Menedżer nie korzysta z podatkowych przywilejów

Co do zasady kontrakt menedżerski może być zawarty w formie umowy o pracę albo umowy cywilnoprawnej. Dopuszczalna jest również umowa o zarządzanie przedsiębiorstwem zawarta z menedżerem w ramach prowadzonej przez niego własnej działalności gospodarczej.

W praktyce kontrakt menedżerski to z reguły umowa cywilnoprawna, na mocy której osoba przyjmująca zlecenie (menedżer) zobowiązuje się do wykonywania czynności zarządu przedsiębiorstwem zleceniodawcy (przedsiębiorcy) w jego imieniu i na jego rzecz w zamian za wynagrodzenie. Do umowy tej stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące umowy-zlecenia.

Z podatkowego punktu widzenia sposób rozliczenia oraz ostateczna wysokość obciążeń przy kontrakcie menedżerskim są podobne, niezależnie od źródła otrzymanego wynagrodzenia. Co do zasady zarządzający jest opodatkowany według progresywnej skali, a więc w zależności od wysokości uzyskanego przychodu, według stawek 19, 30 lub 40 proc. Nawet wtedy, gdy umowa zawierana jest w ramach prowadzonej przez menedżera działalności gospodarczej, uzyskany przychód kwalifikowany jest jako działalność wykonywana osobiście, bez możliwości zastosowania opodatkowania w formie 19 proc. stawki liniowej (którą mogą wybrać osoby prowadzące firmę). Konsekwencją tego jest konieczność opodatkowania uzyskanego przychodu na zasadach ogólnych. Dotyczy to jednak tylko tej części przychodu, która pochodzi z kontraktu menedżerskiego. Jeżeli zatem podatnik prowadzi działalność również w innym zakresie, np. wykonuje dodatkowo usługi informatyczne, to w tej części jego przychód może być opodatkowany stawką liniową.

Ostatnio jednak pojawiają się stanowiska ekspertów oraz urzędników skarbowych, że menedżerowie, którzy chcą stosować 19 proc. stawki podatku, mogą założyć spółkę osobową np. komandytową i w jej ramach korzystać z tego przywileju. Jako podstawę prawną wskazują wówczas art. 5b ust. 2 ustawy o PIT. Takie twierdzenia budzą jednak kontrowersje.

Koszty uzyskania przychodu przy kontrakcie menedżerskim są zryczałtowane, tak jak w umowie o pracę. Oznacza to, że menedżer może przychód z danego miesiąca pomniejszyć o 111,25 zł, a w zeznaniu rocznym łącznie o 1335 zł. Jeżeli jednak menedżer świadczy usługi dla więcej niż jednego przedsiębiorcy, koszty mogą być wyższe, byleby nie przekroczyły łącznie 2002,05 zł na rok podatkowy.

Ponieważ kontrakt menedżerski jest umową nienazwaną, stosuje się do niej odpowiednio przepisy o zleceniu – także w zakresie składek na ubezpieczenie społeczne.

Podstawę naliczenia składek stanowi cała kwota należności osiągnięta z tytułu kontraktu. Wynagrodzenie pomniejszone o kwotę składek jest również podstawą naliczenia składki zdrowotnej. Składki potrącane z wynagrodzenia menedżera wynoszą:

- emerytalna 9,76 proc. – obowiązkowa;

- rentowa 1,5 proc. – obowiązkowa;

- chorobowa 2,45 proc. – dobrowolna;

- zdrowotna 9 proc. – obowiązkowa.

Jeżeli jednak podatnik w ramach prowadzonej działalności gospodarczej osiąga inny przychód, poza usługami zarządzania, może płacić składki na ubezpieczenie społeczne w wysokości przewidzianej dla przedsiębiorców. Jest to korzystna alternatywa, bowiem, co do zasady, w takim wypadku składki te są znacznie niższe.

Jako że przychody uzyskane z kontraktu menedżerskiego zawartego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej są w skutkach podatkowych zrównane z przychodem z działalności wykonywanej osobiście, także obowiązki podatkowe w obu wypadkach wyglądają podobnie.

Obowiązkiem płatnika (zleceniodawcy) jest pobranie w trakcie roku zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 19 proc. wypłacanego wynagrodzenia, pomniejszonego o miesięczne zryczałtowane koszty uzyskania przychodu 111,25 zł oraz o zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne. Wyliczoną w ten sposób zaliczkę pomniejsza się dodatkowo o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne. Na wniosek menedżera płatnik może oczywiście pobierać zaliczki wyższe, według stawek 30 lub 40 proc.

Menedżer powinien otrzymać od zleceniodawcy – nie później niż przed końcem lutego następnego roku – informację PIT-11. Na jej podstawie do końca kwietnia składa zeznanie roczne na druku PIT-37 i opodatkowuje dochody według skali progresywnej. Jeżeli natomiast prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym, to w tej części, której uzyskany przychód nie dotyczy kontraktu menedżerskiego, powinien złożyć roczne zeznanie podatkowe PIT-36L. Natomiast przychód uzyskany z kontraktu menedżerskiego musi wykazać na druku PIT-37. Oznacza to, że w takiej sytuacji menedżer zobowiązany jest złożyć dwa odrębne zeznania podatkowe.

Menedżer może też świadczyć swoje usługi na podstawie uchwały powołującej go do zarządu spółki. Z jednej strony jest to czynność czysto techniczna, gdyż jedynie w formie uchwały można daną osobę powołać do zarządu, z drugiej – może ona też określać świadczenia, które przysługują członkowi zarządu w związku z pełnioną funkcją. Warto podkreślić, że równolegle do uchwały członek zarządu może mieć np. umowę o pracę, zlecenie czy kontrakt menedżerski zawarty z tą samą spółką, który reguluje sposób i wysokość wynagrodzenia. Można również wykonywać funkcję członka zarządu na podstawie samej uchwały bez prawa do wynagrodzenia.

Jeżeli jednak z uchwały wynikają określone świadczenia dla członka zarządu, w tym w szczególności wynagrodzenie, to uzyskany w ten sposób przychód nie powinien podlegać regulacjom w zakresie ubezpieczeń społecznych. Opodatkowanie nie będzie natomiast różniło się od rozliczenia przychodu uzyskanego w ramach kontraktu menedżerskiego. Z kolei od zlecenia odróżnia się kosztami uzyskania przychodu (przy zleceniu wynoszą 20 proc.) [b]>> patrz ramka "Kontrakty menedżerskie..."[/b].

[b]Przykład [/b]

[i][b]Wariant 1. [/b]

Obciążenia podatkowe i ubezpieczeniowe członka zarządu otrzymującego wynagrodzenie na podstawie uchwały spółki

- przychód roczny 70 000 zł

- koszty uzyskania przychodu 1335 zł

- dochód 68 665 zł

- składki na ubezpieczenie społeczne (ZUS) – brak

- podstawa opodatkowania 68 665 zł

- podatek 15 118,75 zł

- składka na ubezpieczenie zdrowotne – brak

- podatek do zapłaty 15 119 zł

Jedynym obciążeniem jest w tym wypadku podatek dochodowy.

[b]Wariant 2. [/b]

Obciążenia podatkowe i ubezpieczeniowe członka zarządu otrzymującego wynagrodzenie na podstawie umowy o pracę

- przychód roczny 70 000 zł