Wojna z KE szkodzi polskiej gospodarce

Możemy stracić 770 mld zł unijnych funduszy. Ale zagrożona jest też nasza reputacja jako kraju godnego zaufania, gdzie firmy chciałyby inwestować.

Aktualizacja: 11.10.2021 08:06 Publikacja: 10.10.2021 21:00

Wojna z KE szkodzi polskiej gospodarce

Foto: Adobe Stock

Ostatni wyrok Trybunału Konstytucyjnego niewątpliwie oznacza eskalację konfliktu prawnego z Komisją Europejską. A to może przynieść również przykre dla nas reperkusje gospodarcze.

Niższy wzrost PKB

Jakie dokładnie, na razie nie jest przesądzone, bo w pierwszej reakcji na orzeczenie Trybunału decydenci w Brukseli nie zagrozili ostrymi konsekwencjami finansowymi. Nie mniej w grę wchodzi groźba zablokowania unijnych dotacji z Krajowego Funduszu Odbudowy – w tym 24 mld euro bezzwrotnych dotacji i 12 mld europożyczek, które mają pomóc nie tylko w popandemicznej odbudowie gospodarki czy sfinansowaniu koniecznej zielonej rewolucji, ale także wspierać realizację sztandarowego programu PiS – Polskiego Ładu.

Czytaj więcej

Sondaż: Polacy podzieleni, czy wyrok TK to początek polexitu

– Szacowaliśmy, że w 2022 r. Polska może otrzymać z Funduszu Odbudowy około 1 proc. PKB. Bez tych środków nasza gospodarka rosłaby wolniej, dynamika PKB mogłaby być niższa o ok. 0,5 pkt proc. – analizuje Rafał Banecki, główny ekonomista ING Banku Śląskiego.

Kto zapłaci za zieloną rewolucję

Ze strony rządu słychać głosy, że ewentualna utrata wspólnotowych funduszy wcale nam nie zaszkodzi. Prezes Narodowego Banku Polskiego Adam Glapiński jeszcze w ostatnich dniach powtarzał, że poradzimy sobie bez funduszy unijnych, a transformację energetyczną, w tym rozwój energetyki atomowej, jesteśmy w stanie sfinansować sobie sami.

W zasadzie coś w tym jest. – Farmy wiatrowe powstaną i bez tych środków UE, ale Polska potrzebuje ogromnych inwestycji także w sieci energetyczne, fotowoltaikę i inne odnawialne źródła energii, w czyste powietrze, elektromobilność, w tym zeroemisyjny transport publiczny czy konieczną transformację cyfrową. Bez wsparcia z UE, tych inwestycji będzie mniej, albo będą kosztowały nas wiele wyrzeczeń, zaciskania pasa, ograniczania wydatków na inne cele czy wzrost zadłużenia. Trudno znaleźć powody, dla których mielibyśmy rezygnować z tego wsparcia – ocenia Rafał Benecki.

Czytaj więcej

Cezary Szymanek: I co teraz? 7 pytań do prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego po orzeczeniu TK

– Środki z Funduszu Odbudowy dałyby oddech finansom publicznym, które zadłużyliśmy mocno w czasie kryzysu. Brak tych pieniędzy to większy deficyt, większy dług lub wyższe podatki i cięcia innych wydatków – ostrzega też Sławomir Dudek, główny ekonomista Fundacji FOR. 24 mld euro, czyli ok. 110 mld zł z KPO, to cały roczny budżet funduszu zdrowia czy cały budżet na inwestycje w budżecie centralnym i samorządach.

– Wyrok stawia też pod znakiem zapytania kwestie całego budżetu unijnego, a to są już ogromne środki – zaznacza Dudek. Warto przypomnieć, że łącznie na lata 2021–2027 pula funduszy UE dla Polski to ok. 770 mld zł (łącznie z KPO i polityką rolną). Brak tych pieniędzy może przyczynić się nie tylko do obniżenia dynamiki PKB (nawet o 1–2 pkt procentowe rocznie), ale też np. do obniżenia ocen naszej wiarygodności kredytowej przez międzynarodowe agencje ratingowe.

– Ale pieniądze to nie wszystko – zaznacza Dudek. – Eskalacja konfliktu z Unią Europejską wpłynie negatywnie na wiarygodność ekonomiczną naszego kraju i obniżenia klimatu inwestycyjnego w Polsce – podkreśla Sławomir Dudek.

Kraj zwiększonego ryzyka?

– Ostatnie orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego powoduje, że Polska będzie postrzegana jako bardziej ryzykowny kraj do inwestowania – ocenia też Łukasz Kozłowski, główny ekonomista Federacji Przedsiębiorców w Polsce. – Niepewność co do kształtu przyszłych relacji z UE oraz napływu środków z funduszy europejskich utrudnia kalkulację ekonomiczną i zniechęca do realizacji projektów inwestycyjnych – dodaje Łukasz Kozłowski.

Czytaj więcej

Po wyroku TK Polsce grożą unijne kary finansowe

Inaczej mówiąc, firmy bez gwarancji takiej samej ochrony prawnej w Polsce jak w całej Unii Europejskiej, mniej chętnie będą stawiać u nas nowe fabryki czy inwestować w rozwój technologii, choć to właśnie wzrostu inwestycji prywatnych polska gospodarka potrzebuje jak kania dżdżu. Jeśli zaś inwestorzy finansowi zaczną nas postrzegać jako kraj zwiększonego ryzyka, grozi to destabilizacją kursu walutowego. Próbkę tego ostatniego efektu mieliśmy już okazję obserwować w ostatnich dniach, gdy złoty się osłabiał, mimo że w tym samym czasie NBP niespodziewanie podniósł stopy procentowe.

Ekonomiści zauważają też, że otwarta wojna z Brukselą w kwestiach prawnych pachnie też wejściem na ścieżkę do polexitu. A w takim przypadku konsekwencje gospodarcze to byłyby o wiele poważniejsze. Dlatego organizacje biznesowe apelują do rządu o porozumienie z Komisją Europejską.

Ostatni wyrok Trybunału Konstytucyjnego niewątpliwie oznacza eskalację konfliktu prawnego z Komisją Europejską. A to może przynieść również przykre dla nas reperkusje gospodarcze.

Niższy wzrost PKB

Pozostało 97% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Gospodarka
Hiszpania liderem wzrostu w eurolandzie
Gospodarka
Francję czeka duże zaciskanie budżetowego pasa
Gospodarka
Największa gospodarka Europy nie może stanąć na nogi
Gospodarka
Balcerowicz do ministrów: Posłuszeństwo wobec premiera nie jest najważniejsze
Gospodarka
MFW ma trzy scenariusze dla Ukrainy. Jeden optymistyczny, dwa – dużo gorsze