Podziały regionalne coraz silniejsze

Poziom zamożności w regionie wschodnim wynosił w 2011 r. 69,7 proc. średniej krajowej – podał ostatnio GUS. To najmniej  w kraju i tyle samo co rok wcześniej.

W tym czasie najbogatszy region centralny (woj. mazowieckie i łódzkie) nieznacznie, ale jednak, poprawił pozycję – Produkt Krajowy Brutto w przeliczeniu na jednego mieszkańca sięgnął 140,4 proc. średniej krajowej (wzrost o 0,1 pkt proc.).

– Zróżnicowania międzyregionalne w 2011 r. nieznacznie się pogłębiły. W przypadku PKB na mieszkańca jest to już trzeci z kolei rok wzrostu dysproporcji – podkreśla Tomasz Kaczor z Instytutu Prevision. – Od czasu wstąpienia do UE różnice między regionami spadły tylko raz, w 2008 r., co pokazuje, jak silne są naturalne tendencje do zwiększania różnic w poziomie zamożności, którym trudno przeciwdziałać – dodaje.

W 2004 r. PKB per capita w regionie wschodnim (w skład którego wchodzą woj. podlaskie, lubelskie, podkarpackie i świętokrzyskie, czyli cztery najbiedniejsze w Polsce) wynosiło 72 proc. średniej krajowej, a w regionie centralnym – 131,6 proc.

Ale trzeba zwrócić uwagę, że Polska wschodnia przestaje być jednolitym organizmem. Choć tworzą ją najbiedniejsze województwa, rozwijają się one w różnym tempie. – Najbiedniejsze województwo, podkarpackie, nieco zyskało w 2011 r. w relacji do średniej krajowej. Poziom zamożności wzrósł z 67,1 do 67,6 proc. średniej krajowej – podaje Kaczor. Podkarpacie należało zresztą do piątki najszybciej rozwijających się województw w 2011 r. – realnie PKB wzrósł tam o 5,1 proc. (w całej Polsce o 4,5 proc.), a w ciągu dwóch lat (2010–2011) o 8,6 proc. (tyle, ile wyniosła średnia dla Polski).

Stosunkowo nieźle radzi sobie także woj. lubelskie. W 2011 r. pod względem zamożności poprawiło swoją pozycję (wzrost o 0,5 pkt proc., do 67,9 proc. średniej krajowej), a PKB w ciągu dwóch lat wzrosło o 8,7 proc. Za to pozostała trójka (woj. świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie i podlaskie), zarówno w 2011 r., jak i od 2009 r., uzyskała wyniki gorsze niż przeciętne i poziom ich zamożności w stosunku do krajowej średniej spadł.

Oprócz Podkarpacia do piątki najszybciej rozwijających się regionów należały także Dolny Śląsk, Małopolska, Pomorze i Wielkopolska. – Wykorzystaliśmy koniunkturę gospodarczą w 2011 r., czego dowodem był wzrost zainteresowania inwestorów zagranicznych Małopolską oraz pierwsze od 4 lat odbicie w zakresie eksportu i importu regionu – komentuje Piotr Odorczuk, rzecznik Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego.  W 2011 r. inwestycje zagraniczne w Małopolsce wzrosły o ponad 1/3 w stosunku do roku 2010 i wyniosły 1,1 mld dol. Wartość importu wzrosła o 20,2 proc. (7,8 mld euro), a eksportu o 20,5 proc. (6,8 mld euro).

Piątka najwolniej rozwijających się województw to zachodniopomorskie, świętokrzyskie, podlaskie, kujawsko-pomorskie i lubuskie.  – Województwo zachodniopomorskie już od kilku lat niepokojąco spada w rankingach – w 2004 r. pod względem PKB per capita było na poziomie 91,4 proc. średniej krajowej, obecnie osiąga zaledwie 84,4 proc. – podkreśla Kaczor.

Pozycja Warszawy niezagrożona

Produkt krajowy brutto w przeliczeniu na jednego mieszkańca najbardziej wzrósł w 2011 r. w podregionie puławskim – nominalnie aż o 15,8 proc. Dzięki temu udało mu się poprawić pozycję w rankingu najzamożniejszych obszarów w Polsce – z 65. miejsca (drugiego od końca) na 60. Szybki wzrost gospodarczy notuje też podregion tarnowski (woj. małopolskie) i ciechanowsko-płocki (woj. mazowieckie) – powyżej 13 proc. Dzięki temu obszary te poprawiły pozycję – odpowiednio – o 3 i 2 oczka (52. i 11. lokata w 2011 r.).

Gorzej wypadają największe miasta Polski. O ile jeszcze w przypadku Trójmiasta, Katowic czy podregionu rzeszowskiego można mówić o dużych wzrostach (od 9,8 do 8,4 proc.), o tyle w Łodzi czy Poznaniu bogactwo rośnie stosunkowo wolno – poniżej 6 proc.

Najmniej poziom zamożności poprawił podregion gorzowski (woj. lubuskie), gdzie PKB per capita wzrósł tylko o 2,7 proc. Gorzów i okoliczne powiaty spadły więc w rankingu najbogatszych na 27. miejsce z 23. rok wcześniej. O równie nieudanym roku może mówić podregion koszaliński (woj. zachodniopomorskie), bo wzrost wyniósł tylko 3,2 proc. (spadek o sześć oczek na 43. pozycję).