Kilka godzin przed ogłoszeniem noblisty z dziedziny literatury 2016 roku zmarł najbardziej kontrowersyjny laureat tej nagrody. Od dłuższego czasu przebywał w szpitalu w Mediolanie, gdzie leczył chorobę płuc.
Gdy w 1997 roku przyznano mu Nobla, werdykt skonsternował niemal wszystkich. Raz, że mało kto na świecie słyszał o włoskim artyście. Dwa, że w latach 90. Dario Fo najlepsze lata twórcze miał już za sobą. Na dodatek trudno było jednoznacznie zakwalifikować go jako literata, ponieważ jego twórczość łączyła w sobie dramat sceniczny, telewizyjne show oraz publicystykę. W dodatku była to twórczość radykalna, bezkompromisowa, w której Fo ośmieszał włoskie autorytety i uderzał w świętości. Urodził się w 1926 roku we włoskim Sangiano blisko szwajcarskiej granicy. Jego ojciec był socjalistą pracującym na kolei, a matka pochodziła z rolniczej rodziny. Młody twórca buntował się przeciwko ojcu, co sprawiło, że wstąpił do oddziałów faszystowskich pod koniec wojny. Przez ten młodzieńczy epizod po latach włoski filmowiec Pier Paolo Passolini mówił o nim: „Trudno sobie wyobrazić coś gorszego niż teksty byłego faszysty Fo. ”
Po II wojnie przeszedł przemianę i zwrócił się w stronę komunizmu. O swojej młodości mówił tak: „Żyłem otoczony synami dmuchaczy szkła, rybaków i przemytników. Historie, które opowiadali były ostrymi satyrami na obłudę władzy i klasy średniej, na dwulicowość nauczycieli, prawników i polityków. Urodziłem się upolityczniony”. Studiował architekturę i malarstwo w Mediolanie. Tam też stawiał pierwsze kroki w teatrze za sprawą tekstów kabaretowych i skeczy radiowych. W latach 50. zyskał rozgłos jako autor fars i muzycznych komedii. Przełom w jego twórczości nastąpił, kiedy spotkał swoją przyszłą żonę Francescę Rame. Dostał w prezencie ślubnym od jej rodziny zbiór scenariuszy komedii dell’arte, które rodzina Rame wystawiała od wielu pokoleń. Za sprawą tych tekstów i pracy z ukochaną żoną, na przełomie lat 60. i 70. ukształtował się dojrzały styl Dario Fo. Na wcześniejszą twórczość farsowo-wodewilową, nałożył tradycję teatru ulicznego i komedii dell’arte. Gdy dodamy do tego ultralewicowe poglądy eksponowane w tekstach, to otrzymamy esencję jego twórczości.
Dario Fo był anarcho-komunistą, walczył z całym światem, nawet z włoską partią komunistyczną, którą w latach 60. zaczął ostro krytykować. Liczne ataki na kościół katolicki, tradycyjny model rodziny, struktury państwa, hierarchię społeczną, klasę średnią i bogaczy, zaowocowały 47. pozwami sądowymi o obrazę uczuć religijnych i moralnych.
Napisał w sumie ponad 70 sztuk teatralnych, z czego w Polsce wystawiono kilkanaście. W polskim przekładzie ukazały się drukiem m. in. „Pogrzeb fabrykanta”, „Johan Padan odkrywa Amerykę” oraz autobiograficzna książka o dzieciństwie autora „Miasteczko nietoperzy. Pierwszych siedem lat mojego życia”.
