Dokument o ludziach, którzy odbudowali spaloną synagogę i przeszli na judaizm

Cztery tomy wyboru z notesów Andrzeja Wajdy i dokument „Wałęsa według Wałęsy” Fidyka będą miały premierę podczas 64. Krakowskiego Festiwalu Filmowego (26 maja-2 czerwca).

Publikacja: 26.05.2024 17:21

Dokument o ludziach, którzy odbudowali spaloną synagogę i przeszli na judaizm

Foto: Materiały Prasowe

Większość ważnych wydarzeń towarzyszących odbędzie się w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, miejscu stworzonym z inicjatywy Andrzeja Wajdy. Jest to więc odpowiednie miejsce na premierę 30 maja publikacji „Andrzej Wajda. Notesy”, której treść stanowią zapiski gromadzone przez autora przez całe życie. Pierwsze, młodzieńcze notatki, zostały sporządzone w kalendarzyku przez 16-letniego Wajdę, po kilku latach przerwy dołączyły do nich kolejne regularnie już spisywane od września 1948 niemal aż do końca życia. Uzupełniane rysunkami są świadectwem przeobrażeń autora – twórczych, ideologicznych i życiowych. Publiczności przedstawią je autorzy opracowania, Tadeusz Lubelski i Agnieszka Morstin. Cztery tomy wyda krakowski Universitas.

Krakowski Festiwal Filmowy: Wałęsa o Wałęsie

Także w Manggdze zaplanowany został 30 maja pierwszy publiczny pokaz dokumentu „Wałęsa według Wałęsy” Andrzeja Fidyka. Mimo, że film zrealizowany został 9 lat temu, dopiero teraz zobaczą go widzowie, najpierw KFF, a kilka dni później, 4 czerwca, w 35. rocznicę wolnych wyborów wyemitowany zostanie w TVP. To długie oczekiwanie na konfrontację z publicznością jest zapewne konsekwencją założeń filmu - portretowaniu Wałęsy zgodnie z jego wyobrażeniami na własny temat. Podczas długiego wywiadu z reżyserem polityk wskazał kwestie, które powinny lub nie powinny zostać poruszone. Spodziewać się można konfrontacji legendy przywódcy Solidarności, laureata pokojowej Nagrody Nobla i prezydenta Polski – w jednej osobie - z czasem, który odsłonił nie tylko jego mocne, ale i słabe strony. Po projekcji z widzami spotkać się mają twórcy filmu – Andrzej Fidyk i Anna Więckowska (współscenarzystka) oraz żona bohatera dokumentu, Danuta Wałęsa, syn Bogdan (31 maja).

Qatsi Reggio i Glassa

Atrakcją będą także bogate filmowe retrospektywy tegorocznych laureatów prestiżowego Smoka Smoków, przyznawanego dokumentalistom i animatorom, których twórczość znacząco wpłynęła na rozwój światowego kina. Przypomniana zostanie słynna trylogia „Qatsi” („Koyaanisqatsi”, „Powaqqatsi”, „Naqoyqatsi”) Godfreya Reggio, amerykańskiego twórcy opowiadającego o życiu na naszej planecie w formie wyjątkowych wizualnie esejów z muzyką Philippa Glassa. Z kolei Jacek Petrycki, pierwszy operator filmowy nagrodzony Smokiem Smoków, przypomniany zostanie jako reżyser m.in. „Moje zapiski z podziemia”, „Powrót Agnieszki H.”, ale przede wszystkim realizator obrazu w dokumentach m.in. Krzysztofa Kieślowskiego („Pierwsza miłość”) i Marcela Łozińskiego („Próba mikrofonu” i „Poste Restante”). Wyjątkowy jest zwłaszcza ten ostatni, zaledwie 14-minutowa, poetycka historia listu zaadresowanego do Pana Boga, który trafia do Urzędu Przesyłek Niedoręczalnych Poczty Polskiej w Koluszkach. Wspaniała opowieść, której nie można przegapić.

Czytaj więcej

Festiwal Millennium Docs Against Gravity. Kim są zwycięzcy?

