Intencją inicjatorów było uhonorowanie osób i instytucji, które miały udział w obaleniu komunizmu, odzyskaniu przez Polskę niepodległości oraz wniosły wkład w budowę i kształtowanie społeczeństwa obywatelskiego w Polsce oraz w Europie Środkowej i Wschodniej. W tym roku nagroda zostanie przyznana po raz 16.
Zwyczajowo nagroda jest wręczana w rocznicę częściowo wolnych wyborów do Sejmu i Senatu w 1989 r. Zgodnie z tradycją uroczystość jest organizowana w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu. W tej zasłużonej dla polskiej kultury instytucji znajdują się m.in. archiwa Jana Nowaka-Jeziorańskiego i Władysława Bartoszewskiego.
Laureata wybiera kapituła w składzie: Jacek Sutryk – prezydent Wrocławia, Rafał Dutkiewicz – prezydent Wrocławia w latach 2002–2018, Adolf Juzwenko – dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, prof. Adam Jezierski – rektor Uniwersytetu Wrocławskiego, Jan Andrzej Dąbrowski – dyrektor Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego, Jacek Taylor, Jan Malicki – dyrektor Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego oraz prof. Jerzy Zdrada.
Nagroda Jana Nowaka-Jeziorańskiego określana jest jako jedna z najbardziej prestiżowych nagród w Polsce. Laureatami nagrody są: Tadeusz Mazowiecki – pierwszy premier III RP (nagrodę otrzymał w 2004 r.), George W. Bush – 41. prezydent Stanów Zjednoczonych (2005), Stanisław Szuszkiewicz – pierwszy przewodniczący Rady Najwyższej Białorusi (2006), kard. Jean-Marie Lustiger – metropolita Paryża (2007), Siergiej Kowaliow – rosyjski obrońca praw człowieka (2008), Vaclav Havel – pierwszy prezydent Czech (2009), Leszek Balcerowicz – były wicepremier i minister finansów (2010), Jerzy Koźmiński – prezes Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności (2011), Valdas Adamkus – były prezydent Litwy (2012), Instytut Literacki „Kultura" (2013), Zbigniew Brzeziński – były doradca prezydenta Cartera ds. bezpieczeństwa narodowego USA (2014), Tomas Venclova – pisarz, poeta, publicysta, tłumacz (2015), Borys Gudziak – biskup Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego, twórca Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego we Lwowie (2016 ), ks. Henryk kardynał Gulbinowicz – arcybiskup senior Archidiecezji Wrocławskiej (2017), Szewach Weiss – poseł do Knesetu i jego przewodniczący, ambasador Izraela w Polsce (2018).
Patronat medialny nad wydarzeniem objęła „Rzeczpospolita". 6 czerwca na stronie www.rp.pl będzie transmitowana na żywo relacja z wydarzenia – początek o godz. 12.00.
