Biologia w kosmosie

Doświadczenie przeprowadzili uczeni z Uniwersytetu w Wegeningen, zespołem kierował dr Wieger Wamelink.

Przygotowano je pod kątem misji Mars One. Jest to projekt holenderskiego przedsiębiorcy Basa Landsdorpa, przewiduje założenie na Marsie osady. Czworo ludzi ma polecieć na Czerwoną Planetę w 2025 roku, potem, co dwa lata, mają przylatywać następni. Wszyscy pozostaną na Marsie do końca życia. Projekt przewiduje zaopatrywanie osadników z Ziemi w materiały i urządzenia techniczne, natomiast żywność powinna pochodzić z plantacji i farm marsjańskich.

Zaskoczenie

Eksperyment trwał 50 dni. 14 gatunków roślin jadalnych – m.in. zboża, kukurydza, fasola, truskawki – rozwijało się w sztucznie stworzonej glebie przypominającej składem marsjańską. W stworzeniu tej symulowanej gleby pomogła amerykańska agencja kosmiczna NASA – udostępniła dane o składzie chemicznym skał marsjańskich oraz próbki skał wulkanicznych z regionu Hawajów, składem przypominające skały na powierzchni Marsa, które powstały w przeważającej części właśnie ze skał wulkanicznych.

Kwitnące truskawki

– Nie bylibyśmy zaskoczeni, gdyby nasiona nie wykiełkowały, ani tym, że szybko obumarły z braku składników odżywczych – wyjaśnia dr Wieger Wamelink. – Tymczasem rośliny rozwijały się normalnie, a truskawki nawet zakwitły. Doświadczenie wykazało, że gleba o takim składzie jak na Marsie jest w stanie być podłożem dla różnych upraw. Zawiera fosfor, tlenki żelaza i związki azotu.

Eksperyment nawiązuje do badań przeprowadzonych przez NASA w 2008 roku. Testy laboratoryjne przeprowadzone na pokładzie sondy Phoenix wykazały istnienie wody w glebie Marsa. Zbadana została próbka objętości cm sześc. pobrana z głębokości 2,5 cm.

Oprócz wody zawiera „rolnicze" minerały. Nie ma w niej elementów toksycznych, ma bardziej zasadowy odczyn, niż oczekiwali badacze, w związku z tym szparagi udadzą się lepiej od truskawek. Eksperyment ten monitorował zespół z Uniwersytetu Arizony, kierował nim Sam Kounaves.

Ze względu na temperaturę, atmosferę itp. na Czerwonej Planecie rośliny trzeba będzie uprawiać w pomieszczeniach, co najmniej częściowo przy świetle diod LED. Na razie nie opracowano jeszcze technologii wytwarzania energii elektrycznej do takich upraw.

– Nie będzie osad i kolonii na innych planetach, jeśli nie opanujemy technologii produkcji żywności poza Ziemią. Jestem przekonany, że uczeni z Uniwersytetu w Wegeningen zdołają opracować kompletny system upraw roślin skrobiowych, warzyw i owoców na Marsie w perspektywie dwóch dekad – uważa dr Leo Marcelis z tego uniwersytetu, doradca projektu Mars One.

Badania holenderskich naukowców mogą być przydatne również na naszej planecie.

– Skoro się dowiemy, jak uprawiać rośliny w warunkach tak trudnych jak marsjańskie, będziemy w stanie rozwiązywać trudne problemy rolnicze w niektórych regionach Ziemi – podkreśla dr Wieger Wamelink.

Inni też próbują

Europejska Agencja Kosmiczna ESA także jest zainteresowana możliwością uprawy roślin poza Ziemią. Przeprowadzenie interesującego eksperymentu zleciła zespołowi dr Nataszy Kozyrowskiej i Iriny Zaetz z Narodowej Akademii Nauk Ukrainy w Kijowie. Doświadczenie polegało na uprawie nagietków na rozdrobnionym anortozycie, ziemskiej skale zbliżonej składem chemicznym do skał na powierzchni Księżyca. Okazało się, że na czystym anortozycie rośliny nie rosną, ale zmienia się to po dodaniu odpowiednich bakterii – pobierały one ze skał potrzebne składniki, z kolei rośliny pobierały je od bakterii. W warunkach księżycowych wystarczyłoby rozdrobnić skały maszynami i dodać bakterie, aby wytworzyć podłoże o właściwościach gleby.