Najważniejsze w trwającej do 1961 r. historii KFF, stanowiące o jego wyjątkowości, były zawsze dokumenty. O udział w festiwalu ubiegało się w tym roku 950 takich filmów - najwięcej z Polski, Francji, Niemiec, Hiszpanii i Iranu. Widzowie zobaczą jedynie ich niewielką część. O konkursowe laury, czyli Lajkoniki, ubiegać się będzie w Konkursie Polskim 40 filmów (fabuł, dokumentów i animacji), z czego 20 to dokumenty. W Konkursie Międzynarodowym jest 12 dokumentów krótkometrażowych, 14 pełnometrażowych, w tym dwa polskie: „Drzewa milczą” Agnieszki Zwiefki (losy 16-letniej Kurdyjki, która przez białoruską granicę dotarła z rodziną do Polski) i „Rok z życia kraju” (materiały archiwalne rekonstruujące czas stanu wojennego) Tomasza Wolskiego.

W tym roku tematyka konkursowych filmów jest bardziej zróżnicowana niż w latach ubiegłych – od obrazów biograficznych (Andrzej Seweryn, Grzegorz Rosiński), aż do opowieści problemowych, jak „Zadłużeni” o rodzicach niepłacących alimentów opowiadanych z perspektywy dorastających dzieci.

Jak zostać Żydem

Szkoda jednak bardzo, że zabrakło w konkursie miejsca dla „Czeskiego filmu”, debiutantów Justyny Gawełko i Tomera Slutzky’ego (pokaz 28 maja). To opowieść o ludziach bez żydowskich korzeni, którzy konwertują się na judaizm. Kraków jest zresztą, jednym z dwóch miejsc, w których toczą się opowiadane zdarzenia. Drugim jest Karniów, małe czeskie miasteczko, w którym przed II wojną żyła niewielka społeczność żydowska. Po wojnie nie było już ani jednego, choć główny bohater filmu Aaron przez dłuższy czas sądził, że jest Żydem, o czym zaświadczać miał m.in. zegar z gwiazdą Dawida, stojący od zawsze w jego domu. I ów Aaron po spaleniu kilkanaście lat temu karniowskiej synagogi, postanowił razem z sąsiadami ją odbudować.

Czytaj więcej

Drag queen i nie tylko. Dokument o Andrzeju Sewerynie

Zawiązała się wspólnota złożona z ateistów, baptystów, katolików, która postanowiła przekonwertować się na judaizm. A nie było to proste zadanie, bo wymagało kilkuletnich starań – nauki języka, obrzędów religijnych, opieki rabina. Kiedy dokumentaliści przyjechali do Karniowa, bohaterowie filmu byli już 5 lat na drodze do konwersji i czekali na jej finał. Co się zdarzyło w trakcie i później - opowiada film i jest to kapitalna historia o poszukiwaniu duchowości, marzeniach i o tym, co się dzieje, gdy cele wydają się osiągnięte. To znacznie więcej niż tylko opowieść o wspólnocie z małego czeskiego miasteczka.

Krakowski Festiwal Filmowy ma prawo kwalifikować do Oscara w kategoriach krótkometrażowych (fabuła, animacja, dokument) oraz pełnometrażowego filmu dokumentalnego, a także rekomenduje do Europejskiej Nagrody Filmowej w tych samych kategoriach.64. KFF odbędzie się w kinach od 26 maja do 2 czerwca oraz online na KFF VOD od 31 maja do 16 czerwca.

Większość ważnych wydarzeń towarzyszących odbędzie się w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, miejscu stworzonym z inicjatywy Andrzeja Wajdy. Jest to więc odpowiednie miejsce na premierę 30 maja publikacji „Andrzej Wajda. Notesy”, której treść stanowią zapiski gromadzone przez autora przez całe życie. Pierwsze, młodzieńcze notatki, zostały sporządzone w kalendarzyku przez 16-letniego Wajdę, po kilku latach przerwy dołączyły do nich kolejne regularnie już spisywane od września 1948 niemal aż do końca życia. Uzupełniane rysunkami są świadectwem przeobrażeń autora – twórczych, ideologicznych i życiowych. Publiczności przedstawią je autorzy opracowania, Tadeusz Lubelski i Agnieszka Morstin. Cztery tomy wyda krakowski Universitas.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Film
„Ród Smoka”, czyli „oko za oko, syn za syna” w drugim sezonie
Film
Polska wieś pokazana bez sentymentów. Grzegorz Dębowski wygrywa debiuty w Koszalinie
Film
Koszaliński Złoty Jantar dla „Tyle co nic” Grzegorza Dębowskiego
Film
Rekomendacje filmowe na weekend: Inni w nas i wokół nas
Akcje Specjalne
Mapa drogowa do neutralności klimatycznej
Film
„Królestwo zwierząt” Thomasa Cailleya: Ludzie mutują jak po pandemii
Materiał partnera
Największe kino plenerowe w Polsce powraca