Kto zagra na festiwalu Chopin i jego Europa

Jeśli chcemy wiedzieć, kto liczy się w pianistycznym świecie, powinniśmy śledzić kolejne edycje sierpniowego festiwalu w Warszawie „Chopin i jego Europa". W tym roku również nie zabraknie największych sław różnych generacji. Przyjadą tu muzycy, którzy latami mozolnie budowali swoją pozycję i popularność. Ale pojawią się też gwiazdy nowego typu – jak Walentina Lisitsa, której nagrania na YouTubie obejrzało już ponad 43 mln osób.

Tę starszą generację, która karierę rozpoczynała  prawie pół wieku temu, reprezentują dwie prawdziwe damy: subtelna i delikatna Portugalka Marii Joao Pires, niezrównana zwłaszcza w dziełach Mozarta, oraz żywiołowa Martha Argerich, której wielka kariera rozpoczęła się według tradycyjnych wzorów: od zwycięstwa na Konkursie Chopinowskim w 1965 roku.

Obie reprezentują starą , pianistyczną szkolę i podejście do popularności. Unikają medialnego rozgłosu, ich światem jest muzyka, czasami zapraszają do niego słuchaczy. Sława to dla nich jedynie dodatek, który potrafi bardzo ciążyć. Dlatego nigdy do końca nie wiadomo, czy Martha Argerich rzeczywiście przyjedzie. W ostatniej chwili potrafi odwołać występ, nie zważając na konsekwencje, także finansowe.

Ciekawe, czy zrobiłyby karierę, gdyby przyszło im zaczynać dzisiaj? I czy wytrzymałby rywalizację z największą gwiazdą ostatnich sezonów Walentiną Lisitsą?

Ukrainka, mieszkająca w Stanach Zjednoczonych, nazywana jest „Justinem Bieberem muzyki klasycznej", bo podobnie jak ten wokalista ma miliony fanów. On jednak jest nastolatkiem, Lisitsa ma lat 39. Od dawna koncertuje w dobrych salach świata, ale prawdziwą gwiazdą stała się, nie wtedy, gdy wygrała prestiżowy konkurs, lecz kiedy jej nagrania pojawiły się na YouTubie.

Takiej publiczności nie miał żaden z wielkich wirtuozów w przeszłości. A 5 tys. biletów na niedawny czerwcowy recital Walentiny Lisitsy w Royal Albert Hall w Londynie rozeszło się błyskawicznie. Dziesięć razy więcej internautów śledziło transmisję w Internecie.

Atmosferę oczekiwania na pianistkę podgrzewały jej zdjęcia na telebimach, a gdy wreszcie pojawiła się na estradzie, powitano ją entuzjastycznie jak gwiazdę muzyki pop. Potem jednak atmosfera się uspokoiła, a recenzent brytyjskiego „Telegraphu" napisał, że Lisitsa udowodniła, iż jest poważną artystką, wybrała „piekielnie trudny program" złożony m.in. z utworów Liszta i Beethovena.

Stanisław Leszczyński, pomysłodawca i dyrektor festiwalu „Chopin i jego Europa" zna Walentinę Lisitsę z nagrań live (artystka podpisała kontrakt z firmą Decca) i zaprosił ją na tegoroczny festiwal. – Staramy się prezentować przedstawicieli nowej generacji – mówi.

Przyznaje jednak, że często wypadają oni słabiej w porównaniu z dawnymi mistrzami.

– Pod względem technicznym poziom umiejętności muzyków jest znacznie wyższy niż kiedyś. – uważa. – Wszyscy są wspaniali, ale jeśli chcemy, by ktoś oczarował nas głębią treści czy indywidualnością interpretacyjną, tych wartości szukajmy raczej w przeszłości.

Tym niemniej jego zdaniem w poprzednich latach na festiwalu pojawiło się kilka naprawdę niezwykłych młodych indywidualności. – W tym roku chciałbym polecić szczególnie rosyjsko-armeńską pianistkę Elenę Lisitsan– mówi Stanisław Leszczyński. – Nie ma takiego zaplecza piarowskiego jak inne młode gwiazdy, ale jest świetna.

Jaki sposób promocji wybiorą młodzi polscy pianiści? Ich honoru broni na festiwalu 24-letni Michał Szymanowski. Jego największy sukces to III nagroda na Międzynarodowym Konkursie im. Paderewskiego w Bydgoszczy zdobyta przed dwoma laty.

Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, który organizuje festiwal, szukia nowych talentów. Najzdolniejsi będą prezentować się na poniedziałkowych recitalach w warszawskim Studiu im. Lutosławskiego, a promocję polskich pianistów wspierać będą fonografia i Internet. W NIFC-u też już wiedzą, że obecność w sieci bardzo pomaga w karierze.

Najważniejsze wydarzenia VIII Festiwalu „Chopin i jego Europa"

Maria Joao Pires i Martha Argerich z Orkiestrą XVIII Wieku Fransa Brüggena. Legendarne pianistki zagrają koncerty Beethovena.

Martha Argerich z przyjaciółmi w kameralnym, nocnym koncercie. W programie pełnym niespodzianek znajdą się też tanga.

Walentina Lisitsa z Sinfonią Varsovią i Jerzym Maksymiukiem. Gwiazda z YouTube'a wykona koncert e-moll Chopina.

Aleksander Melnikow i Concerto Köln, czyli utwory Dobrzyńskiego, Hummla i Chopina na instrumentach z epoki.