Budżet UE na 2014 rok uzgodniony

We wtorek nad ranem negocjatorzy trzech unijnych instytucji – Rady UE, Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej – zawarli porozumienie w sprawie dodatkowych środków w budżecie na ten rok, a także uzgodnili budżet na 2014 rok.

– Trwało to 16 godzin, ale warto było – mówił Janusz Lewandowski, unijny komisarz ds. budżetu. Te 16 godzin to czas trwania tylko ostatniego spotkania. Ogółem maraton budżetowy trwał od marca, bo wtedy rozpoczęły się negocjacje między Radą UE (unijnymi rządami) a Parlamentem Europejskim w sprawie nowego wieloletniego budżetu 2014–2020. Ich częścią były porozumienia dotyczące dodatkowych środków na 2013, budżet na 2014, zasady wydawania pieniędzy z polityki spójności i polityki rolnej w latach 2014–2020 oraz porozumienie odnośnie do zamiaru zreformowania źródeł finansowania budżetu.

Ostatnia faza negocjacji wyjaśniła znakomitą większość problemów. Parlament Europejski chciałby jeszcze poważnej dyskusji na ten temat i ustanowienia odrębnych unijnych dochodów, a nie jak to jest obecnie – finansowania budżetu głównie ze składek państw członkowskich liczonych w relacji do produktu narodowego brutto. Na razie ma obiecaną dyskusję na ten temat. – Pozostała jeszcze kwestia powołania grupy wysokiego szczebla ds. środków własnych (źródeł finansowania budżetu – red.), ale i tu jestem optymistą – powiedział Lewandowski. To oznacza, że w najbliższy czwartek Komisja Budżetowa PE zarekomenduje przyjęcie budżetu 2014–2020, a cały PE przyjmie go na sesji plenarnej w przyszłym tygodniu.

Budżet na 2014–2020 opiewa na 960 mld euro. Kwoty przeznaczone na poszczególne polityki, w tym najważniejszą dla Polski politykę spójności, zostały uzgodnione na szczycie przywódców UE w lutym. PE nie zmieniał już kwot, ale postawił postulaty odnośnie do sposobu ich wydatkowania. Udało mu się np. złagodzić restrykcyjne wymagania dotyczące przyznawania unijnych funduszy. Najtrudniejsza do uzgodnienia była tzw. warunkowość makroekonomiczna, pozwalająca na odbieranie funduszy beneficjentom, których rządy nie wypełniają kryteriów fiskalnych. Ostateczny kompromis ograniczył kwotowy zakres jej działania.

Ponadto eurodeputowani wykorzystali negocjacje nad budżetem wieloletnim, aby zmusić Radę UE do wyasygnowania dodatkowych pieniędzy na pokrycie tegorocznych zobowiązań.

– Było to w sumie ponad 14 mld euro – powiedział Lewandowski. Poprawki obejmowały zarówno niedoszacowane wydatki, jak i nieoczekiwane obniżki wpływów, np. w wyniki niższych, niż oczekiwano wpływów z ceł na graniach UE. W ostatnią noc negocjacji spierano się już tylko o dodatkowe 400 mln euro na Fundusz Solidarności w związku z powodziami w Niemczech, Austrii, Czechach i Rumunii. Ostatecznie Rada zgodziła się dołożyć część pieniędzy na ten cel.

Wstrzymywana zgoda PE na budżet 2014–2020 pomogła też przekonać Radę do zaakceptowania budżetu na 2014 rok. Ostateczny rezultat jest wyjątkowy: państwa członkowskie zgodziły się na poziom zobowiązań zaproponowany przez Komisję Europejską, a więc 142,6 mld euro.

To 400 mln euro więcej niż ich wyjściowa pozycja negocjacyjna. Parlament Europejski też musiał ustąpić – o 500 mln euro, bo chciał wydatków na poziomie 143,1 mld euro. Dlatego nie jest w pełni zadowolony. – Koncyliacja zakończyła się umiarkowanym sukcesem – oceniła Sidonia Jędrzejewska, eurodeputowana PO. Budżet 2014 jest o 9,7 mld euro mniejszy niż tegoroczny, z czego aż 7,5 mld euro jest efektem spadku wydatków na politykę spójności. Nie ma w tym nic dziwnego, bo wydatki na ten cel w 2013 są wyjątkowo wysokie – to ostatni rok obowiązywania obecnej perspektywy budżetowej, a więc beneficjenci przysyłają wszystkie rachunki z kończonych teraz projektów.

Z kolei w 2014 ruszy niewiele projektów z nowej perspektywy budżetowej. Znaczące płatności będą dotyczyły rachunków przesłanych jeszcze pod koniec tego roku. Według Lewandowskiego, jeśli w ciągu roku zabraknie pieniędzy, państwa członkowskie zgodzą się na poprawkę do budżetu. – Mamy ich deklarację w tej sprawie. Jak do tej pory działało to dobrze – ocenił komisarz.

Nie wszystkie państwa poparły budżetowy kompromis. Przeciw były m.in. Wielka Brytania, Dania czy Holandia. – Byłoby lepiej mieć jednomyślność, ale doświadczenie negocjacji budżetów rocznych mówi nam, że to bardzo trudne – ocenił komisarz Lewandowski. Budżety roczne, w przeciwieństwie do budżetu wieloletniego, przyjmowane są kwalifikowaną większością głosów.

Anna Słojewska z Brukseli