Sekret czerwonego karła

Astronomowie znaleźli w pobliskim układzie gwiezdnym glob, który jest podobny do naszej Ziemi.

Aktualizacja: 11.11.2015 22:00 Publikacja: 11.11.2015 20:03

MEarth-South Chile, zespół teleskopów obserwujących czerwone karły. Fot. Jonathan Irwin

MEarth-South Chile, zespół teleskopów obserwujących czerwone karły. Fot. Jonathan Irwin

Foto: NATURE

To najważniejsza z dotychczas zaobserwowanych planet pozasłonecznych – twierdzi komentator z prestiżowego czasopisma „Nature", które informuje o odkryciu. Naukowcy są przekonani, że jest to pierwsza z wielu podobnych do Ziemi planet, które w najbliższym czasie będziemy odkrywać w sąsiedztwie Układu Słonecznego.

Planeta GJ 1132b jest skalista, o gęstości zbliżonej do gęstości Ziemi. Krąży wokół niewielkiej gwiazdy, pięć razy mniejszej od Słońca. Obiega ją bardzo szybko: raz na 38 godzin. Odkrył ją zespół kierowany przez Zachory'ego Berta-Thompsona z Massachusetts Institute of Technology dzięki automatycznemu obserwatorium MEarth-South.

Gwiazda najbardziej typowa z typowych

Planeta doskonale nadaje się do obserwacji astronomicznych – z kilku powodów. Po pierwsze, ma idealną orbitę, raz na jakiś czas ustawia się dokładnie pomiędzy nami a swoją gwiazdą macierzystą. Dzięki temu przez dużą część czasu możemy ją obserwować na tle gwiazdy. Po drugie, jest blisko: 40 lat świetlnych od Ziemi (dotąd obserwowane egzoplanety tej wielkości są ponad trzy razy dalej). Po trzecie, jej gwiazda macierzysta jest dość mała, jest to tzw. czerwony karzeł, co bardzo ułatwia prowadzenie badań. Zbyt duże gwiazdy są niedobrym tłem do obserwacji planet, bo ich światło wprowadza za dużo zakłóceń.

Naukowcy twierdzą, że na GJ 1132b prawdopodobnie jest atmosfera. Teraz będą się starać skład tej atmosfery zbadać za pomocą spektrometrów. Innymi słowy, będą mierzyć, jakie długości fali światła gwiazdy macierzystej w tej atmosferze są tłumione. Na tej podstawie można próbować wykryć obecność rozmaitych pierwiastków i związków chemicznych, wody, tlenu, metanu. Od razu wypada zaznaczyć, że na planecie GJ 1132b życie w takiej postaci, jaką znamy, nie jest możliwe. Jest tam za gorąco: od 125 do 300 stopni Celsjusza.

Ale jak twierdzą naukowcy, jeśli znajdziemy planetę zdatną do zamieszkania, to będzie ona bardzo podobna do GJ 1132b.

Będzie krążyć szybko

Najprawdopodobniej również będzie krążyć wokół czerwonego karła, bo takie gwiazdy są znacznie częściej spotykane niż te wielkości Słońca (nie wiedzieć czemu uważane za typowe). Też będzie szybko obiegać swoją gwiazdę (krótki okres obrotu ułatwia odkrycie planety, bo częściej pojawia się ona na tle gwiazdy). Wszystko więc będzie takie samo, tylko temperatura będzie niższa.

Wkrótce znajdziemy ich więcej

Właściwie odkrycie planety GJ 1132b nie jest wielkim zaskoczeniem. Wynika to ze statystyki: wokół każdego czerwonego karła krąży przeciętnie 1,4 planety mniej więcej wielkości Ziemi. A czerwonych karłów jest w naszej galaktyce około 70 miliardów. Choć tylko niewielka część z nich leży w odległości kilkudziesięciu lat świetlnych – takich znamy dziś kilkaset, ale wkrótce znajdziemy ich więcej.

W 2017 roku NASA wystrzeli obserwatorium TESS, które skupi się wyłącznie na znajdywaniu bliskich nam gwiazd i krążących wokół nich planet. Te znalezione planety będą badane następnie przez teleskop podczerwony James Webb, by ustalić skład ich atmosfery.

Tu, niestety, objawi się pewna niedogodność związana z czerwonymi karłami. Otóż spektrum samych tych gwiazd już zawiera wodę, którą naukowcy chcieliby na planetach znaleźć. Ale postęp w tej dziedzinie jest tak szybki, że wkrótce inżynierowie i naukowcy powinni sobie z tym problemem poradzić.

Zupełnie inna sprawa, że nawet jeśli znajdziemy planetę, na której wykryjemy tlen i wodę, to i tak zupełnie poza możliwościami naszej dzisiejszej techniki będzie tam dolecieć.

Kosmos
Zagadka powstania ogromnych galaktyk prawie rozwiązana. Co odkryli naukowcy?
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kosmos
Nie tylko pełnia Księżyca w grudniu. Jakie jeszcze zjawiska zobaczymy na niebie?
Kosmos
Naukowcy mylili się co do Wenus? Najnowsze odkrycie dotyczące „złego bliźniaka Ziemi”
Kosmos
Naukowcy ostrzegają przed satelitami w atmosferze. Domagają się zmian
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Kosmos
Ziemia traci miniksiężyc. Koniec rzadkiego zjawiska