Ma to być próba oddania hołdu tym, którzy z narażeniem życia pomagali ludziom. Dotyczy to osób, które broniły ludzkiej godności w okresietotalitaryzmu nazistowskiego i komunistycznego oraz w sytuacji popełniania ludobójstw, masowych mordów i zbrodni przeciwko ludzkości w XX wieku.
Inicjatorem ustanowienia tego święta jest działająca we Włoszech Fundacja Światowy Las (GARIWO), a Polska włącza się w europejskie uroczystości. W Polsce został powołany Komitet Honorowy Obchodów Europejskiego Dnia Pamięci o Sprawiedliwych na czele, którego stanął premier Tadeusz Mazowiecki.
Zebranie komitetu skupiającego przedstawicieli świata kultury, sztuki i nauki odbędzie się w Domu Spotkań z Historią przy ulicy Karowej o godzinie 18.00. Wtedy też odbędzie się debata pod tytułem "Czy pojęcie Sprawiedliwego można rozszerzyć poza doświadczenie Holocaustu i kogo uznać za Sprawiedliwego? W dyskusji udział wezmą między innymi: Halina Bortonowska z Helsińskiej Fundacja Praw Człowieka czy profesor Paweł Śpiewak dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego.
Pojęcie „Sprawiedliwy", użyte zostało po raz pierwszy w Memoriale Yad Vashem, z biegiem lat nabrało uniwersalnej wartości. W ostatnich latach powstały - lub są w budowie - Ogrody Sprawiedliwych między innymi w Armenii, Bośni, Rwandzie, Włoszech i Francji.
