Nagrody POLIN 2019. Historia i pamięć

Nagroda przyznawana jest ludziom i instytucjom aktywnie działającym na rzecz ochrony pamięci o historii polskich Żydów. Z 80 zgłoszeń z całej Polski w finale znalazło się siedem z nich.

Zwyciężczyni od kilkunastu lat opiekuje się społecznie cmentarzem żydowskim w Wińsku w województwie dolnośląskim.

Podczas studiów archeologicznych w Instytucie Prahistorii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu napisała pracę magisterską pt. „Cmentarz żydowski w Wińsku, powiat Wołów”. Stała się ona podstawą dla gminy Wińsko do aplikowania o środki unijne na rewitalizację cmentarza. Obecnie Natalia Bartczak uczestniczy w zdjęciach do niemiecko-amerykańskiego filmu „Auf wiedersehen in Winzig”, opowiadającego o historii tego miejsca.

Kapituła konkursu przyznała też dwa wyróżnienia. Nauczycielowi tłumaczowi książek o Zagładzie i historii Żydów Adamowi Musiałowi z Krakowa, współpracującemu z Yad Vashem, Shoah Foundation oraz muzeami i ośrodkami edukacji w Polsce, który prowadzi projekty poświęcone historii Żydów i zajęcia antydyskryminacyjne z młodzieżą, studentami i nauczycielami.

Drugie wyróżnienie trafiło do animatorki kultury Katarzyny Winiarskiej, która od czterech lat bada dzieje społeczności żydowskiej w Białowieży. Prowadzi kwerendy w archiwach, wywiady  z mieszkańcami, odnajduje potomków białowieskich Żydów na całym świecie. Stworzyła pierwszy pełny opis miejscowej społeczności żydowskiej, który opublikowała w formie Wirtualnego Muzeum Historii Żydów w Białowieży. A w sierpniu 2019 roku postawiła w Białowieży pomnik poświęcony pamięci tamtejszych Żydów, zamordowanych podczas Zagłady.

Nagrodę Specjalną otrzymało  Centrum Żydowskie w Oświęcimiu. Ośrodek działa od 20 lat i zachowuje pamięć o wielokulturowej przeszłości Oświęcimia. Sąsiadując z jedyną zachowaną w mieście synagogą pomaga zrozumieć, czym jest żydowska tradycja i judaizm. Na stałej ekspozycji, łączącej dokumenty i multimedia,  opowiada o lokalnej społeczności żydowskiej, której początki sięgają XVI wieku.