Nie chcesz wpaść w pułapkę, opisz dokładnie swoją sytuację

Wprowadzenie interpretacji podatkowych miało z jednej strony zagwarantować bezpieczeństwo podatnikom w zakresie podatkowego traktowania wykonywanych przez nich czynności, a z drugiej ujednolicić stosowanie przepisów prawa podatkowego.

Jednakże, z pozoru łatwa i przyjazna podatnikom procedura występowania z wnioskiem o interpretacje okazuje się pełna pułapek, z istnienia których wielu przedsiębiorców nie zdaje sobie sprawy.

[srodtytul]Podaj stan faktyczny[/srodtytul]

Przy występowaniu z wnioskiem o interpretację podatkową wnioskodawca jest zobowiązany do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego lub – jeżeli wniosek dotyczy czynności dopiero planowanej – dokładnego opisu zdarzenia przyszłego.

Tylko z pozoru wydaje się, że krok ten nie powinien sprawiać większych trudności.[b] Popełnienie błędu na tym etapie (polegającego na niewskazaniu wszystkich istotnych elementów stanu faktycznego) może spowodować, iż uzyskana interpretacja będzie pozbawiona mocy ochronnej.[/b]

Interpretacja podatkowa zapewnia bowiem ochronę tylko wtedy, gdy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny z rzeczywistością (bądź jeżeli planowana transakcja przybierze kształt zgodny z zawartym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego).

Tymczasem bardzo często we wnioskach podatnicy celowo pomijają te elementy stanu faktycznego, które w ich ocenie zmniejszają szanse na uzyskanie pozytywnej interpretacji. Takie działanie może jednak przynieść więcej szkody niż pożytku – organ podatkowy może bowiem stwierdzić, że z uwagi na rozbieżności pomiędzy przedstawionym opisem a rzeczywistym przebiegiem transakcji nie jest on związany wykładnią zawartą w interpretacji. Innymi słowy – wydana interpretacja, mimo że korzystna – może zostać pominięta później przez organ podatkowy przy wydawaniu decyzji.

Poza tym należy pamiętać, że nie każde odchylenie od przedstawionego we wniosku opisu będzie automatycznie powodowało opisany skutek. Jeżeli pominięte elementy stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego nie są istotne dla przebiegu i oceny podatkowej całej transakcji, podatnik ma prawo oczekiwać, że otrzymana interpretacja będzie go chroniła.

W razie ewentualnych sporów, to na organach podatkowych będzie spoczywał ciężar udowodnienia, że przedstawienie przez podatnika dodatkowych informacji spowodowałoby wydanie odmiennego rozstrzygnięcia.

[srodtytul]Nie zapomnij o formalnościach[/srodtytul]

Nieprzyjemne konsekwencje – tym razem w postaci istotnego przedłużenia się postępowania w sprawie wydania interpretacji podatkowej – może spowodować także złożenie wniosku obarczonego brakami formalnymi.

Jednym z częstych braków formalnych jest niewykazanie przez wnioskodawcę uprawnienia osób podpisanych pod wnioskiem do reprezentowania pytającego. Kwestia ta jest szczególnie istotna wtedy, gdy wnioskodawca działa przez pełnomocnika lub – z uwagi na swój status prawny – przez upoważnione do tego organy.

W takich sytuacjach [b]organy podatkowe wymagają często dołączenia do wniosku odpowiedniego dokumentu, który potwierdzałby uprawnienie osoby lub osób podpisanych pod wnioskiem do reprezentowania wnioskodawcy[/b]. Najczęściej dokumentem takim będzie pełnomocnictwo i/lub wyciąg z Krajowego Rejestru Sądowego.

W praktyce nierzadko zdarza się, że podatnicy nie składają tych dokumentów, uznając, że organ na podstawie dostępnych mu informacji sam zweryfikuje, czy osoba podpisana pod wnioskiem jest uprawniona do reprezentowania wnioskodawcy. Tymczasem, jak wskazuje się w orzecznictwie sądów administracyjnych, to na podatniku spoczywa obowiązek wykazania, że osoba podpisująca wniosek jest umocowana do reprezentacji podatnika.

[srodtytul]Od negatywnej składamy skargę[/srodtytul]

W przypadku uzyskania negatywnej interpretacji podatnicy mają prawo wnieść skargę do sądu administracyjnego po uprzednim wezwaniu organu do usunięcia naruszenia prawa. Owe „wezwanie do usunięcia naruszenia prawa” jest często traktowane (zarówno przez podatników, jak i pracowników organów skarbowych) jako swoisty odpowiednik odwołania od decyzji administracyjnej. Jednakże pomimo istniejących podobieństw obie instytucje mają różny charakter.

Jak wskazuje praktyka, w odpowiedzi na wezwanie organ podatkowy najczęściej podtrzymuje dokonaną ocenę prawną zawartą w interpretacji. Zdarzają się jednak sytuacje, w których minister finansów nieco modyfikuje swoje stanowisko albo nawet przyznaje rację podatnikowi.

Uzyskanie pozytywnej odpowiedzi na tym etapie postępowania może budzić uzasadnione przekonanie, że zastosowanie się do zmienionego stanowiska przedstawionego przez ministra finansów zagwarantuje podobne korzyści i bezpieczeństwo podatkowe co sama interpretacja. Tymczasem, z formalnego punktu widzenia zastosowanie się wnioskodawcy do stanowiska ministra finansów zawartego w odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa nie gwarantuje żadnego bezpieczeństwa podatkowego.

Zgodnie z przepisami ochrona prawna przysługuje tylko w przypadku zastosowania się do interpretacji indywidualnej, ta natomiast pozostaje niezmieniona bez względu na treść odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. A zatem, [b]przygotowanie skargi do sądu administracyjnego wydaje się zasadne w każdym przypadku, gdy podatnik chce kwestionować niekorzystną dla siebie interpretację, bez względu na to, czy po wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa stanowisko fiskusa uległo zmianie czy nie.[/b]

Na marginesie należy wskazać, że w sytuacji, gdy organ podatkowy – na skutek wezwania do usunięcia naruszenia prawa – stwierdzi, iż interpretacja została wydana z naruszeniem prawa, powinien z urzędu wszcząć procedurę zmiany tej interpretacji.

[ramka][b]WAŻNE[/b]

W przypadku stwierdzenia braków formalnych organ powinien wezwać podatnika do ich uzupełnienia w terminie siedmiu dni pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Jeżeli wnioskodawca nie uzupełni braków formalnych (lub uzupełni je po upływie wyznaczonego terminu), organ powinien pozostawić sprawę bez merytorycznego rozstrzygnięcia.[/ramka]

[ramka][b]Śledź zmiany przepisów[/b]

Podatnicy, którzy otrzymali pozytywną interpretację indywidualną, powinni pamiętać, że gwarantuje ona moc ochronną tylko w okresie, gdy obowiązują przepisy prawne, które wyjaśnia. Z momentem utraty ich mocy bądź ich zmiany interpretacja przestanie wywoływać skutki na przyszłość.

Co prawda interpretacja taka nadal będzie zabezpieczać pozycję podatnika, ale jedynie w odniesieniu do okresu, w którym obowiązywały interpretowane przepisy, zatem jej wartość będzie niejako „historyczna”.

W razie zmiany przepisów organy podatkowe nie mają formalnego obowiązku uchylania nieaktualnych już interpretacji – wygasają one bowiem z mocy samego prawa. Interpretacja wygaśnie tylko w wyniku takiej zmiany przepisów, która spowoduje dezaktualizację oceny prawnej stanowiska wnioskodawcy zawartej w wydanej interpretacji.