Kupowanie podarunku dla bliskiej osoby nie jest sprawą łatwą – o czym świadczą listy „Top 10 najlepszych prezentów" i tysiące zdezorientowanych klientów w centrach handlowych. Sprawą zajęli się nawet naukowcy – psycholodzy badający, w jaki sposób dokonujemy wyboru, jak ten wybór wpływa na związki i co można zrobić, aby zwiększyć szansę, że prezent się spodoba.
Według Evana Polmana z Uniwersytetu Wisconsin-Madison największy kłopot przed świętami mamy z osobami, które są wybredne. Zbyt wygórowane oczekiwania (niekoniecznie pod względem finansowym) sprawiają, że my, kupujący, tracimy motywację. W rezultacie – ostrzega Polman – idziemy po linii najmniejszego oporu: wybieramy kartę podarunkową lub rezygnujemy z prezentu.
To minusy bycia wybrednym. Naukowcy badający 7,5 tys. klientów centrów handlowych podczas wyprzedaży (tzw. Black Friday) zauważyli jednak, że aby mieć wybredną osobę z głowy, często kupujemy jej dokładnie to, czego sobie zażyczyła. Ci mniej wymagający kończą zaś z prezentami nie do końca odpowiadającymi ich gustom.
Rada naukowców jest pozornie oczywista: przyjrzyjmy się, co chcieliby dostać nasi najbliżsi. – Dający prezenty często koncentrują się na tym, jakie są osoby, dla których kupują podarunek – tłumaczy specjalizująca się w marketingu dr Mary Steffel z Uniwersytetu Cincinnati. – Skupmy się nie na tym, jacy ci ludzie są, ale jacy chcieliby być.
Specjaliści od psychologii i marketingu podpowiadają też, aby nie przekreślać kart podarunkowych. Z badań wynika, że tego rodzaju voucher traktowany jest jako coś pośredniego między gotówką (której dawać nie wypada) a „prawdziwym prezentem". Daje natomiast wolność wyboru. Choć się zdarza, że obdarowani wykorzystują karty podarunkowe do kupowania dóbr codziennego użytku, większość wybiera jednak towary luksusowe. – Mamy wtedy mniejsze poczucie winy, niż gdy płacimy gotówką – mówi Chelsea Helion, psycholog z Uniwersytetu Columbia.
