Gmina nie zapłaci VAT od środków z UE na fotowoltaikę dla mieszkańców

Gmina, która montuje fotowoltaikę u mieszkańców, z czasem przekazuje ją im na własność, ale nie zajmuje się tym stałe, nie robi tego dla zysku, a projekt jest sfinansowany w znacznej części ze środków europejskich, nie działa jako podatnik VAT.

Publikacja: 05.06.2023 16:39

Gmina nie zapłaci VAT od środków z UE na fotowoltaikę dla mieszkańców

Foto: Adobe Stock

W poniedziałek siedmioosobowy skład Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) uwzględnił skargę kasacyjną gminy, która spierała się z fiskusem o VAT od inwestycji w odnawialne źródła energii w dużej mierze sfinansowanej za pieniądze z UE. 

Konkretnie chodziło o podatkowe skutki montażu kolektorów słonecznych na rzecz mieszkańców. We wniosku o interpretację gmina wyjaśniła, że będzie realizowała projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. W związku z tym na podstawie umów z mieszkańcami - w zamian za jednorazową odpłatność - wykona montaż i podpięcie instalacji tj. kolektorów słonecznych na ich budynkach czy gruntach. Zamontowane instalacje zostaną udostępnione mieszkańcom, a po upływie określonego czasu staną się ich własnością.

Gmina tłumaczyła, że w ramach projektu wysokość dofinansowania ze środków unijnych zawsze wynosić będzie 85 proc. kosztów kwalifikowanych bez względu na ilość zaangażowanych nieruchomości. Wkład własny gminy i mieszkańców będzie zaś stanowił ułamek wartości instalacji ok. 15 proc. Wpłaty mieszkańców będą miały charakter obowiązkowy, a realizacja inwestycji będzie od nich uzależniona.

Z wniosku wynikało ponadto, że gmina będzie posiłkować się firmami zewnętrznymi, ale te nie będą podpisywać umów bezpośrednio z mieszkańcami. Swoje czynności będą wykonywały na zlecenie gminy. Zakupiona usługa wykonania instalacji będzie usługą budowlanąMontaż i podpięcie instalacji solarnych będzie wykonane w ramach budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części budynków mieszkalnych. Gmina podkreśliła, że faktury dokumentujące poniesione wydatki w związku z realizacją projektu będą wystawiane na nią. I chciała się upewnić jaka jest podstawa opodatkowania wykonywanej przez nią usługi. Sama uważała, że będzie to tylko kwota należna jej od mieszkańca z tytułu umowy o wzajemnych zobowiązaniach, pomniejszona o należny VAT.

Fiskus odpowiedział jednak, że podstawą opodatkowania dla usług montaży instalacji świadczonych przez gminę na rzecz mieszkańców jest nie tylko ich wpłata, ale także 85 proc. dofinansowanie otrzymane ze środków unijnych, pomniejszone o kwotę podatku należnego. W ocenie fiskusa tylko wkład własny gminy nie będzie stanowił podstawy opodatkowania VAT.

Czytaj więcej

TSUE: gmina zakładająca fotowoltaikę i usuwająca azbest nie musi płacić VAT

Gmina zaskarżyła interpretację, ale bez sukcesu. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zgodził się z fiskusem, że uzyskane przez nią dofinansowanie jest bezpośrednio związane z finansowaniem konkretnej inwestycji w postaci usługi montażu kolektorów słonecznych. Tym samym nie służyło finansowaniu ogólnej działalności skarżącej. W konsekwencji zdaniem sądu otrzymana dotacja ma bezpośredni wpływ na cenę usług świadczonych przez gminę w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT czyli kształtuje ona podstawę opodatkowania tym podatkiem.

W drugiej instancji sprawa nie była już taka oczywista. NSA miał na tyle poważne wątpliwości, że wystąpił o podjęcie uchwały. Konkretnie zapytał czy otrzymane przez gminę dofinansowanie ze środków europejskich na realizację projektów dotyczących odnawialnych źródeł energii  wchodzi w skład podstawy opodatkowania, z tytułu świadczonej przez nią usługi montażu kolektorów słonecznych na rzecz mieszkańców. Poszerzony skład NSA uchwały jednak nie wydał, ale przejął sprawę do rozpoznania. I tak ostatecznie w poniedziałek siedmiu sędziów NSA orzekło na korzyść skarżącej gminy. 

Kluczowe dla rozstrzygnięcia okazały się dwa wyroki Trybunału Sprawiedliwości UE (TSUE) w sprawach C-616/21 i C-612/21. Po ich analizie NSA doszedł do przekonania, że w spornej sprawie dotacja nie wchodzi do podstawy opodatkowania VAT.  

Sąd zgodził się co prawda, że w świetle orzecznictwa unijnego w przypadku skarżącej można mówić o dostawie i usłudze. Jednak jego analiza prowadzi też do wniosku, że w tej konkretnej sytuacji gmina nie wykonuje działalności gospodarczej. Biorąc pod uwagę stanowisko TSUE sąd zwrócił uwagę, że wynagrodzenie, które skarżąca otrzymuje od mieszkańców nie przekroczy 15 proc. Ponadto nie zatrudnia pracowników, nie prowadzi na stałe tego typu działalności, a jej wkład własny gminy i mieszkańców stanowi zaledwie ułamek wartości całej inwestycji. W ocenie NSA tego typu transakcja nie ma uzasadnienia ekonomicznego, nie można jej uznać za ekonomicznie opłacalną. 

Gmina, która realizuje projekt z zakresu odnawialnych źródeł energii - kolektorów słonecznych - współfinansowany w znacznej części ze środków europejskich, w ramach którego montuje i podpina instalacje fotowoltaiczne na budynkach czy gruntach mieszkańców, którzy po pewnym czasie przejmą je na własność, nie wykonuje z tego tytułu działalności gospodarczej z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Dlatego jak podkreślił sędzia NSA Roman Wiatrowski otrzymane na ten cel finansowanie ze środków europejskich, nie może być w ogóle rozważane jako podstawa opodatkowania VAT. Wyrok jest prawomocny.

W poniedziałek siedmioosobowy skład Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) uwzględnił skargę kasacyjną gminy, która spierała się z fiskusem o VAT od inwestycji w odnawialne źródła energii w dużej mierze sfinansowanej za pieniądze z UE. 

Konkretnie chodziło o podatkowe skutki montażu kolektorów słonecznych na rzecz mieszkańców. We wniosku o interpretację gmina wyjaśniła, że będzie realizowała projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. W związku z tym na podstawie umów z mieszkańcami - w zamian za jednorazową odpłatność - wykona montaż i podpięcie instalacji tj. kolektorów słonecznych na ich budynkach czy gruntach. Zamontowane instalacje zostaną udostępnione mieszkańcom, a po upływie określonego czasu staną się ich własnością.

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP