Czy Mały Wawel wróci do Tarnowskich

Przyszłość zamku w Suchej Beskidzkiej, o który starają się byli właściciele, zależy od orzeczeń sądów.

Publikacja: 11.02.2014 08:08

Czy Mały Wawel wróci do Tarnowskich

Foto: Fotorzepa, Pio Piotr Guzik

Rodzina Tarnowskich i gmina Sucha Beskidzka oczekują rozstrzygnięcia, do kogo ma należeć renesansowy zamek w Suchej Beskidzkiej, zwany Małym Wawelem. Jeszcze w tym tygodniu sprawą zajmie się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. ?W odrestaurowanym zamku, należącym teraz do gminy Sucha Beskidzka, funkcjonuje Muzeum Miejskie, Miejski Ośrodek Kultury, Wyższa Szkoła Turystyki i Ekologii, hotel i restauracja (I SA/Wa 1462/13Z).

Wojewoda małopolski uznał, że zespół zamkowo-parkowy w Suchej Beskidzkiej nie podpadał pod dekret o reformie rolnej. Zamek nie stanowił nieruchomości ziemskiej o charakterze rolniczym. Miał charakter mieszkalny i nie był funkcjonalnie związany z rolniczą częścią majątku ziemskiego. Przejęcie go przez państwo na podstawie dekretu z 1944 r. o reformie rolnej rażąco naruszało prawo. Minister rolnictwa i rozwoju wsi potwierdził to stanowisko.

Gmina Sucha Beskidzka i starosta suski wystąpili do sądu o stwierdzenie nieważności bądź o uchylenie decyzji ministra rolnictwa. Ich zdaniem nie wyjaśniono wszystkich okoliczności sprawy i pominięto dowody zgłoszone przez gminę.

Zarzuty gminy

Błędnie zinterpretowano dekret PKWN o reformie rolnej w kontekście powojennych realiów geopolitycznych. Majątek ziemski służył utrzymaniu zamku, był więc z nim funkcjonalnie związany. Błędnie też ustalono, że zespół zamkowo-parkowy nie został wykorzystany na cele reformy rolnej, gdyż mieściły się w nim placówki oświatowe. Nie wiadomo, czy i jakie odszkodowanie za utracone mienie, i z jakiego tytułu, uzyskał we Francji Janusz Tarnowski, ostatni przed reformą właściciel zamku, na podstawie tzw. układów indemizacyjnych z 1948 r.

Władysław Tarnowski i pozostali spadkobiercy Juliusza Tarnowskiego bronią decyzji wojewody małopolskiego i ministra rolnictwa. Domagają się oddalenia obu skarg. Ich zdaniem zarzuty są nieuzasadnione.

– Fałszywa jest teza, że przejęciu na własność państwa na podstawie dekretu o reformie rolnej podlegały wszelkie nieruchomości właścicieli ziemskich, w tym te niezwiązane z prowadzeniem działalności rolniczej, jak domy mieszkalne, pałace, zamki, dworki wraz z całym otoczeniem, niezależnie od pełnionych funkcji – twierdzi adw. Piotr Boroń z krakowskiej Kancelarii Góralczyk, Rychlicki, Boroń, pełnomocnik rodziny Tarnowskich. – Dekret o przeprowadzeniu reformy rolnej nie daje podstaw do takiej interpretacji.

Wbrew dekretowi

Zamek w Suchej Beskidzkiej miał funkcję mieszkaniową, stanowił siedzibę rodową i centrum życia jego mieszkańców. Nie miał też znaczenia sposób, w jaki wykorzystywano później nieruchomości przejęte na podstawie dekretu. Juliusz Tarnowski wystąpił wprawdzie we Francji o przyznanie odszkodowania za nieruchomości pozostawione w Polsce, ale komisja odszkodowawcza odrzuciła jego wniosek – wyjaśnia pełnomocnik.

O odzyskanie rodowych siedzib stara się obecnie wielu spadkobierców byłych właścicieli. ?Lubomirscy wystąpili o zwrot zamku w Wiśniczu, Sapiehowie o Krasiczyn, Krasiccy o zamek w Lesku, Czartoryscy o Gołuchów, Potoccy i Reyowie o Przecław, Tarnowscy o zamek w Dzikowie.

Rodzina Tarnowskich i gmina Sucha Beskidzka oczekują rozstrzygnięcia, do kogo ma należeć renesansowy zamek w Suchej Beskidzkiej, zwany Małym Wawelem. Jeszcze w tym tygodniu sprawą zajmie się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. ?W odrestaurowanym zamku, należącym teraz do gminy Sucha Beskidzka, funkcjonuje Muzeum Miejskie, Miejski Ośrodek Kultury, Wyższa Szkoła Turystyki i Ekologii, hotel i restauracja (I SA/Wa 1462/13Z).

Wojewoda małopolski uznał, że zespół zamkowo-parkowy w Suchej Beskidzkiej nie podpadał pod dekret o reformie rolnej. Zamek nie stanowił nieruchomości ziemskiej o charakterze rolniczym. Miał charakter mieszkalny i nie był funkcjonalnie związany z rolniczą częścią majątku ziemskiego. Przejęcie go przez państwo na podstawie dekretu z 1944 r. o reformie rolnej rażąco naruszało prawo. Minister rolnictwa i rozwoju wsi potwierdził to stanowisko.

Sądy i trybunały
Ważna opinia z TSUE ws. neosędziów. Nie spodoba się wielu polskim prawnikom
Sądy i trybunały
Będzie nowa ustawa o Sądzie Najwyższym. Ujawniamy plany reformy
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
ZUS
Kolejny pomysł zespołu Brzoski: ZUS rozliczy składki za przedsiębiorców
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Prawo w Polsce
Od 1 maja rusza nowy program bezpłatnych badań. Jak z niego skorzystać?
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne