Yoko Ono dla pokoju

Kulminacyjnym punktem Transatlantyk Festival Poznań będzie dzisiejszy koncert Yoko Ono, kultowej postaci sztuki awangardowej.

Publikacja: 06.08.2013 10:53

Yoko Ono dla pokoju

Foto: ROL

Artystka odbierze też nagrodę Transatlantyk Glocal Hero za pracę na rzecz światowego pokoju i społeczne zaangażowanie. Jej pacyfistyczne działania stały się głośne, tym bardziej, że przesłaniu zawsze towarzyszy artystycznie niekonwencjonalna forma.

Najsłynniejszą akcją Yoko Ono i Johna Lennona było oczywiście „Bed-In for Peace" w marcu 1969, kiedy tuż po ślubie spędzili „miodowy tydzień" w amsterdamskim Hiltonie. Przez siedem dni nie opuszczali hotelowego pokoju, organizując niekończące się konferencje prasowe. Leżąc w łóżku przyjmowali od rana do nocy dziennikarzy. Tłumaczyli, że w ten prowokacyjny sposób chcą dać światu trochę pokoju. Trzeba pamiętać, że to był czas wojny w Wietnamie. Yoko i John prowadzili swoją kampanię zgodnie z pacyfistycznym hippisowskim hasłem „czyń miłość, nie wojnę".

Następny antywojenny długi weekend spędzili w czerwcu tego samego roku w hotelu Queen-Elisabeth w Montrealu w Kanadzie. I tu na siedemnastym piętrze odwiedzały ich medialne tłumy. W trakcie akcji „Bed-In" Lennon skomponował wielki pacyfistyczny utwór „Give Peace a Chance", który wykonywał wspólnie z Yoko Ono.

Antywojenną wymowę miały też wcześniejsze i późniejsze działania Yoko Ono. Już w 1964 zrealizowała pionierski performance „Cut Piece" w Tokio (rok później prezentowany w Londynie i Nowym Jorku). Siedząc na scenie, zachęcała widzów do wzięcia nożyczek i obcinania po kawałku jej ubrania aż do nagości. To był protest przeciw agresji i przemocy, który krytycy uważają za przełomowy antywojenny manifest kontrkultury. Był zwrócony przeciw wojnie w Wietnamie, ale inspirowany także osobistymi przeżyciami artystki z dzieciństwa w Japonii. Yoko Ono miała 12 lat, kiedy zrzucono bomby atomowe na Hiroshimę i Nagasaki.

Ona zaś powtórzyła swoją legendarną akcję jeszcze w 2003 w Paryżu, tym razem w nawiązaniu do amerykańskiego konfliktu w Iraku. A w 2007 roku zrealizowała z kolei w Reykiawiku instalację „Imagine Peace Tower" z serią świetlnych życzeń. Był to hołd dla Johna Lennona w rocznicę jego urodzin, a jednocześnie kontynuacja kampanii dla pokoju.

Na ubiegłorocznej retrospektywie „To the Light„ w Serpentine Gallery w Londynie Yoko Ono prezentowała antywojenną instalację „The War Is Over" oraz utopijny projekt „Smilesfilm", czyli antologię portretów uśmiechniętych, szczęśliwych ludzi.

Do jej pokojowych manifestów każdy nadal może się włączyć za pośrednictwem strony internetowej imaginepeace.com. Yoko Ono ustanowiła też w 2002 roku nagrodę „LennonOno Grant for Peace", przyznawaną co dwa lata, ostatnio otrzymali ją m.in. eseista John Perkinson, Lady Gaga i Pussy Riot.

Transatlantyk Festival Poznań

Sztuka i muzyka zawsze pełniły ważną rolę w życiu Yoko Ono. Johna Lennona poznała w 1966 roku na swojej wystawie w londyńskiej galerii Indica. John zainteresował się pracą zatytułowaną „Obraz do wbijania gwoździ".

Często cytowana jest jego opinia, którą ponoć sformułował, że Yoko Ono to „najsłynniejsza nieznana artystka awangardy. Wszyscy znają jej imię, ale nikt nie wie, kim jest".

Pora to sprostować, bo Yoko Ono od dawna ma własną niekwestionowaną pozycję, co potwierdza przyznany jej Złoty Lew na Biennale w Wenecji w 2009 r. za całokształt twórczości. Jako artystka wywodząca się z awangardy z kręgu grupy Fluxus, autorka sztuki konceptualnej, sztuki ciała, performance'ów, happeningów, instalacji, filmów i muzyki eksperymentalnej wciąż wyznacza w sztuce współczesnej nowe drogi.

Nigdy nie pozostawia widzów obojętnych, bo jak twierdzi „sztuka ma na celu wyzwalanie drzemiących w nas uczuć". Mam ciągle w pamięci jej poprzednią wizytę w Polsce w 2008 roku, kiedy na wystawie „Fly" w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie wezwała publiczność do wyzwolenia wspólnej energii — zapalenia dziesiątek miniaturowych latarek i posłania świetlnych sygnał w w kosmos z przesłaniem „I love you", wzmocnionych przez nią znakiem „Peace! Victory!" Ta wiara w możliwość zmiany świata przez nas samych, choć na pozór naiwna, była poruszająca.

Można się spodziewać, że w Poznaniu jej koncert z Thurston Moore z zespołu Sonic Youth przeobrazi się także w wielki w happening.

Kultura
Arcydzieła z muzeum w Kijowie po raz pierwszy w Polsce
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kultura
Podcast „Komisja Kultury”: Seriale roku, rok seriali
Kultura
Laury dla laureatek Nobla
Kultura
Nie żyje Stanisław Tym, świat bez niego będzie smutniejszy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Kultura
Żegnają Stanisława Tyma. "Najlepszy prezes naszego klubu"