570 złotych. Jeżeli w sprawie reprezentuje nas pełnomocnik, należy opłacić także i pełnomocnictwo (17 zł).
Od obowiązku uzyskania zezwolenia ustawa przewiduje wyjątki, które obejmują dużą część kupujących. Najważniejszym z punktu widzenia klientów jest możliwość nabycia bez zezwolenia odrębnej nieruchomości mieszkalnej oraz lokalu użytkowego o przeznaczeniu garażowym. Co oznacza, że cudzoziemiec kupujący mieszkanie (to dość popularny przypadek) zezwolenia nie potrzebuje.
Inne wyjątki wymienione w ustawie to m.in.:
- nabycie nieruchomości przez cudzoziemca zamieszkującego w RP co najmniej pięć lat od udzielenia mu zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich;
