Rzecz o książkach

[b]Literatura faktu [/b]

Barbara Stanisławczyk, „Czterdzieści twardych. Wojenne losy Polaków i Żydów” (Rebis)

– pierwsze wydanie z 1997 roku zostało właściwie przemilczane. Jest to zapis rozmów z ludźmi, którzy ratowali i ukrywali Żydów. Autorka śledzi ich losy, motywy działania w sytuacjach skrajnych. Podejmuje bolesny temat stosunku ofiar do wybawców po wojnie.

[srodtytul]Maciej Urbanowski - krytyk literacki, „Arcana”[/srodtytul]

[b]fikcja literacka[/b]

Bruno Jasieński „Poezje zebrane” (słowo/obraz terytoria)

– jak zauważa Beata Lentas, autorka tej edycji, Jasieński był kolejno delikatnym chłopcem, dandysem, futurystą, skandalistą, wreszcie bolszewikiem (i – dodajmy – od pewnego momentu obywatelem Sowietów). Fascynacja krwią, zniszczeniem i rewolucją doprowadziła go pod ścianę straceń w Moskwie w roku 1938.

[b]Literatura faktu[/b]

„Józef Weyssenhoff i Leon Wyczółkowski” (UMCS)

– składające się na arcyciekawy tom szkice w zdecydowanej większości poświęcone są Weyssenhoffowi, pisarzowi po II wojnie spychanemu na margines zapomnienia. Autor „Puszczy” był konserwatystą, piewcą ziemiaństwa, w pewnym momencie sympatykiem endecji.

[srodtytul]Mariusz Cieślik - pisarz, publicysta „Newsweeka”[/srodtytul]

[b]fikcja literacka[/b]

Jonathan Littel „Łaskawe” (Wydawnictwo Literackie)

–gdyby chodziło tylko o literacką wartość tej książki, to nikomu bym powieści o esesmanie Aue nie polecał. Jednak „Littel” stawia pytania, wobec których nie da się przejść obojętnie, pokazując mordercę jako ofiarę okoliczności, i demaskując przy okazji zakłamanie współczesnej Europy w kwestii Zagłady.

[b]Literatura faktu[/b]

Jarosław Marek Rymkiewicz „Kinderszenen” (Sic!)

– Rymkiewicz w wielkiej formie, po historycznym „Wieszaniu”, sięga do zasobów własnej pamięci, by opowiedzieć o wojnie, a przede wszystkim Powstaniu Warszawskim. Jak zwykle u tego twórcy nie jest to po prostu esej, lecz wykład historiozoficzny skupiony na polskiej tożsamości.

[srodtytul]Janusz Odrowąż-Pieniążek - pisarz, dyrektor Muzeum Literatury[/srodtytul]

[b]fikcja literacka[/b]

Zygmunt Haupt „Baskijski diabeł” (Czytelnik)

– tom prozy, a właściwie „dzieł wszystkich” emigracyjnego pisarza Zygmunta Haupta. Pozostający w kręgu podolsko-ziemiańskim jest Haupt jakimś kontynuatorem pisarstwa choćby Juliana Wołoszynowskiego, ale przecież o własnym, bardziej współczesnym, wyraźnym tonie.

[b]Literatura faktu[/b]

Krystyna Kolińska „Słynne procesy” (Świat Książki)

– autorka przypomina nie tylko słynne procesy, lecz także ponure przypadki smutnego szatana Stanisława Przybyszewskiego, przełamaną biografię Marii Komornickiej, życie w cieniu Katynia Ferdynanda Goetla prześladowanego w PRL za życia i po śmierci, ważny jest też szkic zakończony wywiadem ze Stanisławą Umińską.

[srodtytul]Dariusz Nowacki - krytyk literacki[/srodtytul]

[b]fikcja literacka [/b]

Janusz Anderman „To wszystko” (Wydawnictwo Literackie)

– powieść zabawna i zarazem ponura, kolejny po „Całym czasie” (2006) zjadliwy portret współczesnego artysty, który świetnie radził sobie w PRL, a w III RP czuje się zagubiony.

[b]Literatura faktu[/b]

Agnieszka Osiecka „Szpetni czterdziestoletni” (Prószyński i S-ka)

– wznowienie zbioru zapisków wspomnieniowych, tym razem w wersji pełnej, z fragmentami ongiś zatrzymanymi przez cenzurę. Dziś, bez mała ćwierć wieku od pierwszego wydania tej książki, zrekonstruowana przez autorkę „genialna epoka” (czas po Październiku) wydaje się jeszcze bardziej malownicza, niemal niepojęta.

[srodtytul]Karol Maliszewski - poeta, krytyk literacki[/srodtytul]

[b]fikcja literacka[/b]

Gian Antonio Stella „Chudy nauczyciel” (Cyklady)

– chudemu nauczycielowi wcale nie tak daleko do chudego literata, co potwierdzam własnym losem. Może dlatego ta książka poruszyła mnie tak bardzo? Plus magia włoskiego neorealizmu w odświeżonym stylu.

[b]Literatura faktu[/b]

Jerzy Jarniewicz „Od pieśni do skowytu” (Biuro Literackie)

– odpowiedź na pytanie, czym różni się antysemityzm Pounda od antysemityzmu Eliota i tym podobne kwestie na marginesie wartkiej opowieści o niuansach życia i dzieła poetów amerykańskich znaleźć można w kolejnej książce Jarniewicza. Lektura obowiązkowa dla nowej generacji poetów polskich.

[srodtytul]Tomasz Zbigniew Zapert - reportażysta, publicysta[/srodtytul]

[b]fikcja literacka[/b]

Peter Earley „Towarzysz J.” (Rebis)

– bohaterem książki jest Siergiej Tretiakow, w ubiegłej dekadzie szef rosyjskiej siatki szpiegowskiej w USA, który osiem lat temu przeszedł na stronę Amerykanów. „Wierzycie, że skoro przestał istnieć Związek Radziecki, Rosja stała się waszym przyjacielem. Tak nie jest” – rozpoczyna swe intrygujące wspomnienia, spisane piórem amerykańskiego dziennikarza.

[b]Literatura faktu[/b]

Krystian Piwowarski „Homo Polonicus” (Prószyński i S-ka)

– pamflet na polskie wady i słabości. Napisany z biglem, okraszony ironią, doprawiony sarkazmem. Chociaż akcja toczy się w dosyć zamierzchłej przeszłości, zadziwia aktualnością. A żądny władzy, leniwy, chciwy i pyszałkowaty xiążę przypomina naszego noblistę sprzed ćwierćwiecza.

[srodtytul]Jan Tomkowski - profesor historii literatury, IBL PAN[/srodtytul]

[b]fikcja literacka [/b]

Tracy Chevalier „Płonął ogień twoich oczu…” (Albatros)

– jeden z największych artystów angielskich, William Blake, stał się wreszcie bohaterem powieści napisanej przez autorkę bestsellerowej „Dziewczyny z perłą”, a w dodatku starannie opracowanej i przepięknie wydanej.

[b]Literatura faktu[/b]

Fabrizio Calvi „Pakt z diabłem” (Jeden Świat) – czy Martin Bormann przeżył wojnę, a szef gestapo Heinrich Miller był sowieckim agentem przetrzymywanym po upadku Hitlera w Czechosłowacji? Warto badać przepastne i ciągle trudno dostępne archiwa, bo – jak powiadał Józef Mackiewicz – tylko prawda jest ciekawa!