„Aida”. Żywa historia czystki etnicznej

W Berlin Arena zebrała się garstka przedstawicieli Europejskiej Akademii Filmowej i nagrodzonych wcześniej twórców. Nominowani pojawili się wyłącznie za pośrednictwem platformy Zoom. Pandemia już drugi raz z rzędu pokonała Europejską Akademię Filmową. Mówiła o tym przewodnicząca Akademii Agnieszka Holland, jednocześnie zapewniając, że kultura ma ogromną siłę i przetrwa.

Wygrały filmy poruszające największe dzisiejsze problemy. To nienawiść podsycana przez propagandę, starzenie się społeczeństwa i emigracja. Za najlepszy obraz 2021 r. członkowie Europejskiej Akademii Filmowej uznali „Aidę” Jasmili Zbanić, wstrząsającą historię masakry ludności cywilnej w Srebrenicy.

– Dedykuję tę nagrodę kobietom ze Srebrenicy. Ich ojcom, synom, braciom, którzy stracili życie. Matkom, które nauczyły nas, jak przekuć nienawiść w miłość – powiedziała Zbanić, nagrodzona też za reżyserię „Aidy”.

Czytaj więcej

Film

Nie żyje Lina Wertmüller, pierwsza reżyser nominowana do Oscara

Pierwsza kobieta nominowana do Oscara za reżyserię zmarła 9 grudnia w swoim domu w Rzymie. Miała 93 lata

Za najlepszą aktorkę uznano Jasnę Djuricic, która w „Aidzie” zagrała tłumaczkę pracującą dla sił ONZ, usiłującą uratować od śmierci męża i dwóch synów.

Nagroda dla filmu Zbanić jest znacząca. Urodzona w Sarajewie Bośniaczka w „Aidzie” – podobnie jak 14 lat temu w „Grbavicy” – rozlicza się z wojenną przeszłością, boleśnie tkwiącą w pamięci jej narodu. Na potworną tragedię patrzy oczami kobiety. W czołówce dedykuje film „kobietom ze Srebrenicy i ich 8372 zamordowanym synom, mężom, braciom, kuzynom, sąsiadom”. Fałszywą, oficjalną propagandę zderza z cierpieniem i śmiercią zwykłych ludzi, którzy nierzadko w szkole siedzieli w tej samej ławce, co ich oprawcy. Przypomina, do czego prowadzi nienawiść w czasie, gdy u progu Unii Europejskiej trwa kryzys humanitarny, a w lasach na granicy polsko-białoruskiej umierają ludzie, których jedyną winą jest to, że chcieli zapewnić sobie bezpieczniejsze życie. Nagroda dla „Aidy” jest również świętem Ewy Puszczyńskiej, która jest współproducentką filmu Zbanić oraz polskich twórców, m.in. autora muzyki Antoniego Łazarkiewicza, montażysty Jarosława Kamińskiego, kostiumolożki Małgorzaty Karpiuk.

Członkowie Akademii docenili też „Ojca”, film o popadaniu starego inteligenta w demencję, ale też o córce, która musi stawić czoła chorobie i odchodzeniu ojca. Nagrodę za scenariusz tego filmu odebrali reżyserzy Florian Zeller i Christopher Hampton.

Czytaj więcej

Plus Minus

Aksinowicz: W snach zawsze był pijany ojciec

W moich snach zawsze pojawiał się pijany ojciec. Przeżywałem horror od nowa. Po jego śmierci pierwszy raz przyśniło mi się, że jest szczęśliwy – mówi autor filmu „Powrót do tamtych dni" - mówi Konrad Aksinowicz, reżyser.

– Chcę podziękować Anthony’emu Hopkinsowi. Dla niego ten scenariusz pisaliśmy, a on wszedł w niego bez strachu. I dzięki niemu nasz tekst ożył – mówił w Berlinie Zeller.

Anthony Hopkins za brawurowo zagraną, bolesną rolę dostał nagrodę dla najlepszego aktora. Przejmujący „Ojciec” przypomina, że europejskie społeczeństwa starzeją się. Postęp medycyny wydłuża życie, ale demencja i alzheimer stają się coraz większym problemem wielu rodzin.

Sukces odniósł Jonas Poher Rasmussen, reżyser filmu „Przeżyć”. Obraz oparty na autentycznej historii geja, uchodźcy z Afganistanu, dostał aż trzy nagrody: dla najlepszej animacji, najlepszego dokumentu i nagrodę europejskich studentów.