Dobre praktyki stosowane, ale tylko wybiórczo

Wszystkie spółki notowane w indeksach WIG20, mWIG40 i sWIG80 deklarują stosowanie znowelizowanych dobrych praktyk spółek notowanych na GPW, które obowiązują od 1 stycznia. Jednak, jak wynika z badania firmy doradczej Deloitte, deklaracje te często mają niewiele wspólnego z praktyką.

Problem dotyczy ujawniania informacji na temat stosowanej przez firmy polityki różnorodności oraz polityki wynagradzania. Przedsiębiorstwa niechętnie publikują też długoterminowe prognozy finansowe oraz rzadko uwzględniają w wewnętrznych regulacjach zasady postępowania w sytuacji powstania konfliktu interesów.

Niejasny podział zadań

Po przeanalizowaniu 235 witryn internetowych spółek publicznych okazało się, że wywiązują się one z obowiązku przyjęcia znowelizowanych praktyk GPW, a także umieszczenia tej informacji na swojej stronie internetowej. Sytuacja wygląda gorzej, kiedy przyjrzymy się, jak realizowane są obowiązki informacyjne w praktyce. Zgodnie z rekomendacjami dobrych praktyk GPW firmy powinny zawrzeć na swojej witrynie m.in. statut, skład zarządu i rady nadzorczej (wraz z życiorysami zawodowymi członków tych organów), informację na temat spełnionego kryterium niezależności przez członków rady, schemat podziału zadań czy informację o polityce różnorodności stosowanej wobec władz spółki. Niektórych informacji nie ma na stronach spółek lub są one trudno dostępne, ponieważ znajdują się wyłącznie w sprawozdaniach lub innych dokumentach, do których trudno dotrzeć.

– Większość spółek publikuje składy zarządów i rad nadzorczych. Trudności z dostępem do informacji zaczynają się jednak, gdy chcemy znaleźć informacje na temat podziału obowiązków oraz spełnienia kryterium niezależności przez poszczególnych członków rady, w tym przewodniczącego komitetu audytu – ocenia Dorota Snarska-Kuman, partner w sektorze instytucji finansowych i lider programu rozwoju rad nadzorczych w Deloitte. Jak zauważa, najtrudniej znaleźć informacje o polityce różnorodności stosowanej wobec władz spółki. – Zaledwie jedna czwarta spółek ujawnia te informacje na swoich stronach. Chodzi tu nie tylko o różnorodność w odniesieniu do kwestii płci, ale także kwalifikacji, niezależności, doświadczenia oraz kompetencji członków – zauważa Snarska-Kuman.

Sygnał dla inwestorów

Jak wynika z badania, braki w informacjach dotyczących ładu korporacyjnego tylko w części przypadków są wynikiem niedopatrzenia lub zaniedbania. Często spółki w pełni świadomie nie publikują wybranych informacji, korzystając z zasady „zastosuj lub wyjaśnij, dlaczego nie stosujesz". Jest to rozwiązanie powszechnie obowiązujące w wypadku kodeksów dobrych praktyk. Zgodnie z nim firmy nie muszą respektować wszystkich rekomendacji i zasad zawartych w dobrych praktykach GPW, jednak muszą wtedy poinformować, dlaczego nie stosują wybranych zapisów. Rekomendacja odnosząca się do wprowadzenia i opublikowania polityki różnorodności jest jedną z najczęściej wyłączanych ze stosowania, ale nie jedyną. Ponad połowa spółek, których strony zbadał Deloitte, nie przewiduje prowadzenia transmisji walnego zgromadzenia akcjonariuszy w czasie rzeczywistym. Podobny odsetek nie zamieszcza na swej witrynie korporacyjnej zapisu audio i wideo z WZA.

Do często wyłączanych ze stosowania zasad, istotnych z punktu widzenia inwestorów, można zaliczyć także te dotyczące wynagradzania najważniejszych osób w firmie. Zapisu, który zakazuje kluczowym osobom w przedsiębiorstwie realizacji opcji lub instrumentów pochodnych na akcjach spółki wcześniej niż po dwóch latach, jeśli stanowiły część ich wynagrodzenia, nie stosuje 45 proc. firm. W zamyśle twórców dobrych praktyk miał on doprowadzić do powiązania zarobków z długoterminowymi celami firmy.

Prognozy w tajemnicy

Ponad jedna trzecia spółek nie respektuje też zasad nakazujących wprowadzenie jednolitej polityki wynagradzania zarządu, rady i najwyższego kierownictwa, a także publikowania raportu z realizacji tej polityki w sprawozdaniach z działalności spółki. – Informacja o wynagrodzeniach osób zasiadających w zarządzie i radzie nadzorczej jest jednym z bardziej wrażliwych, a jednocześnie interesujących akcjonariuszy i opinię publiczną tematów – zauważa Wiesław Thor, doradca zarządu Deloitte oraz członek rady nadzorczej mBank. Jak twierdzi, spółki często próbują wybrnąć z obowiązku nałożonego przez regulatorów, informując ogólnie, ile wydano łącznie w danym roku na wynagrodzenia i premie. – Równocześnie brak jednolitej polityki w tym zakresie tłumaczą faktem, że wynagrodzenie jest przedmiotem indywidualnie zawieranych kontraktów menedżerskich. Tymczasem nie ulega wątpliwości, że wprowadzenie takiej polityki oraz ujawnianie informacji na temat wynagrodzeń to ważny sygnał dla inwestorów, że spółka reprezentuje wysokie standardy ładu korporacyjnego – ocenia Thor.

Jak wynika z analizy Deloitte, ponad jedna trzecia spółek nie stosuje również zasady o publikowaniu prognoz finansowych wraz z informacją o stopniu ich realizacji, a także unika obowiązku określenia w wewnętrznych regulacjach sposobu postępowania w wypadku powstania konfliktu interesów w spółce.

Badanie przeprowadzone zostało metodą desk research na próbie 235 spółek publicznych. Pełne opracowanie wyników będzie opublikowane 30 listopada podczas konferencji „Nowoczesne rady nadzorcze", której organizatorami są Deloitte oraz dziennik „Rzeczpospolita".

Giełda

Pozostało 90% artykułu