Do jego osoby i przesłania odwołują się m.in. szkoły i uczelnie, które przyjęły go za swego patrona: w szczególności Katolicki Uniwersytet Lubelski i Papieski Uniwersytet Jana Pawła II w Krakowie. Rodzina szkół im. Jana Pawła II skupia już 1,2 tys. placówek.
Fundacja, którą założył papież
Jako bodaj pierwsza miano żywego pomnika Jana Pawła II zyskała założona przez episkopat po papieskiej pielgrzymce w 1999 r. Fundacja Dzieło Nowego Tysiąclecia. Jej działalność ma upamiętniać pontyfikat polskiego papieża przez promowanie papieskiego nauczania i wspieranie przedsięwzięć głównie w dziedzinie edukacji i kultury.
Fundacja pomaga utalentowanej młodzieży ze wsi i małych miejscowości, przyznając stypendia naukowe – obecnie korzysta z nich 2175 osób. – Stypendyści sami mówią, że odczuwają opiekę papieża nad tym dziełem – podkreśla przewodniczący zarządu fundacji ks. Jan Drob.
W cieniu pozostaje działająca już od 30 lat jedyna założona osobiście przez papieża Polaka Fundacja Jana Pawła II. Pomogła ona około tysiącu studentom z terenu byłego ZSRR w zdobyciu wykształcenia. Jej podopieczni po studiach w Polsce nierzadko zajmują ważne stanowiska w swoich krajach, wpływając m.in. na rozwój nauki, życie społeczne i publiczne. O tym, że po powrocie do swych domów wprowadzają w życie przesłanie Jana Pawła II, jest przekonany administrator tej fundacji o. Krzysztof Wieliczko.
Wspierać dzieło, które zapoczątkował papież Polak, chcą również polscy organizatorzy Światowych Dni Młodzieży. Mają własny pomysł, jak budować „żywy pomnik" Jana Pawła II. Ostatnio zainicjowali akcję modlitwy „Ora pro nobis" w intencji tegorocznego spotkania w Madrycie. Rozprowadzają chusty, a dochód ze sprzedaży pomoże uboższej młodzieży w wyjeździe do Madrytu.