Chiny w 2050 r. będą liderem gospodarki

W mo­men­cie, w któ­rym my, ­Eu­ro­pej­czy­cy, bę­dzie­my za­czy­na­li ko­lej­ny ty­dzień no­we­go, 2012 ro­ku – Chiń­czy­cy bę­dą świę­to­wa­li No­wy Rok, któ­ry tra­dy­cyj­nie przy­pa­da mię­dzy koń­cem stycz­nia a koń­cem lu­te­go. Tym ra­zem chiń­ski No­wy Rok roz­po­czy­na się 23 stycz­nia, a bę­dzie to Rok Smo­ka.

Astro­lo­go­wie su­ge­ru­ją, że po­dob­nie jak wcze­śniej­sze la­ta Smo­ka bę­dzie to rok wy­jąt­ko­wy, zwia­stu­ją­cy na­dej­ście zmian. Wtó­ru­je im hi­sto­ria.

Na przy­kład w 1976 ro­ku, któ­ry rów­nież był Ro­kiem Smo­ka, zmarł Mao Ze­dong, co za­po­cząt­ko­wa­ło zmia­ny na szczy­tach wła­dzy. A w dłu­ższej per­spek­ty­wie wpro­wa­dze­nie sze­re­gu re­form go­spo­dar­czych i otwie­ra­nie się te­go kra­ju na świat.

Dzię­ki tym re­for­mom Chi­ny są dziś jed­ną z naj­po­tę­żniej­szych go­spo­da­rek na świe­cie, ustę­pu­ją­cą tyl­ko Sta­nom Zjed­no­czo­nym.

Jednym z najpoważniejszych problemów, z którymi w najbliższych latach będzie musiał zmierzyć się Pekin, jest uzależnienie rozwoju gospodarczego Chin od eksportu

Prę­dzej czy póź­niej, naj­praw­do­po­dob­niej zde­kla­su­ją i USA.

Eko­no­mi­ści HSBC prze­wi­du­ją, że w 2050 ro­ku oj­czy­zna Kon­fu­cju­sza bę­dzie nu­me­rem 1 na li­ście naj­więk­szych go­spo­da­rek na świe­cie, a chiń­ski PKB wzro­śnie po­nadsied­mio­krot­nie w po­rów­na­niu z wy­ni­kiem na ko­niec 2010 ro­ku, osią­ga­jąc war­tość 25 334 mi­liar­dów do­la­rów.

PKB Sta­nów Zjed­no­czo­nych bę­dzie wy­no­sił ok. 22 270 mld dol., a In­dii – trze­ciej co do wiel­ko­ści go­spo­dar­ki na świe­cie w 2050 ro­ku – „je­dy­nie" 8165 mld dol. „Skrom­ny" wy­nik In­dii bę­dzie po­naddzie­się­cio­krot­nie więk­szy niż PKB Pol­ski za te pra­wie 40 lat (786 mld dol., 25. miej­sce w ran­kin­gu).

Za­nim jed­nak Chi­ny awan­su­ją na po­zy­cję glo­bal­ne­go li­de­ra go­spo­dar­cze­go, bę­dą mu­sia­ły sta­wić czo­ła wy­zwa­niom, któ­re nie­sie ze so­bą Rok Smo­ka. A wraz z ni­mi resz­ta świa­ta, któ­ra z pew­no­ścią od­czu­je na­stęp­stwa nad­cho­dzą­cych prze­mian w Pań­stwie Środ­ka.

Szy­ku­je się zmia­na war­ty

Je­sie­nią te­go ro­ku ma na­stą­pić zmia­na na szczy­tach wła­dzy w Chi­nach. Na bar­kach no­wej eki­py rzą­dzą­cej bę­dzie spo­czy­wa­ła ogrom­na od­po­wie­dzial­ność – jej za­da­niem bę­dzie ta­kie za­rzą­dza­nie kra­jem, aby chiń­skiej go­spo­dar­ce uda­ło się unik­nąć twar­de­go lą­do­wa­nia.

