Jerzy Haszczyński: Białorusinki pogrzebią stary świat

200 km od Warszawy dzieje się historia – Białoruś jest w nastroju rewolucyjnym, dyktator wydaje się gotów na wszystko, by utrzymać władzę – a w sąsiednim kraju, który szczyci się tym, że rozumie Wschód, nie słychać zdecydowanego stanowiska władz ani opozycji.

Aktualizacja: 01.08.2020 10:09 Publikacja: 30.07.2020 19:11

Jerzy Haszczyński: Białorusinki pogrzebią stary świat

Foto: AFP

Może ta polityczna wstrzemięźliwość wynika ze złych doświadczeń. Aleksander Łukaszenko wydaje się wieczny. Już w połowie lat 90. – gdy został prezydentem i zaraz wykazał się autorytarnymi skłonnościami – mińska opozycja przekonywała zagranicznych dziennikarzy i dyplomatów, że nie przetrwa on następnej zimy. Przetrwał 26 zim i w przyszłym tygodniu chce sobie zapewnić kolejnych kilka w wyniku wyborów-niewyborów.

Przez ponad ćwierćwiecze Polska przerobiła już wszystkie opcje podejścia do Łukaszenki: była marchewka, był kij, były gesty, były przesadnie uprzejme słowa, nawet zachwyty nad ciepłem emanującym z dyktatora, były też działania postrzegane przez nieliczną opozycję albo przez liderów polskiej mniejszości jako zdrada.

Poczucie bezradności nie usprawiedliwia bezczynności. Aleksander Łukaszenko może to traktować jako zachętę do krwawej rozprawy z ludźmi zmęczonymi jego władzą. Zwykłymi zniechęconymi, zrozpaczonymi, czującymi upokorzenie Białorusinami, bo to oni odważyli się masowo wyjść na ulice i śpiewać z nadzieją pieśń Jacka Kaczmarskiego o murach, które runą i pogrzebią stary świat. Śpiewać po rosyjsku lub białorusku – kolejność zgodna z rozpowszechnieniem znajomości języka.

To niezwykła pokojowa rewolucja, na której czele stoją dzielne kobiety. – Nie jestem liderem, jestem symbolem zmian na Białorusi – mówi w wywiadzie w dzisiejszej „Rzeczpospolitej" najbardziej znana z nich Swiatłana Cichanouska. Los niespodziewanie postawił ją w roli wyborczej rywalki szefa starego świata Aleksandra Łukaszenki.

Mało jest krajów na świecie, w których czekanie na zmianę przedłuża się tak niemiłosiernie jak na Białorusi, a w naszej okolicy wcale ich nie ma. Bardzo kibicuję Białorusinom, żeby mieli szansę w tych wyborach-niewyborach pokazać, że jej chcą.

Celowo nie użyłem dotychczas słowa „Zachód". Nie tylko dlatego, że nie wiem, czy zdecydowana większość Białorusinów marzy o tym, by się w jego granicach znaleźć. Przede wszystkim dlatego, by nie siać złudzeń, że pożegnanie z dyktatorem oznaczałoby otwarcie Zachodu dla Białorusinów. Takie marzenia mieli Ukraińcy i zapłacili wielką cenę – krwi, obniżenia poziomu życia, masowej emigracji – a instytucje zachodnie nawet nie próbują czarować, że ich kiedyś przyjmą.

Może ta polityczna wstrzemięźliwość wynika ze złych doświadczeń. Aleksander Łukaszenko wydaje się wieczny. Już w połowie lat 90. – gdy został prezydentem i zaraz wykazał się autorytarnymi skłonnościami – mińska opozycja przekonywała zagranicznych dziennikarzy i dyplomatów, że nie przetrwa on następnej zimy. Przetrwał 26 zim i w przyszłym tygodniu chce sobie zapewnić kolejnych kilka w wyniku wyborów-niewyborów.

Przez ponad ćwierćwiecze Polska przerobiła już wszystkie opcje podejścia do Łukaszenki: była marchewka, był kij, były gesty, były przesadnie uprzejme słowa, nawet zachwyty nad ciepłem emanującym z dyktatora, były też działania postrzegane przez nieliczną opozycję albo przez liderów polskiej mniejszości jako zdrada.

Komentarze
Estera Flieger: Po spotkaniu Karola Nawrockiego z Donaldem Trumpem politycy KO nie wytrzymali ciśnienia
Komentarze
Artur Bartkiewicz: Donald Tusk w orędziu mówi językiem PiS. Ale oferuje coś jeszcze
Komentarze
Michał Szułdrzyński: Nie wykręcajcie nam rąk patriotyzmem, czyli wojna pod flagą biało-czerwoną
Komentarze
Jacek Nizinkiewicz: Grzegorz Braun testuje siłę państwa. Czy może więcej i pozostanie bezkarny?
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Komentarze
Kazimierz Groblewski: Ktoś powinien mocniej zareagować na antysemityzm Grzegorza Brauna
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne