Z zapytaniem, czy możliwe jest używanie w takich dokumentach jak paszport czy dowód osobisty, a także w aktach stanu cywilnego form nazwiska w odmianie dla mężczyzn, mężatek i panien (np. Nowak, Nowakowa, Nowakówna), zwrócił się do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji krakowski poseł prof. Jan Widacki.
MSWiA wyjaśnia, że w obecnym stanie prawnym nie jest dopuszczalne wpisywanie formy nazwiska wskazującego na stan cywilny kobiety. Dokumenty tożsamości wydawane są na podstawie danych zawartych w aktach stanu cywilnego, które są sporządzane zgodnie z polską normą ortograficzną.[b] Możliwość zapisu w nich nazwisk z przyrostkami w formie żeńskiej -owa, -ina, -ówna, -anka wyeliminowała wprowadzona w 1946 r. rejestracja świecka.[/b] Jak wyjaśnia resort, było społecznie nieakceptowane uwidacznianie statusu kobiet wskazujące na stan cywilny czy uzależnienie od mężczyzny.
Zgodnie zaś z obowiązującym prawem przemawiającym za stabilizacją nazwisk każde nazwisko jest dziedziczone i w zasadzie niezmieniane, z wyjątkiem okoliczności związanych ze stanem cywilnym osoby.
Za tożsamością zapisu nazwisk bez rozróżniania formy nazwiska w zależności od statusu kobiety przemawiają obowiązujące przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wskazujące dopuszczalne ich formy.
Mając na uwadze, że pierwotnie nabywane nazwisko łączy się z urodzeniem i wskazuje na pochodzenie od określonej osoby, powinno być tożsame z nazwiskiem przynajmniej jednego z rodziców bądź – w przypadku gdy rodzice nie złożą oświadczeń co do nazwiska dziecka – nazwisko dziecka powinno się składać z nazwiska matki i dołączonego do niego nazwiska ojca. Ustalone w ten sposób pozostaje niezmienione najczęściej do czasu zawarcia małżeństwa. Wtedy małżonkowie mogą nosić wspólne nazwisko będące dotychczasowym nazwiskiem jednego z nich, mogą także pozostać przy swoich dotychczasowych nazwiskach, jak również połączyć z nim dotychczasowe nazwisko drugiego małżonka.