Najnowszy plan pięcioletni to lektura obowiązkowa dla przedsiębiorców spoza Chin, którzy mają w planach rozpoczęcie lub rozwój biznesu w tym kraju

Bę­dzie od­po­wie­dzial­na rów­nież za bu­do­wa­nie fun­da­men­tów no­we­go mo­de­lu roz­wo­ju go­spo­dar­cze­go w tym kra­ju. Pra­ce nad roz­wią­za­nia­mi umo­żli­wia­ją­cy­mi Chi­nom osią­gnię­cie tych ce­lów pod­jął już obec­ny rząd.

W od­po­wie­dzi na pro­ble­my, któ­re al­bo już do­tknę­ły tego kraju, al­bo ujaw­nią się w cią­gu kil­ku naj­bli­ższych lat, chiń­skie wła­dze stwo­rzy­ły dwu­na­sty z ko­lei plan pięciolet­ni, któ­ry bę­dzie realizowany w la­tach 2011 – 2015.

Jed­nym z najpoważniejszych pro­ble­mów, z któ­ry­mi w naj­bli­ższych la­tach bę­dzie mu­siał zmie­rzyć się Pe­kin, jest uza­le­żnie­nie roz­wo­ju go­spo­dar­cze­go Chin od eks­por­tu, co mo­że sta­no­wić za­gro­że­nie dla przy­szłe­j pro­spe­ri­ty te­go kra­ju.

Za­le­żny od sy­tu­acji w in­nych czę­ściach świa­ta, spa­da­ją­cy po­pyt na eks­port z Pań­stwa Środ­ka to nieje­dy­ny ar­gu­ment za zmia­ną mo­de­lu wzro­stu go­spo­dar­cze­go. Istot­ną kwe­stią są rów­nież ro­sną­ce kosz­ty pra­cy w Chi­nach, któ­re sprawiają, że kraj ten nie jest już tak atrak­cyj­ną lo­ka­li­za­cją ta­niej pro­duk­cji jak jesz­cze kil­ka lat te­mu.

Pol­skie przed­się­bior­stwa pro­wa­dzą­ce pro­duk­cję w Chi­nach mó­wią o wzro­ście kosz­tów na­wet o kil­ka­na­ście pro­cent w ska­li ro­ku. W związ­ku z tym zja­wi­skiem zwięk­sza się za­in­te­re­so­wa­nie lo­ko­wa­niem pro­duk­cji w tań­szych niż Chi­ny kra­jach azja­tyc­kich – na przy­kład w Ban­gla­de­szu, Kam­bo­dży czy Wiet­na­mie – czy na ryn­kach la­ty­no­ame­ry­kań­skich.

Zgod­nie z za­ło­że­nia­mi naj­now­sze­go pla­nu pięciolet­nie­go w ro­li si­ły na­pę­do­wej chiń­skiej go­spo­dar­ki eks­port ma za­stą­pić kon­sump­cja kra­jo­wa, wspie­ra­na między innymi przez wzrost do­cho­dów oraz in­we­sty­cje w bez­pie­czeń­stwo so­cjal­ne (edu­ka­cja, ochro­na zdro­wia). To nie pierw­sza pró­ba po­bu­dza­nia kon­sump­cji kra­jo­wej w Chi­nach po­dej­mo­wa­na przez tam­tej­sze wła­dze.

Nie­ste­ty, ani spe­cjal­ne pa­kie­ty sty­mu­la­cyj­ne, ani wzrost płac nie prze­ło­ży­ły się na zwięk­sze­nie udzia­łu kon­sump­cji w PKB, któ­ry w ostat­nich la­tach – za­miast ro­snąć – ma­lał. Ma to zwią­zek z wro­dzo­ną za­po­bie­gli­wo­ścią Chiń­czy­ków, któ­rzy do­dat­ko­we do­cho­dy wo­lą za­oszczę­dzić, niż wy­dać na kon­sump­cję. Oszczę­dza­ją, aby za­pła­cić za edu­ka­cję, le­cze­nie czy za­pew­nić so­bie środ­ki do ży­cia na sta­rość.

