Śmierć na plaży

Rzeczpospolita: Jak wyglądało pana pierwsze spotkanie z Pier Paolo Pasolinim?

Abel Ferrara: W młodości stale siedziałem w kinie. To zresztą normalne w tym wieku. Ale były lata 70., na ekranie działy się wtedy cuda. Kino amerykańskie przeżywało fantastyczny okres. W Europie też powstawały świetne filmy. Dzisiaj w Stanach trudno znaleźć w repertuarze multipleksu cokolwiek spoza Hollywood. My oglądaliśmy filmy włoskie, francuskie, niemieckie. Wszystkie z napisami. I dobrze, bo nienawidzę dubbingu. Jak można aktorowi zabrać głos, westchnienie, krzyk?! Pasolini był jednym z wielu mistrzów, których twórczość mnie zachwyciła. Jak zobaczyłem „Dekamerona", oszalałem. Odezwało się moje włoskie pochodzenie. Pradziadek przyjechał do Stanów około 1900 roku, do końca życia nie mówił po angielsku.

Podobno o filmie o Pasolinim myślał pan od dawna.

Może od chwili, kiedy usłyszałem o jego śmierci? Poważnie chciałem się do tego tematu zabrać jeszcze w latach 90. Ale co innego pomysł, co innego pieniądze. Cholernie trudno je zdobyć na taki projekt. Wiele dobrych pomysłów umiera z powodu braku kasy. Ale może i dobrze, że nim zrobiłem „Pasoliniego", zdążyłem nakręcić „Napoli, Napoli", trochę pożyć w Rzymie, poznać jego smaki.

Nie obawiał się pan zarzutu, że pan i Willem Dafoe, dwaj Amerykanie, zawłaszczacie ikonę włoskiej kultury?

G... o! Kto tak może myśleć? Urodziłem się w Bronxie, ale Pasolini należy tak samo do mnie jak do faceta, który codziennie rano budzi się we Włoszech. Nie znam rosyjskiego, nie jestem Rosjaninem, ale Dostojewski też jest mój. Tak samo jak Pasolini.

Kim więc był dla pana?

Geniuszem kina. Intelektualistą. Poetą. Świetnym dziennikarzem, który regularnie pisał felietony do „New York Timesa", robił filmy, tłumaczył na włoski „Oresteję", „Antygonę", „Eneidę". A jednocześnie facetem, który po pięćdziesiątce wciąż mieszkał z mamą i spędzał z nią bardzo dużo czasu. A wieczorami wyruszał, najczęściej w okolice dworca, na poszukiwanie młodego chłopaka do łóżka. Davoli, który w filmie gra siebie samego, był jednym z takich chłopaków. Od innych różnił się tym, że Pasolini się w nim zakochał. Ninetto zagrał w kilku jego filmach i zawsze był do jego dyspozycji, nawet wtedy, gdy trzeba było naprawić cieknący kran. Pasolini przeżył dramat, gdy pewnego dnia chłopak oświadczył mu, że się żeni.

Dlaczego zdecydował się pan skoncentrować na ostatnim dniu życia Pasoliniego?

Jestem dokumentalistą, przekopałem się przez wszystko, co dotyczy Pasoliniego, a potem odrzuciłem. Ten facet z każdym dniem stawał się bardziej fascynujący, ale nie chciałem robić zwyczajnej biografii. Śmierć sprawia, że inaczej patrzymy na życie. 24 godziny mają ogromne znaczenie, jeśli są ostatnie. A ostatnie dni Pasoliniego, tak bardzo intensywne, mówiły o nim wszystko. Niech pani pomyśli: genialny artysta, który właśnie pokazał światu „Salo, czyli 120 dni Sodomy", jedzie na p... ną plażę w poszukiwaniu młodego kochanka i zabijają go jakieś gnojki.

Wokół śmierci Pasoliniego narosło wiele teorii. Sąd uznał za winnego 17-letniego Giuseppe Pelosiego, ale były głosy, że to zabójstwo miało motyw polityczny, jako że artysta był znany z lewicowych, marksistowskich i antyfaszystowskich poglądów.