Ebola i inne choroby

Najnowsze dane Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dotyczące eboli w Afryce Zachodniej są dramatyczne. Od ostatniego raportu trzy dni wcześniej liczba zarejestrowanych zakażonych wzrosła o 3 tys. W sumie zakaziło się już ?13 703 osoby. Zmarły 4922.

WHO stara się uspokajać: – Odnotowaliśmy wyhamowanie rozprzestrzeniania się wirusa Ebola w Liberii, kraju najbardziej dotkniętym epidemią – powiedział dziennikarzom w Genewie Bruce Aylward, asystent dyrektora generalnego WHO.

Ale naukowcy zajmujący się epidemiologią chorób zakaźnych nie są zaskoczeni takim rozwojem wypadków. „Od ponad 30 lat mamy do czynienia z gwałtownym wzrostem liczby takich zdarzeń" – piszą na łamach „Journal of Royal Society Interface".

Enterowirusy. Gruźlica. Cholera. Odra. Różne odmiany grypy i zapalenia wątroby – to te „najpopularniejsze". Naukowcy z amerykańskiego Brown University przeanalizowali ponad 12 tys. ognisk epidemii od 1980 do 2013 roku. Zarejestrowali 215 chorób w 219 krajach. Epidemie objęły 44 mln osób na świecie. Dane pochodziły z bazy Global Infectious Disease and Epidemiology Online Network (GIDEON).

– Żyjemy w świecie, w którym populacje ludzkie są coraz bardziej ze sobą powiązane i mają kontakt ze zwierzętami, które rozsiewają patogeny – powiedziała prof. Katherine Smith z Brown University.

65 procent chorób zakaźnych ma pochodzenie odzwierzęce. Ebola na przykład mogła przeskoczyć na ludzi z nietoperzy.

Matematyka śmierci

Wśród chorób odzwierzęcych są takie, które pojawiły się całkiem niedawno – między rokiem 2000 a 2010, choćby zakażenia wirusem grypy typu A czy chikungunya, wirusowa choroba przenoszona przez komary.

Ale jest i dobra wiadomość: zagrożenie epidemią w przeliczeniu na jednego mieszkańca Ziemi spada.

– Coraz skuteczniejsza jest profilaktyka, a także wczesne wykrywanie i leczenie. Jednocześnie jednak coraz cieplejszy klimat, zmieniające się krajobrazy i rozrost miast sprawią, że będziemy mieli do czynienia z nowymi zagrożeniami – przekonuje prof. Smith. – Epidemia eboli, którą teraz obserwujemy, to właśnie taki przypadek.

Tyle że sami badacze nie do końca wiedzą, z jak poważnym zagrożeniem mamy obecnie do czynienia.

Według czarnego scenariusza nakreślonego przez Światową Organizację Zdrowia w listopadzie będzie 20 tys. chorych, ale w styczniu już ponad milion. Prognoza ta zakłada, że rzeczywista liczba przypadków jest co najmniej 2,5 razy większa od opisywanych. Nikt jednak nie jest w stanie precyzyjnie przewidzieć, jak epidemia będzie się rozwijała. To dlatego, że modele matematyczne zakładają sporą dozę niepewności i nie uwzględniają zmiany zachowań ludzi w miarę postępu epidemii.