Skarga – prorok we własnym kraju

Dzięki romantykom Piotr Skarga, kaznodzieja Zygmunta III Wazy, w świadomości narodowej uchodzi za wieszcza

Aktualizacja: 24.03.2010 10:02 Publikacja: 23.03.2010 00:37

Piotr Skarga kazania sejmowe „Rzeczpospolita“ 2010

Piotr Skarga kazania sejmowe „Rzeczpospolita“ 2010

Foto: Rzeczpospolita

Autora „Kazań sejmowych” nazwał Adam Mickiewicz „mówcą, politykiem, kapłanem i prorokiem”. Jego mit współtworzył Jan Matejko. A wszystko to dlatego, że najsłynniejsze dzieło Skargi – pochodzące z roku 1597 i wielokrotnie potem wznawiane – wskazywało przyczyny kryzysu Rzeczypospolitej, ostrzegało przed szerzeniem się złych obyczajów i mówiło wprost o fatalnych konsekwencjach zaniechania reform.

Niestety „Kazania sejmowe” zostały przez współczesnych zlekceważone. Dziś warto czytać Skargę, bo – jak we wstępie zaznacza dr Aleksander Małecki – pokazuje on niechętnie przez nas dostrzegane zagrożenia wynikające z nadużywania wolności. „Kazania” dają też lekcję pięknej polszczyzny. Janusz Tazbir stawia ich autora „w rzędzie czołowych prozaików literatury staropolskiej”.

Piotr Skarga (1536 – 1612) był nie tylko płodnym pisarzem – zasłużył się dla życia religijnego w Polsce. Studiował w Rzymie, należał do Towarzystwa Jezusowego. Zwalczając pełne równouprawnienie różnowierców, Skarga zajmował stanowisko umiarkowane. Z powodu przywilejów, jakimi cieszyła się szlachta, uważał ograniczoną tolerancję za czasowo dopuszczalną. Wierzył też, że uda mu się przekonać do swych racji protestantów.

[ramka] [b] KONKURS:[/b]

Dla naszych czytelników mamy trzy kroniki.

Wygrają trzy pierwsze zgłoszenia na adres [mail=kultura@rp.pl]kultura@rp.pl[/mail].

Start konkursu: środa, 24 marca, godz. 10.00.

[b]Znamy już zwycięzców, poinformujemy ich drogą elektroniczną. Dziękujemy za udział w konkursie :)[/b][/ramka]

[ramka] [b]

“Kronika polska” - „Rzeczpospolita” proponuje czytelnikom 20-tomową serię najważniejszych świadectw naszej historii [/b]

[b]WWW

Jak dokonać zakupu książek[/b]

[link=http://www.rp.pl/e-sklep]www.rp.pl/e-sklep[/link]

[b]Tytuły i terminy[/b]

1. Gall Anonim – Kronika polska 23.02

2. Wincenty Kadłubek – Kronika polska 2.03

3. Jan Długosz – Bitwa grunwaldzka 9.03

4. Łukasz Górnicki – Dzieje w Koronie Polskiej 16.03

5. Piotr Skarga – Kazania sejmowe 23.03

6. Janko z Czarnkowa – Kroniki 30.03

7. Stanisław Żółkiewski – Początek i progres

wojny moskiewskiej 6.04

8. Jan Chryzostom Pasek – Pamiętniki cz. I 13.04

9. Jan Chryzostom Pasek – Pamiętniki cz. II 20.03

10. Kazimierz Sarnecki – Pamiętniki z czasów Jana III Sobieskiego cz. I 27.04

11. Kazimierz Sarnecki – Pamiętniki z czasów

Jana III Sobieskiego cz. II 4.05

12. Jędrzej Kitowicz – Opis obyczajów cz. I 11.05

13. Jędrzej Kitowicz – Opis obyczajów cz. II 18.05

14. Czasy saskie (wybór tekstów) 25.05

15. Konfederacja barska (wybór tekstów) 1.06

16. Stanisław Staszic – Przestrogi dla Polski 8.06

17. Kuźnica Kołłątajowska (wybór tekstów) 15.06

18. Józef Wybicki – Życie moje 22.06

19. Eugeniusz Romer – Pamiętnik z lat 1919–21 cz. I 29.06

20. Eugeniusz Romer – Pamiętnik z lat 1919–21 cz. II 6.07[/ramka]

Autora „Kazań sejmowych” nazwał Adam Mickiewicz „mówcą, politykiem, kapłanem i prorokiem”. Jego mit współtworzył Jan Matejko. A wszystko to dlatego, że najsłynniejsze dzieło Skargi – pochodzące z roku 1597 i wielokrotnie potem wznawiane – wskazywało przyczyny kryzysu Rzeczypospolitej, ostrzegało przed szerzeniem się złych obyczajów i mówiło wprost o fatalnych konsekwencjach zaniechania reform.

Niestety „Kazania sejmowe” zostały przez współczesnych zlekceważone. Dziś warto czytać Skargę, bo – jak we wstępie zaznacza dr Aleksander Małecki – pokazuje on niechętnie przez nas dostrzegane zagrożenia wynikające z nadużywania wolności. „Kazania” dają też lekcję pięknej polszczyzny. Janusz Tazbir stawia ich autora „w rzędzie czołowych prozaików literatury staropolskiej”.

Literatura
Stanisław Tym był autorem „Rzeczpospolitej”
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Literatura
Reiner Stach: Franz Kafka w kleszczach dwóch wojen
Literatura
XXXII Targi Książki Historycznej na Zamku Królewskim w Warszawie
Literatura
Nowy „Wiedźmin”. Herold chaosu już nadchodzi
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Literatura
Patrycja Volny: jak bił, pił i molestował Jacek Kaczmarski