Reklama
Rozwiń
Reklama

200 urodziny Józefa Ignacego Kraszewskiego

28 lipca obchodzimy 200 rocznicę urodzin Józefa Ignacego Kraszewskiego. Polecamy sobotnią filmową noc z pisarzem w TVP Historia - pisze Monika Kuc

Aktualizacja: 27.07.2012 14:27 Publikacja: 27.07.2012 12:14

200 urodziny Józefa Ignacego Kraszewskiego

Foto: materiały prasowe

W programie: serialowa wersja jego najpopularniejszej powieści „Hrabina Cosel" i  wybór dokumentów, opowiadających o Kraszewskim, jakiego nie znamy.

Zobacz na Empik.rp.pl

Kraszewski potrafił w dziesięć dni napisać 200 stron prozy. Jest autorem 232 powieści, w tym  88 historycznych. Nazywano go „Napoleonem literatury" - czasem kąśliwie, ale też z  podziwem. Jednocześnie jako publicysta i krytyk literacki zasilał liczne pisma. Nigdy nie powtarzał się w dziennikarskich tekstach. Pracował systematycznie, codziennie od 8 wieczór do 2 w nocy. - Kiedy zaczynał pisać, polska powieść liczyła około stu tytułów - przypomina prof. Józef Bachórz w filmie „Uwikłany w historię" w reż. Adama Kulika. Józef Ignacy Kraszewski ma więc potężny wkład w jej rozwój.

Z literatury Kraszewski czytał niemal wszystkie europejskie nowości. Podziwiał Stendhala, Zolę, Tołstoja, zanim inni ich odkryli. Znał sześć języków, więc zwykle były to lektury w oryginale. Robił jeszcze wiele innych rzeczy: gospodarował w swych majątkach, był dyrektorem teatru w Żytomierzu i redaktorem „Gazety Codziennej" w Warszawie, podróżował. W wolnych chwilach - grał dla przyjemności na fortepianie lub malował pejzaże. Zachowało się kilkadziesiąt jego płócien i 1800 rysunków.

„Hrabinę Cosel" napisał w 1873 roku  w Dreźnie, gdzie po Powstaniu Styczniowym przebywał na emigracji. Książka opowiada o Annie Hoym - hrabinie Cosel, faworycie Augusta II Mocnego. Gdy król chce ją porzucić, postanawia zemścić się i skompromitować go politycznie. August II dowiedziawszy się o tym, poleca ją uwięzić. Powieść zekranizował Jerzy Antczak w 1968 roku. Hrabinę Cosel zagrała Jadwiga Barańska, Augusta II Mocnego - Mariusz Dmochowski, Rajmunda Zaklikę, próbującego uwolnić  hrabinę - Stanisław Jasiukiewicz. Większość scen kręcono na zamku w Książu koło Wałbrzycha.

Reklama
Reklama

Sam Kraszewski trafił dwukrotnie w życiu do więzienia. W młodości w Wilnie - za udział w spiskowym ruchu studenckim podczas Powstania Listopadowego. U schyłku życia - w 1883 r. w Niemczech, gdzie został aresztowany pod zarzutem szpiegostwa na rzecz Francji. Opowiadają o tym dokumenty „Pisarz, historyk, szpieg" w reż. Marka Maldisa oraz  „Olbrzym - Józef Ignacy Kraszewski" w reż. Lucyny Smolińskiej i Mieczysława Sroki. Pisarz naprawdę zaangażował się w działalność kontrwywiadowczą i przekazywał tajne informacje rządowi francuskiemu. Działał z pobudek patriotycznych. Uważał, że trzeba wspierać kraj, który może osłabić zaborców Polski: Niemcy, Rosję, Austrię. Skazany został na 3,5 roku twierdzy, ale zwolniono go za kaucją.

A zaledwie parę lat wcześniej Europa hucznie fetowała 50-lecie jego pracy twórczej. Podczas tych obchodów 68-letni  pisarz poznał 30-letnią wiedeńską dziennikarkę Christine (Greiner) von Thaler i stracił całkowicie głowę. Myślał poważnie o rozwodzie z żoną, która mieszkała w Warszawie. Od lat ich małżeństwo było korespondencyjne. Kraszewski wcześniej też miewał romanse, ale nigdy nie był aż tak zdeterminowany. Ostatecznie Christine wybrała innego mężczyznę.

W 1885 r Kraszewski po zwolnieniu z twierdzy w Magdeburgu opuścił Niemcy i wyjechał do Włoch. O ostatnich  miesiącach spędzonych w San Remo i śmierci pisarza w Genewie w 1887 roku mówi felieton Barbary Jakubiec „Kartki z ostatniej podróży". Spoczął na Skałce w Krakowie.

Trwa Rok Kraszewskiego. Gdyby z tej okazji powstał fabularny biograficzny film o nim, mógłby przebić popularność jego powieści.

Początek „Nocy z Józefem Ignacym Kraszewskim" w TVP Historia 28 lipca o godz. 20.

W programie: serialowa wersja jego najpopularniejszej powieści „Hrabina Cosel" i  wybór dokumentów, opowiadających o Kraszewskim, jakiego nie znamy.

Zobacz na Empik.rp.pl

Pozostało jeszcze 95% artykułu
Reklama
Kultura
Arrasy i abakany na Wawelu. A także inne współczesne dzieła w królewskich komnatach
Materiał Promocyjny
Czy polskie banki zbudują wspólne AI? Eksperci widzą potencjał, ale też bariery
Kultura
„Halloween Horror Nights”: noc, w którą horrory wychodzą poza ekran
Kultura
Nie żyje Elżbieta Penderecka, wielka dama polskiej kultury
Patronat Rzeczpospolitej
Jubileuszowa gala wręczenia nagród Koryfeusz Muzyki Polskiej 2025
Materiał Promocyjny
Urząd Patentowy teraz bardziej internetowy
Kultura
Wizerunek to potęga: pantofelki kochanki Edwarda VIII na Zamku Królewskim
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama