Czytanie w wannie i windzie

Widz jest najważniejszy. Jego obecność przed telewizorem decyduje o tym, jak długo program utrzyma się na antenie. Zazwyczaj program sam musi o niego walczyć, być interesujący, gdyż poszczególne anteny nie śpieszą się z promowaniem misyjnych audycji. Z reguły też emitują je poza godzinami najwyższej oglądalności.

Programy poświęcone literaturze pojawiały się dotąd na krótko i niemal wyłącznie na antenach telewizji publicznej („Telewizyjne Wiadomości Literackie" w TVP 2, „Czytelnia", „Od słowa do słowa", „Hurtownia książek" w TVP Kultura).

Pewne jest, że zarobić na tym się nie da, telewizje komercyjne rzadko próbują uruchomić takie audycje. Autorzy nowych propozycji przygotowanych dla TVP Kultura mają nadzieję, że tym razem uda się je wypromować, a ich żywot będzie dłuższy.

Ekscentryczny pomysł na propagowanie książek ma Piotr Kielar, twórca cyklu „Nocne czytanie w wannie" (poniedziałki po 22). Stawia na widowisko, które stworzyć mają autorzy czytający fragmenty napisanych przez siebie książek. Jego bohaterami będą twórcy młodej, ambitnej współczesnej polskiej literatury. Program ma ujawniać ich osobowości.

– Chcemy się zmierzyć z talentem aktorskim pisarzy – mówi Kielar pół żartem, pół serio.

Pierwszy poddał się tej próbie Michał Witkowski prezentujący w czterech kilkunastominutowych fragmentach swoją głośną już ostatnią powieść „Drwal". I tu nastąpi pierwsze odstępstwo od tytułowej formuły, bo autor zamiast wanny wybrał wnętrza pewnego spa we Wrocławiu.

– To jego żywioł – ocenia Piotr Kielar.

Na nowatorskim pomyśle oparta jest też „Winda z książkami" – alternatywna forma promowania czytelnictwa. Jeżdżąca windą dziewczyna dzieli się wrażeniami z przeczytanej książki ze współpasażerami dosiadającymi się na kolejnych piętrach. Podczas tych krótkich wspólnych podróży zachęca ich do wymiany poglądów. Smaczku dodaje fakt, że rzecz dzieje się w windzie budynku TVP na Woronicza.

– Ludzie różnie reagują – ocenia jeżdżąca windą Weronika Wawrzkowicz. – Zdarzają się i dyskusje kończące się osobistymi zwierzeniami. Może dzieje się tak dlatego, że za każdym razem sięgam po książki, które zrobiły na mnie wrażenie, a moje emocje udzielają się innym.

Wśród dyskutowanych tytułów pierwszych programów są m. in.: „Co to jest miłość" Jonasza Kofty, „Żony polarników" Herberta Kari, „Ja, Urbanator" Michała Urbaniaka. Nowinką i atrakcją ma być sposób realizacji – kilkuminutowy program powstaje przy wykorzystaniu technologii mobilnych: malutkich kamer wielkości pudełka papierosów i smartfonów.

Na siłę tradycji stawiają natomiast autorzy programu „Czytanie to awantura", którzy podkreślają, że tytuł nie oznacza chęci wszczynania kłótni, ale raczej wyjście naprzeciw przygodzie. Gospodarzami programu są: Anna Marchewka, Krzysztof Siwczyk i Andrzej Franaszek. Ta trójka literacko-krytyczna spotykała się już wcześniej w programie „Czytelnia".

– Tym razem będzie więcej emocji, którymi chcemy się podzielić z widzami i potencjalnymi czytelnikami – wyjaśnia Anna Marchewka. – Rozmowa o książkach jest tylko punktem wyjściowym, pretekstem do rozmowy o ważnych sprawach, wartościach. Czytanie, jak każde obcowanie ze sztuką, powinno nas zmieniać w trochę lepszych ludzi.

W czasie każdego spotkania krytycy dyskutować będą o trzech książkach. W pierwszym programie: „Tajny dziennik" Mirona Białoszewskiego, „Bestiarium" Tomasza Różyckiego i zbiór rozmów z Jerzym Nowosielskim „Sztuka po końcu świata".

Stałym punktem tej audycji będzie też cykl „Pokaż książki" prezentujący domowe biblioteki osobowości polskiego życia publicznego, w pierwszym – Andrzej Stasiuk.

Program nagrywany jest w nowoczesnej przestrzeni krakowskiego Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK, co ma być dodatkową atrakcją, dawać szansę na pokazanie wnętrz i wystaw (pierwszy zarejestrowany został na tle instalacji Roberta Kuśmirowskiego).

Percepcja współczesnego widza wymusza formę wideoklipu, więc „Czytanie to awantura", choć jest najdłuższy z programów czytelniczych, trwa niespełna pół godziny. Trzeba mieć nadzieję, że na czytanie widzowie przeznaczą więcej czasu.

Opinia dla „Rz"