Egzekucja komornicza: komornik nie prosi, lecz po prostu zabiera

Aby komornik w ogóle mógł przystąpić do egzekucji, konieczne jest żądanie wierzyciela. Powinien on zgłosić się do konkretnego komornika (przepisy określają, że np. egzekucja z wynagrodzenia za pracę należy do komornika, w którego okręgu dłużnik ma miejsce zamieszkania). Czasami jednak wierzyciel ma możliwość wyboru innego komornika.

Ustawa o komornikach sądowych i egzekucji (tekst jedn. DzU z 2011 r. nr 231, poz. 1376 ze zm.)

mówi bowiem w art. 8 ust. 5, że wierzyciel ma prawo wyboru komornika z wyjątkiem spraw o egzekucję z nieruchomości oraz spraw, w których przepisy o egzekucji z nieruchomości stosuje się odpowiednio.

W każdym jednak przypadku, gdy wierzyciel wybiera innego komornika, ten, który prowadzi egzekucję według wyboru wierzyciela, zawiadamia o wszczęciu lub wykonaniu postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia tego komornika, któremu sprawa przypadłaby zgodnie z właściwością określoną na zasadach ogólnych.

Warto jednak pamiętać, że gdy wierzyciel angażuje komornika spoza rewiru, kosztami obciąża się wierzyciela (i to niezależnie od przysługującego mu zwolnienia od ponoszenia kosztów sądowych).

Potrzebna klauzula

Wierzyciel może udać się do komornika wówczas, gdy posiada tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Tytułami egzekucyjnymi są m.in. orzeczenia sądu prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu (podobnie wydane przez referendarza sądowego) czy ugoda zawarta przed sądem.

Z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności wierzyciel powinien zgłosić się do sądu. Jego wniosek sąd rozpozna niezwłocznie, nie później niż w terminie trzech dni od dnia jego złożenia. Warto przy tym pamiętać, że nadając klauzulę wykonalności w postępowaniu egzekucyjnym, sąd nie bada, czy obowiązek objęty tytułem wykonalności jest zasadny i wymagalny. Nie ocenia również, czy istnieje samo roszczenie.

Dłużnik nie jest bezbronny

Egzekucja czasami jest przeprowadzana z naruszeniem reguł określonych w przepisach. Wtedy dłużnik może się przed nią bronić. Służy do tego powództwo przeciwegzekucyjne. Wolno domagać się w nim pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części albo ograniczenia go.

Trzeba jednak użyć mocnych argumentów, czyli np. wskazać, że po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, które spowodowało wygaśnięcie zobowiązania, albo że świadczenie zostało już spełnione. Można też przeczyć zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności (np. kwestionować istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu).

Również małżonek dłużnika (przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności) może w drodze powództwa domagać się pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności. Musi jednak wykazać, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie się należy (przy czym małżonkowi przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa, lecz także zarzuty, których jego małżonek wcześniej nie mógł podnieść).

Określone uprawnienia ma też osoba trzecia. Może ona w drodze powództwa żądać zwolnienia zajętego przedmiotu od egzekucji (gdy skierowanie do niego egzekucji narusza jej prawa). Takie powództwo można wnieść w terminie miesiąca od dnia dowiedzenia się o naruszeniu prawa (choć odrębne przepisy mogą przewidywać inny termin).

Warto jednak pamiętać, że złożenie powództwa przeciwegzekucyjnego nie powoduje automatycznego zawieszenia prowadzonej już egzekucji. Aby tak się stało, razem ze składanym powództwem trzeba złożyć wniosek o zabezpieczenie powództwa poprzez zawieszenie egzekucji.

Powództwo przeciwegzekucyjne wytacza się przeciwko wierzycielowi. W pozwie powód powinien przytoczyć wszystkie zarzuty, jakie w tym czasie mógł zgłosić, pod rygorem utraty prawa korzystania z nich w dalszym postępowaniu.

Wolno się poskarżyć

Kolejną możliwością, jaką ma dłużnik, jest skarga na czynności komornika (gdy ten nie wykonuje swoich obowiązków prawidłowo). Do rozpoznania skargi właściwy jest sąd rejonowy, przy którym działa komornik, a gdy do prowadzenia egzekucji został wybrany komornik poza właściwością ogólną – skargę rozpoznaje sąd, który byłby właściwy według ogólnych zasad.

Skargę wnosi się do sądu w terminie tygodniowym od dnia czynności, gdy strona lub osoba, której prawo zostało przez czynność komornika naruszone bądź zagrożone, była przy czynności obecna lub była o jej terminie zawiadomiona.

W innych wypadkach skargę wnosi się w ciągu tygodnia od dnia zawiadomienia o dokonaniu czynności strony lub osoby, której prawo zostało przez czynności komornika naruszone bądź zagrożone, a przy braku zawiadomienia – od dnia dowiedzenia się przez skarżącego o dokonanej czynności.

Upadłość Upadłość Konsumencka

Ustawa o komornikach sądowych i egzekucji (tekst jedn. DzU z 2011 r. nr 231, poz. 1376 ze zm.)

Pozostało 91% artykułu