Historię piszą zwycięzcy

Polityka historyczna od początku III RP budzi kontrowersje. Głównie dlatego, że po roku 1989 historia stała się orężem w bojach o sprawy bieżące.

Aktualizacja: 15.06.2013 02:01 Publikacja: 15.06.2013 01:57

Filip Memches

Filip Memches

Foto: Fotorzepa, Magda Starowieyska Magda Starowieyska

Kiedy SLD sprzeciwiał się inicjatywom powszechnego uwłaszczenia, to wśród zarzutów stawianych temu ugrupowaniu przez prawicę był i taki, że broni ono peerelowskiej przeszłości.

Ale przecież chodzi nie tylko o takie spory.

Żadne państwo nie może pozostawać obojętne wobec kwestii symbolicznych. Znamienne są zatem również sytuacje, w których postkomuniści nie zgadzają się na honorowanie żołnierzy wyklętych, zarzucając im pospolity bandytyzm czy morderstwa na tle antysemickim. W tym przypadku chodzi raczej o grę na wymierający elektorat utrwalaczy władzy ludowej, który jednak wciąż dorzuca trochę przydatnych głosów do politycznej rywalizacji.

Oczywiście za kilka pokoleń można sobie wyobrazić taki stan rzeczy, w którym Polacy porozumieją się politycznie co do obrazu XX-wiecznych dziejów, prowadzenie polemik zostawiając historykom. Nie wiadomo tylko, jaka to będzie wizja. Obrońcy dorobku PRL są kurczącą się mniejszością. Łatwo więc sobie wyobrazić czasy, w których ich wizja historii nie będzie miała racji bytu. Równocześnie jednak coraz więcej jest Polaków niepamiętających epoki realnego socjalizmu. Dla nich stan wojenny to bajka o żelaznym wilku. Jeśli będą pozbawieni świadomości historycznej, to możliwy jest i taki wariant, w którym jakaś radykalna lewicowa formacja po objęciu władzy będzie sławić PRL jako okres powszechnego bezpieczeństwa socjalnego.

Historię piszą bowiem zwycięzcy. Tak jest też w przypadku zmian nazw ulic, demontowania pomników, odbierania tytułów honorowych obywateli miast. Dziś są to zazwyczaj akty usuwania pozostałości komunizmu, choć pewnie znajdą się pięknoduchy uznające takie działania za akty barbarzyństwa. Jednak trzeba też brać pod uwagę to, że zawsze mogą przyjść czasy, w których zmieni się wiatr historii. A wtedy dzisiejsi bohaterowie mogą zostać okrzyknięci zbrodniarzami.

Warto tu przywołać przykład Hiszpanii. W kraju tym przez wiele lat obowiązywała kompromisowa wizja dziejów, równoprawnie traktującą obie strony wojny domowej z lat 1936–1939. Gdy jednak do władzy doszedł socjalista José Zapatero, proporcje się zmieniły i zwolenników generalissimusa Franco zaczęto deprecjonować jako tych, którzy hańbią hiszpańską historię.

Dlatego warto walczyć o pamięć historyczną.

Kiedy SLD sprzeciwiał się inicjatywom powszechnego uwłaszczenia, to wśród zarzutów stawianych temu ugrupowaniu przez prawicę był i taki, że broni ono peerelowskiej przeszłości.

Ale przecież chodzi nie tylko o takie spory.

Pozostało 90% artykułu
Komentarze
Bogusław Chrabota: O dotacji dla PiS rozstrzygną nie sędziowie SN, a polityka
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Komentarze
Rusłan Szoszyn: Broń atomowa na Białorusi to problem dla Aleksandra Łukaszenki, nie dla Polski
Komentarze
Jacek Nizinkiewicz: PiS nie skończy jak SLD. Rozliczenia nie pogrążą Kaczyńskiego
Komentarze
Joanna Ćwiek-Świdecka: Edukacja zdrowotna? Nie można ciągle myśleć o seksie
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Komentarze
Bogusław Chrabota: Tusk zdecydował ws. TVN i Polsatu. Woluntaryzm czy konieczność