Plusy dla dzieci nauczycieli

Gminy, które od kilku miesięcy domagają się od rządu cięcia nauczycielskich przywilejów, same je rozdają. Chodzi o regulaminy dotyczące rekrutacji do przedszkoli czy szkół. W wielu samorządach gwarantują one pierwszeństwo przyjęcia do tych placówek dzieciom pedagogów. Tymczasem jest to zapis niezgodny z konstytucją.

Jest tak np. w podwarszawskich Pruszkowie czy Radzyminie. Dzieci nauczycieli w pierwszej kolejności przyjmują też Dukla oraz Sejny, Przedszkole nr 38 w Zielonej Górze czy Zespół Szkół w Domaniowie (Dolnośląskie). Podobnych przypadków jest znacznie więcej.

Problem polega na tym, że zapis preferujący przy rekrutacji dzieci nauczycieli w 2004 r. zniknął z Karty nauczyciela po interwencji rzecznika praw obywatelskich prof. Andrzeja Zolla. RPO przekonał wtedy minister edukacji Krystynę Łybacką do tego, że ten zapis jest sprzeczny z konstytucyjną gwarancją równości wobec prawa oraz równym dostępem do edukacji. Ta argumentacja nie przekonała jednak lokalnych włodarzy, którzy chętnie w swoich regulaminach dalej faworyzują nauczycielskie dzieci.

Zofia Wasiota, naczelnik wydziału edukacji pruszkowskiego magistratu, była zdziwiona naszym pytaniem, dlaczego Pruszków przy rekrutacji do przedszkoli faworyzuje nauczycieli. – To gmina finansuje przedszkola, więc ma prawo ustalać zasady przyjęć do tych placówek. Skoro kolejarze mają prawo do tańszych przejazdów koleją, to dlaczego nauczyciele nie mogą mieć prawa do miejsca dla dziecka w przedszkolu. To byłaby paranoja – argumentuje Wasiota, podkreślając swoją długoletnią pracę w oświacie.

Wiceburmistrz Radzymina Andrzej Siarna w rozmowie z nami przyznał wprost, że w ubiegłym roku zgłosił się do niego rozżalony nauczyciel, dla którego dziecka nie znalazło się miejsce w przedszkolu. – Chociaż byłoby to dziwne, gdyby nauczyciel przedszkola miał problem ze znalezieniem opieki dla swojego dziecka – zastrzega. Sęk jednak w tym, że we wszystkich tych regulaminach preferencjami objęci są jedynie nauczyciele jednostek publicznych.

Taki zapis wprowadził też dyrektor zespołu szkół w Dukli, jak się okazuje, bez wiedzy wydziału edukacji tamtejszego urzędu gminy. Ciekawy wariant zastosowało Obryte (Mazowieckie), tu w procesie rekrutacji preferowane są dzieci wszystkich pracowników tamtejszego przedszkola, nie tylko nauczycieli.

Wątpliwości nie pozostawia Anna Błaszczak z Zespołu Prawa Konstytucyjnego i Międzynarodowego Biura Rzecznika Praw Obywatelskich.

– Od 2004 r. nic w naszej interpretacji się nie zmieniło, takie regulacje niezgodne są z konstytucją – mówi. Zaznacza, że co roku do Biura RPO trafiają skargi w tej sprawie. Tym razem RPO będzie interweniować u prezydenta Pruszkowa Jana Starzyńskiego. – Rodzice, którzy czują się poszkodowani powinni skarżyć takie regulaminy w kuratoriach oświaty czy nawet w gminach, bo bywa, że lokalne władze nie znają w szczegółach decyzji podjętych przez dyrektorów przedszkoli czy szkół – podpowiada Błaszczak. Podkreślając, że na takie skargi odpowie także jej urząd.

Co na to resort edukacji? – Zapisy ustawy – Karta nauczyciela dające pierwszeństwo podczas rekrutacji do przedszkoli i szkół dzieciom nauczycieli zostały usunięte nowelizacją ustawy z 15 lipca 2004 r. MEN jest przeciwne przywracaniu tego przywileju – taką odpowiedź przesłało nam ministerstwo. Nie otrzymaliśmy odpowiedzi, jak resort ocenia autorskie działania gmin w tym zakresie.

Jednak, jak przekonuje Błaszczak, MEN ma poważniejszy problem do rozwiązania. Otóż system rekrutacji do przedszkoli został przez Ministerstwo określony w rozporządzeniu. – Znajdują się tam jednak przepisy, które preferują dzieci ze względu na ich status rodzinny czy majątkowy, tym samym ograniczając konstytucyjne prawa innych obywateli. W takim przypadku powinna określać to ustawa – mówi Błaszczak. Przypomina, że RPO interweniował w tej sprawie w MEN, ale interwencja nie przyniosła efektu.

Problem braku miejsc w przedszkolach jest powszechnie znany. Pomóc miały obiecane przez premiera budżetowe pieniądze na przedszkola. Jednak od kilku miesięcy MEN nie jest w stanie określić, komu i na jakich zasadach je przyznać.