Czy ruszą wydatki konsumpcyjne

Z ba­dań prze­pro­wa­dzo­nych przez Eco­no­mist In­tel­li­gen­ce Unit w 2010 ro­ku wy­ni­ka, że Chiń­czy­cy od­kła­da­ją na­wet 35 proc. do­cho­dów go­spo­darstw do­mo­wych. Czy tym ra­zem uda się za­chę­cić ich do zwięk­sza­nia wy­dat­ków kon­sump­cyj­nych?

Je­śli tyl­ko wła­dze za­dba­ją o ich bez­pie­czeń­stwo so­cjal­ne, praw­do­po­dob­nie tak. Eks­per­ci Be­ijing Ca­pi­tal Gro­up już w mi­nio­nym ro­ku pro­gno­zo­wa­li, że do 2015 ro­ku Chi­ny sta­ną się dru­gim po Stanach Zjednoczonych naj­więk­szym na świe­cie ryn­kiem kon­su­menc­kim.

Kon­cen­tra­cja na po­bu­dza­niu kon­sump­cji nie ozna­cza jed­nak, że Chi­ny na­gle za­po­mną o prze­my­śle. Są świa­to­wym cen­trum pro­duk­cyj­nym, a sek­tor wy­twór­czy jest „krę­go­słu­pem" tam­tej­szej go­spo­dar­ki.

Wśród prio­ry­te­tów naj­now­sze­go pla­nu pięciolet­nie­go zna­la­zło się rów­nież uno­wo­cze­śnia­nie tra­dy­cyj­nych ga­łę­zi prze­my­słu. Mo­der­ni­za­cja ma słu­żyć efek­tyw­niej­sze­mu wy­ko­rzy­sta­niu ener­gii i zmniej­sze­niu ne­ga­tyw­ne­go wpły­wu prze­my­słu na śro­do­wi­sko na­tu­ral­ne.

Chiń­czy­cy chcą rów­nież in­we­sto­wać w no­wo­cze­sne ga­łę­zie go­spo­dar­ki. Wy­szcze­gól­ni­li sie­dem „sek­to­rów przy­szło­ści", któ­re chcą roz­wi­jać: IT no­wej ge­ne­ra­cji, pro­duk­cja sprzę­tu spe­cja­li­stycz­ne­go wy­so­kiej ja­ko­ści, ma­te­ria­ły za­awan­so­wa­ne tech­no­lo­gicz­nie, sa­mo­cho­dy na­pę­dza­ne al­ter­na­tyw­ny­mi pa­li­wa­mi, tech­no­lo­gie ener­go­osz­częd­ne i przy­ja­zne dla śro­do­wi­ska na­tu­ral­ne­go, al­ter­na­tyw­ne źró­dła ener­gii oraz bio­tech­no­lo­gia.

Fir­my dzia­ła­ją­ce w tych sek­to­rach bę­dą mo­gły li­czyć na spe­cjal­ne gran­ty, za­chę­ty fi­nan­so­we oraz roz­wią­za­nia praw­ne sprzy­ja­ją­ce roz­wo­jo­wi ich dzia­łal­no­ści. Mo­der­ni­za­cja prze­my­słu i wspie­ra­nie roz­wo­ju sek­to­rów no­wo­cze­snych tech­no­lo­gii po­zwo­li Chi­nom efek­tyw­niej kon­ku­ro­wać na ryn­ku mię­dzy­na­ro­do­wym, ofe­ru­jąc in­no­wa­cyj­ne pro­duk­ty w ni­ższej ce­nie.

