Reklama

Nobel za zegar życia

Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny dostaną w tym roku trzej amerykańscy genetycy.

Aktualizacja: 02.10.2017 23:20 Publikacja: 02.10.2017 19:08

Nobel za zegar życia

Foto: PAP/EPA

Trzej naukowcy – Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash i Michael W. Young – podzielą się 10 grudnia nagrodą w wysokości 9 milionów koron (ok. 940 tys. euro).

Komitet Noblowski uznał, że odkrycie przez nich genu kontrolującego prawidłowy rytm okołodobowy u muchówek z rodziny Drosophila ma przełomowe znaczenie w badaniach zegara biologicznego organizmów żywych. Naukowcy wykazali, że jeden gen kontroluje normalny dzienny rytm biologiczny. Odpowiada on za kodowanie białka gromadzącego się w komórkach w czasie nocy. Z kolei podczas dnia następuje proces degradowania tego materiału. Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash i Michael W. Young zidentyfikowali też białka pełniące kluczową rolę w tym mechanizmie.

Pierwszy z nagrodzonych naukowców, 72-letni Jeffrey C. Hall jest genetykiem i biologiem, który przez większość swojej kariery naukowej był związany z University of Maine. W 1971 r. obronił pracę doktorską na Uniwersytecie Waszyngtońskim, a trzy lata później objął katedrę na Brandeis University w Walthaim, w stanie Massachusetts. Przez wiele lat badał neurologiczny aspekt zalotów much i rytmów behawioralnych.

Hall odkrył podstawowe mechanizmy zegarów biologicznych i rzucił światło na podstawy rozróżnienia seksualnego w układzie nerwowym. Za swoje osiągnięcia został nagrodzony w 2003 roku prestiżowym Amerykańskim Medalem Stowarzyszenia Genetycznego, a w 2011 r. nagrodą Louisa Gross Horwitz Prize for Biology or Biochemistry. Został także wybrany do Narodowej Akademii Nauk za rewolucyjną pracę w dziedzinie chronobiologii.

Drugi z wyróżnionych naukowców, 73-letni profesor Michael Rosbash jest genetykiem i chronobiologiem z Brandeis University, współpracującym z Howard Hughes Medical Institute (HHMI) z Chevy Chase, w stanie Maryland – założonym w 1953 r. przez Howarda Hughesa jednym z największych prywatnych ośrodków badań biologicznych w Stanach Zjednoczonych.

Reklama
Reklama

W 1984 r. Michael Rosbash kierował zespołem badawczym, który sklonował gen okresowy muszek z rodziny Drosophila. W 1998 roku opisał gen cyklu, gen zegara i fotoreceptor kryptochromu u muszek Drosophila. W 2003 roku naukowiec został wybrany do Narodowej Akademii Nauk. Od kilku lat profesor Rosbash pracuje nad neuronalnym aspektem rytmu dobowego. Badał oddziaływanie światła na niektóre grupy neuronów i wyznaczył, która podgrupa jest wrażliwsza na światło dzienne, a która na światło zmierzchowe.

68-letni Michael W. Young, najmłodszy z trójki naukowców nagrodzonych tegoroczną Nagrodą Nobla z dziedziny fizjologii i medycyny, ukończył studia w 1971 r. na wydziale biologii na University of Texas at Austin.

Podobnie jak jego nagrodzeni współpracownicy poświęcił ponad 30 lat na badania genetycznie kontrolowanych wzorców snu i mechanizmów neurologicznych u muszek owocówek. Badania prowadzone przez jego zespół w laboratorium na Uniwersytecie Rockefellera wniosły znaczący wkład w dziedzinie chronobiologii poprzez identyfikację kluczowych genów związanych z regulacją wewnętrznego zegara odpowiedzialnego za rytmy okołodobowe.

Nauka
Naukowcy wskazują na zaskakującą przyczynę epidemii dżumy. „Jedna z największych katastrof ludzkich”
Nauka
Przełomowe badania DNA zaprzeczają popularnej teorii. Chodzi o ewolucję Homo sapiens
Nauka
Po co robotnice zabijają własne poczwarki? Niezwykłe zachowanie mrówek
Nauka
Ostatnia superpełnia w tym roku już niedługo. Kiedy obserwować Zimny Księżyc?
Materiał Partnera
Radio na laser i opary rubidu. Kwantowy wynalazek fizyków z UW
Materiał Promocyjny
Lojalność, która naprawdę się opłaca. Skorzystaj z Circle K extra
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama