Przede wszystkim liczy się dochód

Świadczenia rodzinne przysługują, jeśli dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 504 zł, a gdy jest w niej dziecko niepełnosprawne – 583 zł.

Wyższe kryterium obowiązuje przy świadczeniach alimentacyjnych z FA – 725 zł.

Zasady obliczania dochodu rodziny na potrzeby świadczeń rodzinnych są bardzo zbliżone do tych obowiązujących przy świadczeniach alimentacyjnych. Jest jednak kilka różnic. Przede wszystkim chodzi o to, że przy obliczaniu kryterium dochodowego przy świadczeniach rodzinnych jest tzw. dopuszczalne przekroczenie wysokości najniższego zasiłku rodzinnego (czyli 48 zł liczonego na każdą osobę). Jeśli więc dochód na osobę w rodzinie wyjdzie w wysokości 520 zł, to pomoc się należy. Inaczej jest w wypadku świadczeń alimentacyjnych. Tu kryterium jest ostre i przekroczenie go nawet o złotówkę pozbawia prawa do pomocy.

W dochodzie mającym wpływ na prawo do świadczeń uwzględnia się:

- przychody opodatkowane na zasadach ogólnych podatkiem dochodowym od osób fizycznych,

- deklarowany w oświadczeniu osoby ubiegającej się o zasiłek rodzinny dochód z działalności opodatkowany ryczałtowo,

- inne dochody, które są nieopodatkowane, wymienione w art. 3 pkt c ustawy o świadczeniach rodzinnych, np.

– dodatki kombatanckie,

– środki bezzwrotnej pomocy zagranicznej otrzymywane od rządów państw obcych,

– należności ze stosunku pracy lub stypendia osób mieszkających w Polsce a pracujących za granicą,

– alimenty na rzecz dzieci,

– dochody członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych,

– stypendia przyznawane uczniom i studentom,

– dochody uzyskane przez członków rodziny za granicą, pomniejszone o zapłacony za granicą podatek dochodowy oraz składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne,

– renty strukturalne rolników,

– zaliczkę alimentacyjną (UWAGA: Uwzględnia się ją w dochodzie na potrzeby świadczeń rodzinnych, ale nie uwzględnia w wypadku świadczeń alimentacyjnych).

Jeśli o świadczenia rodzinne ubiega się rodzina utrzymująca się z gospodarstwa rolnego, to przyjmuje się, że dochód z 1 hektara przeliczeniowego wynosi miesięcznie tyle samo co 1/12 dochodu ustalanego przez prezesa GUS na potrzeby podatku rolnego. Dane ogłosi prezes GUS do 23 września 2008 r.

Jeżeli świadczeniobiorcy utrzymują się z gospodarstwa rolnego oraz z dochodów pozarolniczych, to dochody te się sumuje.

Jak gmina ustala, czy rodzina spełnia kryterium dochodowe? Uwzględnia dochody wszystkich członków rodziny. Jeśli dziecko wychowuje opiekun prawny, bierze się pod uwagę tylko dochód dziecka. Jeśli opiekun prawny stara się o świadczenia rodzinne na swoje biologiczne dzieci, to nie bierze się pod uwagę dochodu jego podopiecznego.

Na podstawie zaświadczenia z urzędu skarbowego o dochodach za 2007 r. gmina oblicza dochód następująco:

dochód brutto – koszty uzyskania przychodów – podatek – składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne = dochód netto.

Z uwagi na ten sposób obliczania niektóre rodziny mogą żałować, że skorzystały z ulgi na dziecko w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2007 r. Dlaczego?

Jeśli rodzina wzięła ulgę na dziecko, to pomniejsza ona zapłacony podatek. Tym samym dochód rodziny netto się zwiększa. W niektórych wypadkach (rodzin, które mają większe dochody), może to oznaczać, że rodzina przestanie spełniać kryterium dochodowe >patrz ramka „Z ulgą lub bez”.

W niektórych wypadkach skorzystanie z ulgi podatkowej na dziecko może się nie opłacać. Wszystko zależy od konkretnej sytuacji. Będzie tak, jeśli rodzinie należałby się zasiłek rodzinny z dodatkiem z tytułu pozostawania na urlopie wychowawczym (wynosi on 400 zł miesięcznie). Także w wypadku świadczeń alimentacyjnych może się okazać, że nie warto było korzystać z ulgi, zwłaszcza wtedy, gdy zasądzone alimenty są wysokie (np. 400 – 500 zł).

W pierwszej kolejności warto więc udać się z wnioskiem do gminy, a dopiero gdy obliczy ona dochód na osobę i okaże się on za wysoki do uzyskania wsparcia, to można się zastanawiać nad rezygnacją z ulgi. Jest to bowiem możliwe. W tym celu zainteresowany powinien złożyć korektę PIT (ma na to pięć lat od jego złożenia), oddać pieniądze do urzędu skarbowego i odebrać kolejne zaświadczenie o dochodach uzyskanych w 2007 r. Cała ta procedura może jednak opóźnić złożenie wniosku o świadczenia, a co za tym idzie – wypłatę należnej pomocy.

Kto pobiera świadczenia, w trakcie okresu zasiłkowego musi informować gminę o nowych dochodach.

Jeśli osoba, która nie korzysta ze świadczeń z uwagi na zbyt wysoki dochód, utraci go, to może się o nie ubiegać w trakcie okresu zasiłkowego.

Dochód utracony to taki, którego nie ma, a był w ubiegłym roku. Uzyskany to taki, którego nie było w ubiegłym roku, a pojawił się w tym roku.

Przepisy definiują sytuacje, w których dochodzi do utraty lub uzyskania dochodu. I tu znów pojawia się różnica między świadczeniami rodzinnymi a alimentacyjnymi.

Utratę dochodu powoduje:

- uzyskanie prawa do urlopu wychowawczego,

- utrata prawa do zasiłku dla bezrobotnych lub stypendium w wysokości zasiłku dla bezrobotnych (w wypadku świadczeń alimentacyjnych: stypendium dla bezrobotnych, bez względu na jego wysokość),