Reklama

Pierwszy taki sygnał z kosmosu, dociera do Ziemi co dwie godziny. Odkryto jego źródło

Naukowcy zaobserwowali tajemniczy sygnał radiowy, który regularnie, co dwie godziny, dociera do Ziemi z kosmosu. Dzięki analizom danych radioteleskopowych oraz serii dodatkowych badań, udało im się ustalić jego źródło.

Publikacja: 15.03.2025 06:00

Naukowcy odkryli źródło tajemniczych sygnałów radiowych z kosmosu / zdjęcie ilustracyjne

Naukowcy odkryli źródło tajemniczych sygnałów radiowych z kosmosu / zdjęcie ilustracyjne

Foto: Henryk Niestrój / Adobe Stock

Nie jest to jedyny tego typu sygnał radiowy z kosmosu. Po raz pierwszy jednak odkryto, że pochodzi on nie od pojedynczego obiektu takiego jak gwiazda neutronowa, ale od układu podwójnego.

Naukowcy zbadali sygnał radiowy z głębokiego kosmosu

Badania nad wspomnianym sygnałem radiowym przeprowadził zespół naukowców z różnych dziedzin astronomii pod kierownictwem Iris de Ruiter z University of Sydney w Australii, która w czasie trwania prac była doktorantką na University of Amsterdam w Holandii. Wyniki badań opublikowano 12 marca w czasopiśmie naukowym „Nature Astronomy”.

Tajemniczy sygnał radiowy z kosmosu Iris de Ruiter odkryła w 2024 roku, w trakcie przeszukiwania archiwalnych danych zebranych przez Low-Frequency Array (LOFAR) w Holandii, czyli największy radioteleskop działający na najniższych częstotliwościach, jakie można wykryć z Ziemi. Badaczka zauważyła, że sam sygnał w danych LOFAR po raz pierwszy pojawił się w 2015 roku. W trakcie dalszego przeglądu danych archiwalnych dotyczących tego samego obszaru nieba udało jej się odkryć jeszcze sześć kolejnych impulsów, z których wszystkie pochodziły z obiektu o nazwie ILTJ1101. Znajduje się on w odległości około 1 600 lat świetlnych od Ziemi, w kierunku Wielkiego Wozu w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy

Czytaj więcej

Rozpoczęły się cięcia w NASA. Agencja zamyka biura i zwalnia naukowców

Sygnał radiowy z kosmosu dociera do Ziemi co dwie godziny: Odkryto jego źródło

W dalszej kolejności Iris de Ruiter, wraz z zespołem naukowców, przeprowadziła dodatkowe badania w obserwatorium Multiple Mirror Telescope (MMT) w Arizonie oraz Hobby-Eberly Telescope (HET) w obserwatorium McDonald w Teksasie.

Reklama
Reklama

W ich trakcie udało się odkryć, że obiekt ILTJ1101 jest rodzajem ciasnego układu podwójnego, w skład którego wchodzi czerwony karzeł i biały karzeł. Obiekty te krążą blisko wokół wspólnego środka ciężkości, co powoduje wzajemne oddziaływanie ich pól magnetycznych i zderzanie się co 125,5 minuty. Właśnie w efekcie tego zjawiska emitowany jest – powtarzający się regularnie – sygnał radiowy.

Pierwszy taki sygnał radiowy docierający do Ziemi z kosmosu

Naukowcy podkreślają, że sygnały radiowe emitowane przez obiekt ILTJ1101 są podobne do zjawiska kosmicznego znanego pod nazwą szybkich rozbłysków radiowych (ang. Fast radio burst, FRB). Jednak w przeciwieństwie do FRB, które trwają milisekundy, te impulsy trwają zwykle kilka sekund, a każdy z nich ma inną długość.

Czytaj więcej

Megalodon wyglądał inaczej, niż sądzono. Nowe wyniki badań nad gigantycznym rekinem

Do tej pory astronomom udało się śledzić takie długie impulsy radiowe tylko z gwiazd neutronowych, które powstają w wyniku śmierci gwiazd i charakteryzują się wyjątkową gęstością. Najnowsze badania wykazały, że emisję długookresowych sygnałów radiowych może również powodować ruch gwiazd w układzie podwójnym.

- Teraz wiemy, że przynajmniej niektóre długookresowe przejściowe sygnały radiowe pochodzą z układów podwójnych. Mamy nadzieję, że zmotywuje to radioastronomów do zlokalizowania nowych klas źródeł, które mogą powstawać z układów podwójnych gwiazd neutronowych lub magnetarów – przyznał Charlie Kilpatrick, współautor badania i astrofizyk z Northwestern University, którego cytuje komunikat tej uczelni.

Astronomowie planują dalsze badania obiektu ILTJ1101, a dokładnie jego wysokoenergetycznych emisji ultrafioletowych. Mają nadzieję, że dzięki temu odkryją temperaturę białego karła oraz inne szczegóły dotyczące układów podwójnych, w skład których wchodzą czerwone i białe karły.

Nie jest to jedyny tego typu sygnał radiowy z kosmosu. Po raz pierwszy jednak odkryto, że pochodzi on nie od pojedynczego obiektu takiego jak gwiazda neutronowa, ale od układu podwójnego.

Naukowcy zbadali sygnał radiowy z głębokiego kosmosu

Pozostało jeszcze 94% artykułu
Reklama
Kosmos
„Słońce powoli się budzi”. Nowe badanie NASA podważa dotychczasowe prognozy
Kosmos
Najnowsze badanie pokazuje, że rozbłyski słoneczne są gorętsze niż przypuszczaliśmy
Kosmos
„Zmiana paradygmatu". Nowe badanie podważa dotychczasowe teorie o wczesnym wszechświecie
Kosmos
Przypadkowo odkryli planetę. „Nie spodziewaliśmy się znaleźć tak spektakularnego układu”
Kosmos
Co jest we wnętrzu Marsa? Badania NASA ujawniły prastare struktury
Reklama
Reklama