Sprzeciw prezydenta. Andrzej Duda wetuje ustawy o KRS i SN

W poniedziałek 24 lipca po godzinie 10 polska polityka radykalnie się odmieniła i nabrała nowej dynamiki.

Aktualizacja: 25.07.2017 07:36 Publikacja: 24.07.2017 20:54

Prezydent Duda wytknął sejmowej większości błędy w legislacji, ale zganił też opozycję za eskalację

Prezydent Duda wytknął sejmowej większości błędy w legislacji, ale zganił też opozycję za eskalację sporu.

Foto: PAP, Paweł Supernak

Po zawetowaniu przez prezydenta Andrzeja Dudę dwóch kluczowych dla Prawa i Sprawiedliwości ustaw sądowych nic w polskiej polityce nie będzie takie samo.

Prezydent zdecydował się na dramatyczny akt emancypacji wobec macierzystej partii. Symbolicznie odciął pępowinę i nawet jeśli wciąż popiera zręby programu wyborczego PiS, zatrzymał fundowaną przez rządzących brutalną rewolucję w sądownictwie.

Nie chciałbym rozstrzygać, co miało główny wpływ na jego decyzję. Czy bardziej instrumentalne traktowanie jego osoby i urzędu przez dawnych partyjnych kolegów, czy może gigantyczna fala obywatelskiego sprzeciwu, która przewaliła się przez Polskę w ostatnich dniach. Czy przemówiły argumenty polityczne, czy – czego bym nie wykluczał – prawnicze. Macierzyste środowisko zawodowe pana prezydenta w kwestii dewastacji SN było wstrząsająco jednolite.

Ważne motywy można było wyłowić z wystąpienia telewizyjnego prezydenta. Andrzej Duda odwołał się do spokoju społecznego i zgody narodowej Polaków. Tym samym po raz pierwszy zachował się jak arbiter w całym tego słowa znaczeniu w trwającym sporze politycznym i dał szansę na jego złagodzenie. Wylał kubeł zimnej wody na głowy polityków prawicy, ale też wykonał gest w stronę opozycji, licząc na zakończenie wielotysięcznych manifestacji w największych polskich miastach.

Na dodatek, co ma fundamentalne znaczenie dla skłóconych partyjnych elit, publicznie odwołał się do autorytetu jednej z najpiękniejszych postaci opozycji antykomunistycznej, Zofii Romaszewskiej. To jej głos o analogiach między systemem fundowanym przez PiS a Polską Ludową rzeczywiście mógł przekonać prezydenta. Czy zostanie z równą uwagą wysłuchany przez obie strony sporu?

Prezydentowi należy niewątpliwie pogratulować odwagi. Ale nie zgadzam się z tezą, że rozpoczął wojnę z PiS. Sprzeciwił się Jarosławowi Kaczyńskiemu, rozbroił plany konkurenta, czyli Zbigniewa Ziobry, na ich własne życzenie. Gdyby nie furia prezesa w Sejmie, gdyby nie igranie autorytetem urzędu prezydenckiego w procesie legislacyjnym, sytuacja mogłaby wyglądać zupełnie inaczej. Wyraźnie nie doceniono Andrzeja Dudy i właśnie za to się odpłacił.

Ale wojna PiS z prezydentem raczej w grę nie wchodzi. Rządząca partia stałaby się jej zakładnikiem i ofiarą. Efektem byłyby kolejne akty sprzeciwu. Dlatego prawdopodobnym scenariuszem w tej sprawie jest posypanie przez liderów partii rządzącej głów popiołem i przystanie na propozycję prac nad reformą sądownictwa pod egidą prezydenta. Każdy inny scenariusz skończyłby się dla PiS fatalnie.

Daleki też jestem od euforii tych, którzy już widzą partię prezydencką z Gowinem, Ujazdowskim i Szczerskim na czele. To scenariusz prawdopodobny, ale raczej odległy. W poniedziałek 24 lipca, kiedy piszę te słowa, liczą się przede wszystkim fakty.

Polska obywatelskich protestów triumfuje przekonana, że ulica zatrzymała rewolucję, czyli dewastację państwa. Jest szansa na naprawienie relacji z Unią Europejską, a władza partyjno-państwowa okazała się nie takim monolitem, jak powszechnie zakładano. Przed polską polityką rodzą się nowe scenariusze i ożywa nadzieja, że można zmieniać kraj w sposób rozsądny i przy powszechnym konsensusie.

Komentarze
Jacek Czaputowicz: Indie a sprawa polska
Komentarze
Najnowszy sondaż pokazuje, jak ciekawa zrobiła się kampania na ostatniej prostej
Komentarze
Michał Szułdrzyński: 224 minuty piekielnych mąk, czyli co zapamiętamy z prezydenckiej debaty w TVP?
Komentarze
Bogusław Chrabota: Debata w duchu Twittera (dziś X)
Komentarze
Jacek Nizinkiewicz: Czy po debacie Karol Nawrocki pozwie Szymona Hołownię za nazwanie go kłamcą?