Drogowskaz dla polskich przedsiębiorców

Naj­now­szy plan pięciolet­ni to lek­tu­ra obo­wiąz­ko­wa dla przed­się­bior­ców spo­za Chin, któ­rzy ma­ją w pla­nach roz­po­czę­cie lub roz­wój biz­ne­su w tym kra­ju. Szans roz­wo­ju na­le­ży do­szu­ki­wać się w ob­sza­rach stra­te­gicz­nych na­kre­ślo­nych w tym pla­nie przez chiń­skie wła­dze, któ­re są otwar­te na za­gra­nicz­ne fir­my pro­wa­dzą­ce biz­nes w tych ob­sza­rach.

Ro­sną­ce za­in­te­re­so­wa­nie pol­skich firm współ­pra­cą z chiń­ski­mi kon­tra­hen­ta­mi po­zwa­la są­dzić, że na­sze ro­dzi­me przed­się­bior­stwa bę­dą sta­ra­ły się te szan­se wy­ko­rzy­stać.

Co­raz więk­sze jest rów­nież za­in­te­re­so­wa­nie Chiń­czy­ków in­we­sty­cja­mi w Pol­sce. Pol­ska Agen­cja In­for­ma­cji i In­we­sty­cji Za­gra­nicz­nych ne­go­cju­je z przed­sta­wi­cie­la­mi władz z Pe­ki­nu umo­wę za­kła­da­ją­cą wzrost chiń­skich in­we­sty­cji w Pol­sce na­wet do 300 mln eu­ro w cią­gu naj­bli­ższych trzech lat.

Je­śli to za­ło­że­nie zo­sta­nie zre­ali­zo­wa­ne, bę­dzie to ogrom­ny po­stęp w po­rów­na­niu z in­we­sty­cjami po­czy­nio­nymi przez Chiń­czy­ków w na­szym kra­ju w cią­gu ostat­nich kil­ku lat. Za do­brą wró­żbę mo­żna przy­jąć prze­ję­cie przez chiń­skie­go pro­du­cen­ta ma­szyn bu­dow­la­nych Liu­Gong cy­wil­nej czę­ści Hu­ty Sta­lo­wa Wo­la.

Jak pod­kre­śla­ją przed­sta­wi­cie­le Agen­cji Roz­wo­ju Prze­my­słu, to pierw­sza pry­wa­ty­za­cja pro­wa­dzo­na przez ka­pi­tał chiń­ski w Pol­sce.

Ko­lej­nym chiń­skim in­we­sty­cjom w na­szym kra­ju nie­wąt­pli­wie sprzy­ja za­cie­śnia­nie pol­sko­-chiń­skich re­la­cji na naj­wy­ższych szcze­blach wła­dzy. Wi­zy­ta pre­zy­den­ta Bro­ni­sła­wa Ko­mo­row­skie­go w Chi­nach z jed­nej stro­ny by­ła ozna­ką po­par­cia dla roz­wo­ju pol­sko­-chiń­skiej współ­pra­cy go­spo­dar­czej, a z dru­giej przy­słu­ży­ła się  pro­mo­wa­niu Pol­ski i pol­skich firm w tym kra­ju.

Mi­mo wie­lu dzia­łań ukie­run­ko­wa­nych na upo­wszech­nia­nie wie­dzy o na­szym kra­ju w Chi­nach, po­dej­mo­wa­nych jak do­tąd przez stro­nę pol­ską, ist­nie­je po­trze­ba dal­sze­go wzmac­nia­nia zna­jo­mo­ści mar­ki „Pol­ska" wśród oby­wa­te­li Pań­stwa Środ­ka.

W trak­cie gru­dnio­wej wi­zy­ty pre­zy­dent Bro­ni­sław Ko­mo­row­ski przed­sta­wił Pol­skę ja­ko zie­lo­ną wy­spę, naj­bar­dziej od­por­ną na kry­zys go­spo­dar­kę w Eu­ro­pie. Chiń­czy­cy przy­ję­li to z apro­ba­tą. Bę­dąc naj­po­tę­żniej­szą go­spo­dar­ką w Azji i jed­nym z czo­ło­wych uczest­ni­ków ryn­ku świa­to­we­go, chcą współ­pra­co­wać z in­ny­mi sil­ny­mi gra­cza­mi.